chÜÖng VIIi
chi‰n dÎch 275
B¡c ViŒt Çã ti‰n hành
ÇÜ®c rÃt nhiŠu viŒc trong ba tuÀn lÍ. H† Çã gªi tܧng Væn ti‰n DÛng,T°ng tham
mÜu trܪng Quân ñ¶i Nhân Dân vào Nam B¶, v§i tÜ cách là T°ng ChÌ huy Chi‰n
dÎch.
Trong m¶t xã h¶i khép kín và quân phiŒt
nhÜ B¡c ViŒt thì ngÜ©i ta có th‹ theo dõi hành tung cûa m¶t sÜ Çoàn, nhÜng hành
tung cûa m¶t cá nhÖn thì không th‹ ÇÜ®c
. Tܧng DÛng Çã r©i khÕi cæn nhà sÓ 33 ÇÜ©ng Phåm ngÛ Lão ngày 5 tháng 2 lúc 10
gi© sáng Ç‹ ra phi trÜ©ng. Ông ta ghi nhÆn là các cây Çào Çã b¡t ÇÀu tr° bông.
Ông ta Çã kÏ lÜ«ng dàn
cänh chuy‰n Çi vào Nam cûa ông cÛng nhÜ cûa SÜ Çoàn:
- Ông Çã kš trܧc nh»ng
công hàm Ç‹ ª nhà chúng së ÇÜ®c gªi cho Mông C°, cho ñông ñÙc, cho Liên Xô,
mØng ngày thành lÆp Quân ñ¶i cûa các quÓc gia nÀy.
- Sau khi tܧng DÛng
r©i khÕi Hà N¶i thì báo chí ª Çây phäi Çæng nh»ng tin tÙc liên quan ljn hoåt
Ƕng cûa ông nhÜ thanh tra, h¶i h†p v§i sï quan các cÃp...v.v....
- M‡i ngày lúc 7 gi©
sáng và 2 gi© chiŠu, chi‰c xe Volga cûa ông phäi chåy tØ nhà ljn B¶ T°ng Tham
MÜu, rèm xe kéo kín. Và chi‰c xe cÛng phäi trª vŠ nhà lúc 12 gi© trÜa và 5 gi©
chiŠu. Ngoài ra ngÜ©i ta thÜ©ng thÃy tܧng DÛng hay chÖi bóng chuyŠn v§i b¶ Ƕi
gác nhà ông, do Çó m‡i bu°i chiŠu các anh b¶ Ƕi cÛng phäi ti‰p tøc hoåt Ƕng
th‹ thao nÀy nhÜ thÜ©ng lŒ trong sân bóng cûa tÜ dinh .
- HÖn th‰ n»a, m¶t ngày
trܧc khi ông r©i Hà N¶i, ngÜ©i thÜ kš cûa tܧng DÛng lên cÖn sÓt - thÆt hay
giä không ai thÃy ÇÜ®c - và m¶t xe cÙu thÜÖng ÇÜ®c g†i ljn tÆn tÜ dinh ÇÜa
ngÜ©i bÎnh Çi.
Tܧng DÛng bí mÆt bay
vào Nam trên chi‰c Antonov 24.
NgÜ©i MÏ không bi‰t ÇÜ®c s¿ có m¥t cûa tܧng T°ng Tham MÜu
Trܪng B¡c ViŒt ª MiŠn Nam trܧc tháng 4/75. Toán tham mÜu cùng Çi v§i tܧng DÛng có mã sÓ là A.75, tܧng
DÛng lÃy bí danh là TuÃn, tܧng Giáp là Chi‰n. Trong hai ngÜ©i ai quan tr†ng
nhÃt ? Chi‰n hay là TuÃn ?
Máy bay Çáp xuÓng ñÒng
H§i, trên lãnh th° B¡c ViŒt . TØ Çây toán A.75 ÇÜ®c Ç¥t dܧi s¿ ÇiŠu Ƕng cûa
các ÇÖn vÎ chÌ huy thu¶c "559", B¶ TÜ LŒnh ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh.
Tܧng DÛng và Çoàn h¶ tÓng Çi xe t§i B‰n Häi, dùng ca nô máy vÜ®t vï tuy‰n 17,
làn ranh phi quân s¿ cûa hai MiŠn Nam B¡c . Sau Çó Çoàn A.75 dùng cä quân xa và
xe vÆn täi thu¶c B¶ GiaoThông VÆn Täi
Ç‹ Çi ti‰p xuÓng MiŠn Nam .
