chÜÖng V

(ti‰p theo)

LÜ«i rìu và gÓc cây

TÀm quan tr†ng cûa chi‰n th¡ng PhÜ§c Long ÇÄy các nhà lãnh Çåo B¡c ViŒt phäi kéo dài thêm h¶i nghÎ sau ngày 8 tháng giêng.

TÜ§ng Væn ti‰n DÛng giäi thích quan Çi‹m cûa B¶ T°ng Tham MÜu B¡c ViŒt . Ông ÇŠ nghÎ tÆp trung m¶t l¿c lÜ®ng hùng månh, quét månh Ç‹ mª m¶t "hành lang Kontum" tØ Çó dËp tan ÇÎch Ç‹ giäi phóng tÌnh Kontum. Sau Çó së Çè n¥ng áp l¿c lên B¶ TÜ LŒnh Vùng II Chi‰n ThuÆt ª Pleiku. NhÜ vÆy h† së giäi phóng ÇÜ®c m¶t phÀn l§n MiŠn Tây Nguyên. Pleiku và Kontum n¢m rÃt gÀn vï tuy‰n 17, biên gi§i cûa 2 nÜ§c ViŒt Nam và rÃt gÀn v§i hÆu cÙ B¡c ViŒt cûa h†, dÜ§i 100 cây sÓ. NhÜ vÆy h† có th‹ tÆp trung dÍ dàng chi‰n xa trong vùng nÀy."

Ý tÜ§ng DÛng là muÓn gi» nh»ng ÇÜ©ng ti‰p vÆn càng ng¡n càng tÓt. Do Çó ông ta ch†n møc tiêu Pleiku và Kontum. TÜ§ng TrÀn væn Trà, tuy là tÜ§ng cûa B¡c ViŒt nhÜng hiŒn là Çåi diŒn cho binh sï ª trong Nam, không có cái nhìn giÓng tÜ§ng DÛng:

- " Ông Çánh gi¥c theo lÓi vua chúa ! Ông chÌ quan niŒm là dùng m¶t quân sÓ kh°ng lÒ và hàng tÃn Çån cho m¶t trÆn tÃn công. Khác h£n v§i chúng tôi, nh»ng ngÜ©i lính kh° ª m¶t chi‰n trÜ©ng xa xôi rÃt khó khæn khi phäi Ç‰m tØng viên Çån. TÃn công Kontum và Pleiku là ÇÜa mình vào m¶t Çi‹m c¿c månh cûa ÇÎch . Ÿ Çó ÇÎch Çã phòng thû kÏ lâu rÒi, h† Çang ch© chúng ta trong th‰ månh Çó.

TÜ§ng Trà ÇŠ nghÎ m¶t phÜÖng án khác:

- "TÃn công vào Ban mê thu¶t là Çánh m¶t Çòn bÃt ng© mà ÇÎch không thÃy ÇÜ®c . ñó là ta Çánh sau lÜng ÇÎch, Çánh vào hÆu phuÖng cûa ÇÎch, nÖi mà h† không có ch© chúng ta. ñó là cách ta ÇÓn cây b¢ng lÜ«i rìu ngay ª sát gÓc. Sau Çó cành lá t¿ chúng nó së rÖi røng thôi.

Nh»ng cu¶c bàn cãi vŠ các phÜÖng án quân s¿ cÀn phäi theo ti‰p theo chi‰n th¡ng PhÜ§c Long ÇÜ®c ti‰p tøc ti‰n hành. Ngày 15 tháng giêng, tÜ§ng TrÀn væn Trà và Phåm Hùng bí thÜ Çäng b¶ MiŠn Nam, tÙc là lãnh Çåo vŠ m¥t chánh trÎ, cä hai Çi gÆp Lê DuÅn (các bän phúc trình g†i là anh Ba). CÛng chÜa quy‰t ÇÎnh. Lê DuÅn nhÃn månh phäi tÃn công vùng ñÒng B¢ng sông Cºu Long, phía Nam SàiGòn , nh¡m vào các thành phÓ. Ông có hàm š nhìn nhÆn r¢ng s¿ n°i dÆy cûa dân chúng vÅn còn là m¶t bài toán:

- "Trong ÇÎa bàn thành thÎ, ta phäi Ç¥t h‰t tr†ng tâm vào phong trào quÀn chúng Ç‹ bi‰n h† thành dòng thác. Phäi dùng Çàn bà con nít, h†c sinh sinh viên , th® thuyŠn.. làm mÛi dùi cûa cu¶c ÇÃu tranh n°i dÆy."