Trên ÇÜ©ng xuôi Nam, dù Çôi lúc phäi còn
dùng con ÇÜ©ng mòn, quang cänh làm cho tܧng DÛng thích thú khi nghï r¢ng không
có gì khích lŒ b¢ng nhìn thÃy "b¶ Ƕi cûa mình di chuy‹n b¢ng phÜÖng tiŒn
cÖ gi§i" . NgÜ©i dân MiŠn B¡c Çã ti‰t kiŒm ÇÜ®c tØ ngày nÀy qua ngày khác,
tØ tháng nÀy qua tháng khác, Ç‹ dành tÃt cä cho chi‰n trÜ©ng MiŠn Nam , và ch©
m¶t cÖ h¶i l§n. H† Çã che dÃu ÇÜ®c tÃt cã nh»ng gì mà h† Çã trº trong 10 næm
nay mà các cÖ quan cûa MiŠn Nam cûa Hoa Kÿ , thÆm chí ljn Liên Xô và Trung QuÓc
cÛng không th‹ bi‰t ÇÜ®c . Các sï quan Liên xô và Trung QuÓc không ÇÜ®c t¿ do
Çi låi ÇÜ®c ª MiŠn B¡c , dï nhiên không bao gi© vào trong Nam ÇÜ®c . Nh»ntg ܧc
tính cûa h† không bao gi© chính xác ÇÜ®c vì ngÜ©i c¶ng sän ViŒt Nam có kÏ thuÆt
phân tán, mà h† g†i là "sÖ tán". ThÜ©ng là h† Ç‹ m¶t tÃn Çån dÜ®c ª
Çây, hai tÃn ª ch‡ kia, trong nh»ng thôn Ãp và ÇÜ®c che dÃu và nghi trang cÄn
thÆn. H† cÛng có nh»ng kho l§n mà chÌ có h† m§i nhÆn ra ÇÜ®c mà thôi. NhÜng ÇÓi
v§i các ÇÒng chí Liên Xô và Trung C¶ng, cÛng nhÜ ÇÓi v§i Hoa Kÿ và MiŠn Nam
ViŒt Nam , h† có th‹ dÃu kín hàng ngàn tÃn Çån dÜ®c b¢ng lÓi sÖ tán nÀy.
Khi t§i B¶ TÜ LŒnh 559, tܧng DÛng nghÌ
trong m¶t nhà tranh và không th‹ nào ch®p m¡t ÇÜ®c v§i quá nhiŠu câu hÕi trong
ÇÀu :
" Làm sao bi‰n š
chí "giäi phóng MiŠn Nam " cûa B¶ Chánh TrÎ thành hành Ƕng ?, Làm th‰ nào Ç‹ giÆt ÇÜ®c chi‰n th¡ng ª vùng
Cao Nguyên?... Làm sao chi‰m ÇÜ®c Ban mê Thu¶t ? Làm th‰ nào Ç‹ cho MiŠn Nam
ViŒt Nam phäi søp Ç° trong m¶t th©i gian ng¡n Çây ?"
Tܧng DÛng cÛng nghï
ljn lŠ lÓi tác chi‰n Ƕc Çáo cûa b¶ Ƕi B¡c ViŒt trong hÖn 30 næm qua: "
ñánh bÃt ng©, ÇÆp thÆt månh vào trung tâm ÇÀu não.... "
Tôn Tº có nói :
"ñÎch phäi không bi‰t ÇÜ®c tôi së Çánh ch‡ nào. Vì nhÜ th‰ h† m§i phäi
chuÄn bÎ ÇÓi phó ª nhiŠu nÖi. Và khi mà h† phân tán l¿c lÜ®ng ra nhiŠu nÖi nhÜ
vÆy thì ch‡ tôi ÇÎnh Çánh h† së không có nhiŠu quân. Và khi mà h† ÇÜa quân ra
nhiŠu nÖi tiŠn tuy‰n thì hÆu cÙ cûa h† së y‰u, còn n‰u h† muÓn gi» cho hÆu cÙ
månh thì ti‰n tuy‰n cûa h† së y‰u Çi. N‰u h† chuÄn bÎ ÇŠ phòng ª bên tä thì bên
h»u cûa h† së y‰u, và ngÜ®c låi n‰u h† lo phòng vŒ bên h»u thì bên trái së
không có nhiŠu quân.... Mà khi h† muÓn phòng thû kh¡p m†i nÖi thì ch‡ nào h†
cÛng y‰u "
Còn Clausewitz thì låi
nói ng¡n g†n hÖn : " Chúng ta nói "bÃt ng©" là y‰u tÓ cæn bän
cûa m†i hành Ƕng, không có ngoåi lŒ."
S¿ Ƕc Çáo trong tác
chi‰n cûa b¶ Ƕi B¡c ViŒt không phäi chÌ có y‰u tÓ bÃt ng© mà còn phäi chuÄn bÎ
cho s¿ bÃt ng© Çó trong nhiŠu næm ch§ không phäi chÌ trong nhiŠu tháng. M¶t
trong nh»ng l®i khí không th‹ Ço lÜ©ng ÇÜ®c cûa h† là th©i gian, l®i khí khác
là s¿ bŠn chí.
Là m¶t nhà ti‰p vÆn thÆn tr†ng, Çi ljn
Çâu tܧng DÛng cÛng phäi bi‰t ch¡c là các sÜ Çoàn cûa ông ta có Çû xæng nh§t,
có Çû quân xa, vÛ khí và Çån dÜ®c cÀn thi‰t, ông ta cÀn phäi nhìn rõ và muÓn
ÇÜ®c nhìn rõ. Lúc bÃy gi© ông ta không th‹ tin ch¡c vào khä næng hiŒn có cûa
mình: "Có th‹ ÇÆp månh ÇÜ®c hay không Çây ? trong nh»ng ÇiŠu kiŒn nhÜ th‰
nÀy, ta có Çû khä næng hay không Çây ?"
ñ‹ cho cu¶c di chuy‹n cûa ông ÇÜ®c dÍ dàng,
ngÜ©i ta có g¡n thêm vào bäng sÓ xe cûa ông
bän hiŒu "T.50". ñiŠu nÀy có nghïa là xe cûa ông ta ÇÜ®c Üu
tiên sÓ 1, và xe cûa ông cÛng dÍ ÇÜ®c nhÆn dång. Ÿ m¶t Çoån nào Çó, có nhiŠu
toán nhân công n» tình nguyŒn hay ÇÜ®c chÌ ÇÎnh. H† Çang sºa ÇÜ©ng. Tܧng DÛng
ngØng xe låi. M¶t sÓ n» quân nhân nói v§i ông :
- Thû trܪng Öi, T‰t
sÃp ljn rÒi mà thÜ tØ vÅn chÜa ljn !
M‡i khi T‰t ljn là h†
trao Ç°i quà cáp v§i nhau. M¶t thành viên cûa Çoàn A.75 cho toán n» quân nhân
nÀy m¶t gói "kËp tóc" . Ÿ m¶t Çoån khác, Çoàn xe cûa tܧng DÛng gÆp
nh»ng xe trÓng, Çi ngÜ®c chiŠu vŠ hܧng B¡c. M¶t ngÜ©i tài x‰ nói :
- " Thû trܪng Öi,
gÀn ngàyT‰t rÒi mà chúng tôi không có m¶t Çi‰u thuÓc ! Nh»ng ngÜ©i Çi v§i tܧng
DÛng không thi‰u thuÓc lá, và ông ta Çem ra phân phát cho nhóm tài x‰ nÀy. Ÿ
m¶t ch‡ khác Çoàn xe b¡t kÎp sÜ Çoàn 316, hoàn toàn cÖ Ç¶ng. SÜ Çoàn có trên
500 quân xa và nhiŠu chi‰n xa, nhiŠu xe b†c s¡t. VÓn khªi ÇÀu cu¶c chi‰n 30 næm
vŠ trܧc b¢ng loåi súng trÜ©ng b¡n tØ phát m¶t, tܧng DÛng cäm thÃy thÕa mãn lå
thÜ©ng khi thÃy các xe Zil.31 kéo nh»ng khÄu Çåi bác 122 và 130 ly, các xe tæng
T.54 và nh»ng pháo Ƕi hÕa ti‹n SA 2. TÃt cä sï quan thu¶c sÜ Çoàn 316 ÇŠu ÇÜ®c
lŒnh tuyŒt ÇÓi im l¥ng vô tuy‰n, N‰u không thì khó mà làm cho trên 10.000 ngÜ©i
phäi gi» im l¥ng, nhÜng quân Ƕi MiŠn B¡c có k› luÆt. ñÓi v§i m¶t vÎ tÜ lŒnh
chi‰n trÜ©ng, muÓn Çåt ÇÜ®c s¿ bÃt ng© thì cÀn phäi có 2 ÇiŠu: m¶t là không Ç‹
bÎ ngÜ©i ta dò tìm ÇÜ®c l¿c lÜ®ng cûa mình ª Çâu , và hai là cho ngÜ©i ta có
cäm tܪng r¢ng l¿c lÜ®ng cûa mình hiŒn ª Çâu Çó xa l¡m. Trong hiŒn tåi các cu¶c
hành quân d¿ trù có m¶t cái tên rÃt dän dÎ không væn hoa: chi‰n dÎch 275.
TØ các ÇÖn vÎ tác chi‰n hiŒn
Çang có m¥t ª trong Nam cho ljn báo chí ª Hà N¶i , ngÜ©i ta không tiên Çoán ÇÜ®c chi‰n th¡ng. Các møc
tuyên truyŠn chÌ nh¡m vào "næm" làm mÓc. T© báo cûa Çäng là t© Nhân
Dân lÆp låi là "næm 1975 là m¶t næm
Çánh dÃu nh»ng bܧc quan tr†ng cûa cách mång ViŒt Nam : Çäng chúng ta vØa tròn 45 tu°i, ÇÃt nܧc chúng ta 30 tu°i,
và næm nay chúng ta t° chÙc ngày sinh nhÆt thÙ 85 cûa ngÜ©i Çã sáng lÆp Çäng và
khai sanh nܧc C¶ng Hòa Dân Chû ViŒt Nam cûa chúng ta ."
NgÜ©i ta không thÃy ÇÜ®c hình
cûa HÒ chí Minh ª tiŠn tuy‰n cÛng nhÜ ª hÆu phÜÖng. do Çó làm cho ngÜ©i ta nghï
r¢ng ª ch‡ khác cÛng không có. NhÜng ngÜ©i ta chÌ nghe thôi vŠ s¿ tôn sùng cá
nhân ª Måc tÜ Khoa hay ª B¡c Kinh . Nh»ng câu châm ngôn và thÖ phú cûa bác HÒ
nhiŠu khi còn månh hÖn là vÃn ÇŠ tôn sùng cá nhân. TÃt cä binh sï, hå sï quan
và sï quan ÇŠu nghe mãi m¶t câu ÇÜ®c nh¡c Çi nh¡c låi cä ngàn lÀn : "Không
có gì quš hÖn ñ¶c LÆp T¿ Do ". HÒ chí Minh ÇÜ®c sanh vào tháng 5 dÜÖng
lÎch.