TÜ§ng Trà låi thuy‰t phøc Lê DuÅn vŠ š ÇÎnh tÃn công Ban mê Thu¶t. B¶ Chánh TrÎ h†p xét. Tåi B¶ T°ng Tham MÜu, và ª Quân Ñy Trung ÜÖng ngÜ©i ta cÛng h†p Ç‹ thäo luÆn. M¶t ÇiŠu ch¡c ch¡n là Hoa Kÿ së không can thiŒp b¢ng b¶ binh.

Ngày 20 tháng giêng, Phåm Hùng và tÜ§ng Trà, Çåi diŒn CPLTCHMN Çi g¥p Lê ÇÙc Th†. Ông nÀy thông báo cho hai ngÜ©i bi‰t là Çã có quy‰t ÇÎnh. Møc tiêu tÃn công sÃp t§i së là Ban mê Thu¶t.

- " Tôi Çã Ç‰n h†p v§i Quân ûy Trung ÜÖng Ç‹ cho h† bi‰t là B¶ Chánh TrÎ Çã quy‰t ÇÎnh møc tiêu cu¶c tÃn công nÀy rÒi. Tình hình quÓc t‰ rÃt là phÙc tåp. Chúng ta phäi gi§i hån các cu¶c Çánh nhau trong næm 1975.

Các nhà chánh trÎ quy‰t ÇÎnh. các quân nhân chÌ có viŒc thi hành. V§i Væn ti‰n DÛng và b¶ tham mÜu, thì binh sï cûa h† së ª khá xa các cæn cÙ không quân cûa vùng SàiGòn . B¡c ViŒt cÛng có không quân nhÜng h† không bao gi© xº døng dÜ§i vï tuy‰n 17.

Ngày 24 tháng giêng, tÜ§ng Trà lên ÇÜ©ng trª vŠ Nam B¶, vŠ B¶ TÜ LŒnh chi‰n trÜ©ng B2 cûa ông ta. TÜ§ng Trà và Phåm Hùng Çã cân nh¡c Ç‹ xin ÇÜ®c quy‰t ÇÎnh tÃn công vào Ban mê Thu¶t.

H† Çã sušt không tham d¿ ÇÜ®c phiên h†p ª thû Çô B¡c ViŒt. Vào tháng chåp, tÜ lŒnh hành quân B¶ T°ng Tham MÜu ª Hà N¶i Çã gªi cho h† m¶t công ÇiŒn Ç‹ cho h† bi‰t là khÕi cÀn lên Thû ñô. H† không nhÆn ÇÜ®c công ÇiŒn Çó. Trên ÇÜ©ng ra B¡c, d†c theo ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh, h† không g¥p ÇÜ®c ngÜ©i cûa B¶ T°ng Tham MÜu, LÜÖng væn Nho, ngÜ©i có nhiŒm vø phäi trao cho h† công ÇiŒn Çó và cä chÌ thÎ "liên quan Ç‰n k‰ hoåch cho næm 1975", k‰ hoåch nÀy sÖ khªi không có d¿ trù m¶t cu¶c hành quân qui mô nào.

TÜ§ng Trà rÃt thÕa män khi nhÆn ÇÜ®c vÛ khí và Çån dÜ®c b° túc. Các phiên h†p Çã làm ông phát khùng lên. Là m¶t tÜ§ng hai sao cûa quân Ç¶i chánh quy MiŠn B¡c, vì Çåi diŒn cho CPLTCHMN, ông phäi gi» ÇÜ©ng hÜ§ng và nh»ng quyŠn l®i cûa t° chÙc nÀy Ç‰n m¶t mÙc Ç¶ nào Çó thôi.

Dáng ngÜ©i trung bình, m¥t tròn, tánh tình vui vÈ, 57 tu°i, tÜ§ng Trà vØa bÒn chÒn khi phäi dÆm chân tåi ch‡ trong th©i gian ª tråi Davis, vØa phäi ÇÜÖng ÇÀu døng mÜu ÇÃu trí v§i Ñy Ban QuÓc T‰ và các Ban Liên H®p 4 Bên và 2 Bên.

TrÀn væn Trà là ngÜ©i Çã t° chÙc trÆn tÃn công vào SàiGòn hÒi T‰t MÆu Thân 1968, và ông vào Nam chi‰n ÇÃu tØ næm 1959. Trong cái CPLTCHMN trong Nam B¶, ông là nhân vÆt sÓ 2 sau Phåm Hùng. Trong hŒ thÓng c¶ng sän ViŒt Nam ª cÃp nào cÛng th‰, chánh trÎ vÅn ÇÙng trÜ§c quân s¿. NhÜng lúc ª m¥t trÆn, tØ cÃp sÜ Çoàn trª xuÓng Ç‰n trung Ç¶i, thì quân s¿ có quyŠn hÖn chánh trÎ . Trong th©i gian ª tråi Davis, Ç‹ trä l©i cho các phóng viên Tây PhÜÖng, ông Trà Çã dùng nh»ng câu hóm hÌnh hÖn là nh»ng công thÙc cÙng Ç© nhÜ cái lÜ«i cây cûa c¶ng sän. Ông rÃt thích chøp änh nhÜ ông ThiŒu. Ông rÃt thích thú khi nh© mua ÇÜ®c hai máy Polaroid, m¶t loåi máy chÜa ÇÜ®c bi‰t ª Hà N¶i. Ông së dùng máy nÀy cho chi‰n dÎch sÃp t§i cûa ông nhÜng chÌ là phim Çen tr¡ng thôi.

Sau mÃy tháng ª tråi Davis, tÜ§ng Trà låi trª vô bÜng. HÒ sÖ cûa ông trong các cÖ quan tình báo Hoa Kÿ và ViŒt Nam C¶ng Hòa chÌ thÃy toàn là dÃu hÕi. Ông vÓn là con nhà chài lÜ§i, Çi làm công nhân hÕa xa. Ông phøc vø trong Çäng b¶ c¶ng sän Nam B¶, sau HiŒp Ð§c Genève 1954 ông tÆp k‰t ra B¡c và theo h†c các trÜ©ng quân s¿ Ç‹ trª thành SÜ trÜªng sÜ Çoàn 320. Ông là thành viên trong Quân Ñy Trung ÐÖng, nhÜng không có chân trong B¶ Chánh TrÎ. Vì nhu cÀu gi» bí mÆt trong các h¶i kín nên nh»ng ngÜ©i c¶ng sän ViŒt Nam thÜ©ng dùng bí danh, mà HÒ chì Minh là ngÜ©i ÇÀu tiên. TÜ§ng Trà có nhiŠu bí danh nhÜ TÜ Chí, MÜ©i Trí.. ñôi khi Ç‹ Çánh låc hÜ§ng ông còn chÖi ngông dùng ngay tên thÆt cûa nh»ng tÜ§ng lãnh B¡c ViŒt khác, nhÜ cûa tÜ§ng TrÀn nam Trung.