T°ng ThÓng Gerald Ford có m¶t
ÇÎnh ki‰n rÃt là MÏ: nhÃt là cho các thành viên cûa QuÓc H¶i, ông tin r¢ng n‰u
ngÜ©i ta trình nh»ng s¿ kiŒn dܧi m¶t ánh sáng m§i, các s¿ kiŒn Çó có th‹ làm
thay Ç°i dÜ luÆn và k‰ Çó là thay Ç°i luôn sÓ phi‰u bÀu. Ông Ford Ç¥t tin tܪng
vào phái Çoàn các nghÎ sï và dân bi‹u quÓc H¶i Çang ljn SàiGòn Ç‹ có th‹ chuy‹n
Ç°i tÜ tܪng cûa m¶t sÓ l§n dân cº trong QuÓc H¶i.ThÖ m©i ÇÜ®c ông Philip
Habib, Phø tá T°ng Trܪng Ngoåi Giao Ç¥c trách ñông Nam Á Châu gªi Çi. Ông nÀy
d¿ trù m¶t phái Çoàn khoäng 20 vÎ.
Thông thÜ©ng thì các vÎ ÇÜ®c ngÜ©i dân bÀu lên ª Hoa Kÿ cÛng nhÜ các nÖi khác
trên th‰ gi§i, ÇŠu thích Çi chÖi Çó Çây v§i ngân khoän cûa nh»ng ngÜ©i Çóng
thu‰, nhÜng sau nhiŠu vòng Çàm phán tay ba gi»a B¶ Ngoåi Giao, Nhà Tr¡ng và
QuÓc H¶i, thì ngÜ©i ta chÌ chÃp thuÆn m¶t phái Çoàn 10 ngÜ©i gÒm : 1 nghÎ sï
Dân Chû ông Dewey Barlett, hܧng dÅn phái Çoàn, và các dân bi‹u gÒm 1 chû tÎch,
ông John Flynt và các thành viên Bella
Abzuzg, William Chappel, Donald Fraser,
John Murtah, Samuel Straton thu¶c Çäng Dân Chû, và Millicent Fewnwick, Jack
Kemp, Paul McCloskey thu¶c Çäng C¶ng Hòa. ñÓi v§i Nhà Tr¡ng thì Çây không phäi
là m¶t thành phÀn lš tܪng. Vì trong sÓ 9 vÎ dân bi‹u, Çã có 4 vÎ thu¶c Çäng Dân
Chû Çã cùng kš vào m¶t cái væn bän v§i 78 vÎ khác Ç‹ Çòi hÕi phäi giäm dÀn viŒn
tr® cho ViŒt Nam .
Tåi SàiGòn, ª Dinh ñ¶c LÆp và
Tòa ñåi sÙ MÏ, ngÜ©i ta nhìn phái Çoàn QuÓc H¶i Hoa Kÿ nhÜ là m¶t cÖ may cuÓi
cùng cho 300 triŒu mÏ kim mà T°ng ThÓng Ford Çã Çòi hÕi. Ông Philip Habib và
Çåi sÙ Martin không mÃy Üa nhau. Ông Graham Martin không vui vÈ gì l¡m khi ÇÜ®c
bi‰t là ông Habib Çi theo phái Çoàn v§i Eric Von Marbod.
Ông ThiŒu chuÄn bÎ Çón rܧc và
ti‰p tân phái Çoàn v§i tÃt cä s¿ lÜu tâm và lo l¡ng. Ông džc cÄn thÆn các phi‰u
ti‹u sº cûa tØng thành viên do Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ cung cÃp. Bà Bella Abzug, dân
bi‹u cûa ti‹u bang Nºu Чc, là m¶t ngÜ©i khó nuÓt, rÃt n¥ng kš và thiên vŠ
"hòa bình", bà Millicent Fenwick, m¶t ngÜ©i to con mà hút m¶t Óng
Çi‰u quá nhÕ...
H¶i ÇÒng n¶i các nhóm Ç‹ bàn
vŠ phÜÖng cách ÇÓi phó v§i phái Çoàn. Thû tܧng Khiêm thì muÓn t° chÙc m¶t chuy‰n Çi thæm vi‰ng xã Ãp rÃt thi‰t
th¿c. NhÜng ông ThiŒu không chÎu, và quy‰t ÇÎnh là mình së Çáp Ùng m†i Çòi hÕi
cûa các thành viên phái Çoàn. ñ‹ Çùa gi«n chÖi, ông ti‰n cº luÆt sÜ VÜÖng væn
B¡c , T°ng trܪng ngoåi giao, m¶t ngÜ©i vui tính và bänh trai häy theo sát và o
b‰ bà Abzug, làm m†i ngÜ©i ÇŠu cÜ©i Àm lên.
Theo tinh thÀn cûa bÙc thÜ
mà ông Ford vØa gºi t§i cho ông, ông ThiŒu vÅn còn nhÆn thÃy s¿ cam k‰t cûa Hoa
Kÿ . Ông không bi‰t ÇÜ®c là T°ng ThÓng Ford không džc h‰t các bÙc thÜ cûa ông
Nixon. Ông không n¡m ÇÜ®c câu chuyŒn Watergate ª Hoa Thånh ñÓn Çã làm t°n
thÜÖng quyŠn l¿c và sÙc månh cûa T°ng ThÓng Hoa Kÿ ljn mÙc Ƕ nào. Ông ThiŒu
không thÃy ÇÜ®c viŒc QuÓc H¶i muÓn lÃy låi m¶t sÓ quyŠn hån cûa Nhà Tr¡ng, liên
quan ljn lãnh v¿c chánh trÎ ÇÓi ngoåi, ông cÛng không bi‰t là các cÓ vÃn cûa
ông Ford mong muÓn tách r©i T°ng ThÓng cûa h† ra khÕi bài toán ViŒt Nam . VÜ®t
ra ngoài các s¿ kiŒn nêu trên cûa các gi§i chÙc MÏ, ông ThiŒu ti‰p tøc Ç¥t niŠm
tin mù quáng quá dÍ dàng : ông Ford là ông Nixon, ngÜ©i nào cÛng nhÜ ngÜ©i nào,
ai cÛng Çåi diŒn và cam k‰t cho Hoa Kÿ .
Ông ThiŒu không bi‰t ông có cÀn trÜng ra nh»ng bÙc thÜ cûa ông
Nixon và ông Ford hay không ?Ÿ sÙ quán Hoa Kÿ cu¶c vi‰ng thæm b¡t ÇÀu không
ÇÜ®c tÓt ÇËp l¡m. Có vÈ không ÇÜ®c trôi chäy. Có trên m¶t chøc vÎ phø tá h¶
tÓng phái Çoàn. Ngoài chÜÖng trình do các phòng sª cûa ông Martin bÓ trí, các
ông phø tá trÈ nÀy chåy læng xæng kh¡p SàiGòn løc soát lung tung. M¶t sÓ ngÜ©i
tìm g¥p các nhân viên cûa sÙ quán không låc quan l¡m vŠ lãnh Çåo. Có nh»ng
ngÜ©i thu¶c cÖ quan CIA nhÜ Frank Snepp, tØ lâu Çã nghï r¢ng HiŒp ñÎnh Paris là
m¶t s¿ thÃt båi cûa Hoa Kÿ, m¶t s¿ thÃt båi mà ngÜ©i ta che ÇÆy không khéo. HÖn
n»a, anh Snepp nÀy không tin là MiŠn Nam ViŒt Nam thi‰u súng Çån.
ñåi sÙ Martin có cäm tܪng là
nhiŠu thành viên cûa phái Çoàn Çã có ÇÎnh ki‰n rÒi, ÇiŠu nÀy Çôi khi ÇÜ®c chÙng
th¿c. H† Çã bi‰t trܧc nh»ng gì mà h† ljn tìm ki‰m rÒi, Ç¥c biŒt là bà Bella
Abzug hung t®n nÀy. H† không có tính cªi mª. Ngay nhÜ nh»ng dân bi‹u diŠu hâu
ÇŠu thÃy ông Martin s¡c bén nhÜng kém th¿c t‰. ñÜÖng nhiên các phòng sª cûa sÙ
quán phäi có nhiŠu bu°i thuy‰t trình cho phái Çoàn, k‹ cä ñåi SÙ và Phó ñåi sÙ
cÛng vÆy. Có nhiŠu chuyŒn không hay thÜ©ng xäy ra trong các bu‡i thuy‰t trình.
Có m¶t lÀn vào lúc b¡t ÇÀu bu°i h¶i, bà Bella Abzug vØa xuÃt hiŒn vØa to ti‰ng
vì muÓn g¥p trܪng cÖ quan tình báo :
- " Anh Polgar là anh
nào ?
Ông ñåi sÙ b¿c mình khó chÎu.
Ông không thích ngÜ©i ta Çi‹m danh thu¶c cÃp cûa ông nhÜ th‰. Ông thØa bi‰t là
các phø tá cûa cä ông nghÎ sï và mÃy vÎ dân bi‹u muÓn tìm g¥p nh»ng ngÜ©i khác
hÖn là nh»ng ngÜ©i mà sÙ quán Çã d¿ trù. Ÿ væn phòng cûa Tùy viên Quân l¿c,
phái Çoàn Çã g¥p ông Çåi tá William le Gro. Ông nÀy trao cho phái Çoàn m¶t tài
liŒu làm cho phái Çoàn chú š. Tài liŒu
nÀy Çánh giá vŠ s¿ Çe d†a cûa B¡c ViŒt . Tài liêu nÀy vÜ®t quá nh»ng s¿ dè d¥t.
ñó là ÇiŠu18 : "ngÜ©i ta ch© Ç®i m¶t
chi‰n dÎch t°ng tÃn công trên toàn lãnh th° MiŠn Nam trong nh»ng ngày s¡p t§i.
M¶t sÓ l§n "nguÒn tin" (1) Çã cho bi‰t là các sÜ Çoàn trØ bÎ chi‰n
lÜ®c B¡c ViŒt së ÇÜ®c gªi vào MiŠn Nam" Các vÎ dân cº hình nhÜ Çã quen
quá v§i nh»ng bän phân tách và Çánh giá bi quan , nhÃt là cûa gi§i quân nhân.