Trên ÇÜ©ng vŠ B¶ TÜ LŒnh cûa ông, ông nhÆn thÃy ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh, hay ÇÜ©ng 559, gi© Çây ª trong tình trång rÃt tÓt. Khªi thûy, vào nh»ng næm 50, con ÇÜ©ng nÀy chÌ là con ÇÜ©ng ÇÃt. TØ 1959 nó Çã trª thành m¶t hŒ thÓng ÇÜ©ng r¶ng l§n. Hai ÇÜ©ng l§n song song nhau chåy vŠ hÜ§ng Nam. Trong 3 næm sau cùng, công binh B¡c ViŒt Çã thi‰t lÆp thêm nhiŠu ÇÜ©ng ngang tØ Tây sang ñông, dÅn t§i sát b© bi‹n Hu‰ và ñà N¤ng. Có nhiŠu Çoån có th‹ b†c vòng quanh m¶t vài thÎ trÃn hay các vÎ trí quân s¿ cûa quân l¿c VNCH . Trong vòng 16 næm các ÇÜ©ng mòn Çã bi‰n thành ÇÜ©ng ÇÃt, ÇÜ©ng ÇÃt thành ÇÜ©ng l¶, và ÇÜ©ng l¶ Çã trª thành xa l¶. Các xe vÆn täi có th‹ chåy ba bÓn hàng. Song song bên cånh Çó còn có ÇÜ©ng cho ngÜ©i Çi b¶. CÙ cách 8 ti‰ng Çi b¶ là có các tråm nghÌ, tråm gác, tråm ti‰p t‰. B¶ tham mÜu Çã ÇiŠu vŠ Çây nhiŠu ti‹u Çoàn phòng không Ç‹ gi» an toàn cho con ÇÜ©ng nÀy nhÃt là tØ tháng giêng 1974.

TÜ§ng DÛng nói là "MiŠn B¡c Çã dùng h¢ng ngàn cÖ gi§i Çû loåi nhÜ xe ûi ÇÃt, h¢ng chøc ngàn binh sï, th® thÀy, kÏ sÜ và nh»ng ngÜ©i tình nguyŒn trÈ " Tình nguyŒn hay không tình nguyŒn thì khÓi ngÜ©i làm ÇÃt, công binh, th® ÇiŒn nÀy ÇŠu gÆp rÃt nhiŠu khó khæn nhÜ oanh tåc cÖ B52, gió mùa, hay ti‰p t‰ không Çû æn, bŒnh rét rØng trong lúc B¡c ViŒt låi không có Çû thuÓc kš ninh cho h†. V§i m¶t sÙc chÎu Ç¿ng dÈo dai và lòng kiên nhÅn phi thÜ©ng, khÓi ngÜ©i Çó Çã båt núi san b¢ng nh»ng Çoån tÜªng chØng không th‹ vÜ®t qua ÇÜ®c , vÆn chuy‹n các täng Çá, ÇÓn cây, xây cÀu, làm phà, và Çào cä hÀm trú Än n»a. NgÜ©i ViŒt Nam thÆt là dÈo giai, chÎu Ç¿ng h‰t m†i thÙ mŒt nh†c. H† ÇÜ®c huÃn luyŒn, khuy‰n khích, ghép thành Ç¶i ngÛ và có kÏ luÆt s¡t, h† làm viŒc rÃt hæng say và tÆn tøy. ñám lao công nÀy Çàn bà cÛng nhÜ Çàn ông ÇŠu hy sinh m¶t cách cuÒng tín nhÜ Çám dân công trÜ§c kia Çã tØng vác súng Çån xuyên rØng núi Ç‰n ñiŒn Biên Phû vÆy.

TÜ§ng DÛng hãnh diŒn mô tä công tác sºa sang ÇÜ©ng 559, và nh»ng l©i nói cûa ông ta ÇÜ®c xác nhÆn qua các không änh mà phi Ç¶i thám sát Hoa Kÿ và ViŒt Nam C¶ng Hòa Çã chøp ÇÜ®c .