H† Çã quen thu¶c v§i loåi k› thuÆt nÀy ª Hoa Kÿ quá rÒi, mÃy tuÀn trܧc khi bàn
cãi vŠ ngân khoän quÓc phòng, vô tình ngÜ©i ta thÃy trong báo m¶t sÓ bài Çánh
giá quá cao vŠ mÓi Çe d†a cûa Liên Xô. NgÜ©i ta mãi Ç¥t vÃn ÇŠ tåi sao mÓi Çe
d†a cûa B¡c ViŒt ª Çây låi không giÓng nhÜ vÆy ? Mà ngÜ©i ta không nghï r¢ng
n‰u tình hình thÆt s¿ Çúng nhÜ vÆy thì có cÀn phäi viŒn tr® cho MiŠn Nam hay không
? Phúc trình cûa Çåi tá Le Gro nói rõ quan Çi‹m cûa ông . ñiŠu 46: "Trong ng¡n hån, c¶ng sän ViŒt Nam ch¡c
ch¡n së Çåt ÇÜ®c nhiŠu chi‰n th¡ng khi h† chi‰m gi» ÇÜ®c m¶t sÓ quÆn hay thÎ
xã, nhÜng vŠ lâu vŠ dài s¿ t°n thÃt cûa MiŠn B¡c cÛng có th‹ së là m¶t trª ngåi
cho h†..."
Khi ra khÕi SàiGòn vÓn có
không khí yên tÌnh, các nhà ÇiŠu tra muÓn tìm thú vui ª chi‰n trÜ©ng, cÛng
không th‹ n¡m ÇÜ®c nh»ng nhÆn xét rõ ràng và chính xác hÖn gi§i quân nhân Çâu.
Ông Paul McCloskey dân bi‹u California, m¶t c¿u sï quan häi quân, ngÜ©i vÆm vª,
Çi ra ngay vùng chi‰n trÜ©ng mà ông ta Çã tØng bi‰t ÇÜ®c ª MiŠn Trung. So sánh
v§i tình hình mà ông ta Çã tØng ÇÜ®c bi‰t thì ông nghï là tình hình bây gi© có
vÈ sáng sûa hÖn. ñiŠu nÀy không æn kh§p chút nào v§i nh»ng d¿ Çoán cûa m¶t anh
Frank Snepp.
Khi phäi Çánh giá vŠ th‰ l¿c cûa ông
ThiŒu ÇÓi v§i xã h¶i ViŒt Nam thì phái Çoàn không theo ông Martin hay Lehmann
hay Polgar. Nh»ng ngÜ©i nÀy xác nhÆn là
ông ThiŒu n¡m v»ng m†i vÃn ÇŠ . Bà
Bella Abzug và Dewey Bartlett thì quan tâm ljn các tù nhân chánh trÎ và s¿ viŒc
b¡t b§ các nhà báo. H† Çã ÇÜ®c trä t¿ do h‰t chÜa ? ông Martin th£ng th¡ng xác
nhÆn là ª MiŠn Nam ViŒt Nam không bao gi© có tù chánh trÎ. Ông nói là ª SàiGòn
hŒ thÓng TÜ Pháp ít nhÃt cÛng h»u hiŒu không
thua gì ª N»u Чc. NgÜ©i ta nói v§i ông Martin vŠ nh»ng cái g†i là
"chuÒng c†p" trÙ danh Ç‹ nhÓt tù ª Côn SÖn. Ông kh£ng ÇÎnh r¢ng trong
vùng khí hÆu nhiŒt ǧi, thì các phòng giam nÀy rÃt sáng sûa và såch mát hÖn
nh»ng buÒng tÓi. Khi SÙ quán không ÇÒng š vŠ con sÓ 35.000 tù hình s¿ ª MiŠn
Nam thì ông McCloskey trä l©i r¢ng :
- "HÖn phân nºa sÓ
tù bÎ nhÓt mà không có bän án. NhÜ vÆy thì phäi coi nhÜ sÓ nÀy là tù chánh
trÎ"(2)
SÙ quán Hoa Kÿ mª tiŒc
khoän Çãi phái Çoàn. M¶t sÓ thành viên cûa phái Çoàn tÄy chay không d¿. Bà
Bella Abzug l§n ti‰ng tung ra nh»ng chÌ trích mà báo chí ghi nhÆn:
-
"Chánh Phû nÀy là Chánh Phû thÓi nát, Bà nói. Vì th‰ không còn ai
muÓn chi‰n ÇÃu h‰t. Phäi tính toán th‰ nào Ç‹ loåi trØ ông ThiŒu Çi."
ñÜ®c m¶t sÓ nhà ngoåi
giao cÃp trung gian khuy‰n khích, các thành viên cûa phái Çoàn thÓ l¶ v§i gi§i
báo chí Hoa Kÿ :
- " ông Martin quá nghiêng vŠ ông ThiŒu nên
không th‹ Çánh giá m¶t cách khách quan
không khí chánh trÎ ª Çây.
Hay là :
- " Ông ñåi sÙ nÀy là m¶t thäm h†a !"
Bà Bella Abzug Çi låi
nhà bà Ngô bá Thành (3), có nhiŠu phóng viên báo chí tháp tùng. Bà Thành là m¶t
thành viên ÇÓi lÆp không c¶ng sän thu¶c l¿c lÜ®ng thÙ ba. Cänh sát không cho bà
ra ngoài nhÜng ngÜ©i ta có th‹ nói chuyŒn v§i bà trong nhà . Chánh phû SàiGòn
Çã có biŒn pháp phåt "tr†ng cÃm" bà.
M¶t cách bÃt thÀn,
không thông báo trܧc , bà Bella Abzug ljn trø sª cûa "Ñy Ban QuÓc T‰ Ki‹m
Soát ñình Chi‰n". Cänh sát gi» an ninh tåi Çó không cho bà vào. NhÜng cuÓi
cùng sau m¶t vài r¡c rÓi khác, rÒi bà cÛng g¥p ÇÜ®c hai sï quan thu¶c phái Çoàn
Hung gia LÖi và Nam DÜÖng. NhÜng hai sï quan nÀy không cò gì Ç‹ phäi "khai
báo" v§i bà h‰t.
Bi‰t ÇÜ®c viŒc nÀy ông
Martin phát cáu:
- " ThÆt là bë m¥t !
Dai nhÜ ÇÌa, hai ông
Bartlett và McCloskey ÇÜ®c g¥p m¶t sÓ nhà báo Çã tØng bÎ b¡t. Cänh sát trܪng
SàiGòn bám sát hai ông nÀy. Ba nhà báo nhìn nhÆn r¢ng h† là ViŒt C¶ng n¢m vùng.
Hai ông giÆn l¡m, Çòi phäi cho hai ông g¥p riêng nh»ng ngÜ©i nÀy. M¶t ngÜ©i Çã
nói nhÕ r¢ng: " H† Çánh chúng tôi d» l¡m"
Phái Çoàn có nhiŠu cu¶c ti‰p xúc v§i m¶t sÓ chánh trÎ gia. Linh møc Thanh, ngÜ©i
tranh ÇÃu chÓng tham nhÛng tuyên bÓ :
- " M¶t phÀn ba tiŠn viŒn tr®
mà quš vÎ chÃp thuÆn së bÎ æn c¡p. Quân ñ¶i së bÎ bán cho kÈ thù c¶ng sän. Ngân
khoän së ÇÜ®c dùng Ç‹ trä lÜÖng cho lính ma ! sÓ binh sï chÌ có tên trên giÃy
t©." (4)
Cu¶c thæm vi‰ng ª Thû Tܧng Phû còn chán
hÖn n»a. Tܧng Khiêm và T°ng trܪng ngoåi giao cûa ông có m¥t ª bu‡i ti‰p xúc,
ÇŠu cäm thÃy bÎ ÇÙng tim. Ÿ tÜ gia cûa ông VÛ væn MÅu, Bella Abzug và Donald
Fraser g¥p nh»ng ngÜ©i phÆt tº thu¶c nhóm chû trÜÖng hòa h®p hòa giäi v§i ba
nghÎ sï và 5 dân bi‹u ÇÓi lÆp. Các phÆt
tº nhÃn månh:
-" Quš vÎ không nên bÕ phi‰u chÃp thuÆn
viŒn tr® Ç‹ h† xây cÃt nhà tù ! (4)
Bà Bella Abzug lÀm bÀm
:
-" Tôi chÌ bÕ phi‰u cho viŒn tr® nhân Çåo
mà thôi."
Thi‰u tܧng Không quân, c¿u Thû tܧng
NguyÍn cao Kÿ ti‰p nghÎ sï Bartlett. Ông chÌ nói nhË nhàng:
- " Cho ljn khi ngÜ©i ta tìm ÇÜ®c m¶t giäi
pháp Çúng Ç¡n, chúng tôi rÃt cÀn ÇÜ®c có viŒn tr® cûa Hoa Kÿ "
Các ông Flynt, Chappel,
Fraser và Fenwick Çã ti‰p xúc rÃt lâu
v§i ông TrÀn quÓc Bºu, Chû TÎch T°ng Liên ñoàn Lao ñ¶ng ViŒt Nam, m¶t loåi Công
Çoàn nhÜ cûa ông André Bergeron chÓng c¶ng t§i cùng tØ næm 1945, khi mà Hà N¶i
Çã Çu°i, b¡t, cÀm tù và gi‰t m¶t sÓ thành viên cûa liên Çoàn. Ông xác nhÆn là
T°ng Liên ñoàn cûa ông là t° chÙc duy nhÃt có th‹ th¿c hiŒn m¶t cu¶c Çình công
ª ViŒt Nam . ñÓi v§i ông TrÀn quÓc Bºu thì nh»ng ngÜ©i nhÜ Cha Lãng hay VÛ væn
MÅu không Çåi diŒn cho bao nhiêu ngÜ©i . Ông ThiŒu phäi tìm cách thº ÇÜa h† vào
guÒng máy chánh trÎ , n‰u không thì h† së rÖi ngay vào tay cûa c¶ng sän. Theo
ông Bºu, tìm cách bÙng ông ThiŒu Çi, Çó không phäi là m¶t giäi pháp :
- " Sau khi chúng tôi loåi ÇÜ®c T°ng
ThÓng DiŒm thì chúng tôi Çã phäi chÎu
m¶t loåt khûng khoäng chánh trÎ . Chúng tôi cÀn có m¶t s¿ liên tøc và m¶t sÓ
thay Ç°i quan tr†ng vŠ chánh trÎ n¶i b¶."
Ông trao cho các thành
viên nÀy nh»ng bän væn ÇÜ®c quây "rô nê ô". ñó là bän diÍn væn mà ông
Çã džc næm tháng trܧc trong Çó ông våch trÀn và tÓ cáo cái mà ngÜ©i ta gán cho
là tham nhÛng.
Ông cÛng nghï r¢ng m¶t
sÓ nhà báo bÎ b¡t có dính líu ljn c¶ng sän . Ông không ch¡c r¢ng h† Çã có bÎ
Çánh ÇÆp. Ông thª dài và nói :
- " TÃt cä các nÖi
trên toàn th‰ gi§i nÀy, cänh sát Çâu có hiŠn Çâu !
VŠ bà Ngô bá Thành, ông
Bºu tÕ vë giÆn d» :
- " Tôi bi‰t bà nÀy lâu rÒi. Tôi Çã tØng
yÍm tr® bÓ cûa bà vào chÙc vø T°ng Trܪng Lao ñ¶ng tØ næm 1954. Bà cÛng giÓng
nhÜ các phø n» khác, thích Çi tØ thái c¿c nÀy ljn thái c¿c khác.
Ông Bºu không phäi là
m¶t Ùng cº viên vào chÙc vø T°ng ThÓng. Ông nói :
- " NgÜ©i ViŒt Nam chúng tôi ai cÛng s§m
ch†n m¶t hܧng Çi và m¶t møc Çích cho Ç©i sÓng cûa mình. Chúng tôi phäi giº
v»ng nó m§i ÇÜ®c . Khuynh hܧng cûa tôi thiên vŠ NghiŒp ñoàn ch§ không thiên vŠ
chánh trÎ . "
Phái Çoàn th¿c hiŒn m¶t chuy‰n vi‰ng
thæm ch§p nhoáng 12 ti‰ng ÇÒng hÒ thû Çô Phnom Penh. Tình hình Çã b¡t ÇÀu tan
rä ª thû Çô Cam BÓt nÀy. Trong khi phái Çoàn Çang dùng cÖm trÜa, m¶t hÕa ti‹n
rÖi và phát n° ª cách h† khoän 800 thܧc. Ông ñåi sÙ Hoa Kÿ John Dean tÕ vÈ rÃt
bi quan. Theo ông thì Thû tܧng Lon Nol së tØ chÙc "n‰u ngÜ©i ta ܧc tính
ông là m¶t hàng rào ngæn cän con ÇÜ©ng dÅn t§i hòa bình" : Ông nói thêm
r¢ng:
- " Hoa Kÿ chúng ta không nên dính vào m¶t
cá nhân nào h‰t."
Và cách Phnom Penh 200
cây sÓ, ª SàiGòn liŒu Hoa Kÿ có dính v§i ông ThiŒu hay không ?
ChiŠu ngày 1 tháng 3, ông ThiŒu Çãi cÖm
tÓi phái Çoàn. Trong khi nâng ly chúc mØng phái Çoàn, ông nh¡c t§i nhiŠu vÎ
T°ng ThÓng Hoa Kÿ Çã tØng cam k‰t yÍm tr® và giúp Ç« ViŒt Nam trong cu¶c chi‰n
chÓng c¶ng. NhÜng ông ThiŒu không nói gì ljn các bÙc thÖ cûa ông Nixon. ông
ThiŒu nói thÆt chÆm rãi:
-
"S¿ long tr†ng cam k‰t Çó Çã ÇÜ®c nh¡c låi trong dÎp kš k‰t HiŒp
ñÎnh Paris,. LiŒu nh»ng l©i cam k‰t Çó cûa Hoa Kÿ có còn giá trÎ hay không ?
LiŒu chúng tôi có tin vào l©i nói cûa Hoa Kÿ hay không ? ñó là thông ÇiŒp mà
tôi rÃt vui mØng khi ÇÜ®c thÃy quš vÎ chuy‹n giùm ljn QuÓc H¶i thÙ 94 cûa Hoa
Kÿ ."
Ông ThiŒu ghi nhÆn thái
Ƕ chÓng ÇÓi ÇÜÖng nhiên cûa bà Bella Abzug. Trong khi ông ThiŒu nâng ly chúc
mØng phái Çoàn, bà ta giä b¶ không nghe. Các câu chuyŒn trao Ç°i có vÈ ngÜ®ng
ngùng, gi» kë v§i nhau, không ÇÜ®c vui, trong m¶t không khí khó thª. NghÎ sï
Bartlett cäm thÃy có cäm tình v§i ViŒt Nam C¶ng Hòa, nhÜng ông cÛng nói t§i s¿
viŒc ông Çã ti‰p xúc v§i các nhà báo bÎ b¡t. Có ngÜ©i cho ông ThiŒu là quá vøng
vŠ, có ngÜ©i cho là ông quá c¶c c¢n.. khi ông gåt ph¡t nhÆn xét Çó b¢ng m¶t
câu:
- " ñÜÖng nhiên! nh»ng ngÜ©i c¶ng sän lúc
nào cÛng phäi nói là h† bÎ tra tÃn...
Do Çó mà cä SÙ quán và
Dinh ñ¶c LÆp, hình nhÜ không th‹ chuy‹n " thông ÇiŒp" cûa ông ThiŒu
ÇÜ®c .