- " ñÜ©ng nÀy r¶ng 8 thÜ§c. Các xe vÆn täi l§n, các quân xa hång n¥ng ÇŠu chåy ÇÜ®c cä 2 chiŠu, v§i tÓc Ç¶ cao. H† Çã chuyên chª Çêm ngày hàng ngàn tÃn Ç‰n tÆn chi‰n trÜ©ng Ç‹ y‹m tr® cho chi‰n dÎch l§n." B¶ tham mÜu B¡c ViŒt hình nhÜ rÃt b¢ng lòng v§i cách thÙc h† ÇÜa ÇÜ®c xæng dÀu vào Nam B¶:

D†c theo con "ÇÜ©ng chi‰n lÜ®c nÀy" chåy dài m¶t Óng dÅn dÀu nÓi liŠn Quäng TrÎ Ç‰n L¶c Ninh, Çû sÙc ti‰p t‰ cho h¢ng chøc ngàn xe Çû loåi Çang xº døng con ÇÜ©ng nÀy . ThÆt là m¶t ÇiŠu nghÎch lš, quân Ç¶i cûa m¶t nÜ§c nhÕ chÆm phát tri‹n, thi‰u thÓn Çû m†i thÙ, låi có m¶t ÇÜ©ng Óng dÅn dÀu quân s¿ tÓt nhÃt th‰ gi§i .

TÜ§ng Võ nguyên Giáp và Væn ti‰n DÛng trÜ§c h‰t là nh»ng ngÜ©i ti‰p vÆn giÕi, låi có binh sï hy sinh phøc vø tÆn tâm. Còn ngÜ©i MÏ không bao gi© thành công trong viŒc vô hiŒu hóa con ÇÜ©ng nÀy, Çó là m¶t thÃt båi l§n vŠ m¥t chi‰n lÜ®c cûa h†. ñÙng trÜ§c m¶t kÈ ÇÎch có quy‰t tâm nhÜ vÆy , v§i tÃt cä kÏ thuÆt hiŒn Çåi trong tay mà h† không làm sao c¡t ÇÙt ÇÜ®c m¶t hŒ thÓng giao thông ngang d†c trên 10.000 cây sÓ cûa ÇÜ©ng 559 nÀy. TØ næm 1959, ngÜ©i MÏ thÃt båi trong viŒc bë gãy ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh, dù Çã xº døng phÜÖng tiŒn ÇiŒn tº tÓi tân hiŒn Çåi nhÃt. Thì làm sao ViŒt Nam C¶ng Hòa làm ÇÜ®c viŒc Çó trong næm 1975 ?

Trong tuÀn lÍ cuÓi cùng cûa tháng giêng, tåi Hà N¶i, Lê DuÅn ti‰p tÜ§ng Væn ti‰n DÛng tåi nhà riêng. Ông t°ng bí thÜ hÕi tÜ§ng t°ng tÜ lŒnh: " liŒu l¿c lÜ®ng mà ông có trong tay có Çû Ç‹ tÃn công Ban mê Thu¶t hay không ? "

- " V§i nh»ng gì chúng ta có, cÛng ÇÜ®c rÒi, tÜ§ng DÛng trä l©i. N‰u bi‰t xº døng thì có th‹ phÀn may m¡n së vŠ phía chúng ta.

Ông T°ng bí thÜ xem chØng nhÜ chÜa tin ch¡c l¡m vŠ chi‰n th¡ng nÀy.

Sau Çó tÜ§ng DÛng Çi g¥p ông Lê ÇÙc Th†. B¶ Chánh TrÎ Çã có quy‰t ÇÎnh là ÇÜa vào Nam nhân vÆt Çã tØng thÜÖng thuy‰t ª Paris. CÛng vÅn m¶t phÜÖng thÙc cÛ : m¶t quân nhân ÇÜ®c m¶t nhân vÆt chánh trÎ theo kèm bên cånh. Nói vŠ cu¶c tÃn công sÃp t§i, mà dÜ§i nhãn quan cûa mình ông thÃy chÜa phäi là cu¶c tÃn công cuÓi cùng, ông Th† nói:

- " N‰u ta th¡ng ván bài l§n nÀy, chúng ta së tåo ÇÜ®c m¶t th©i cÖ m§i rÃt có l®i cho chúng ta ." Và vÅn nhã nh¥n ông nói ti‰p:

- " Anh hãy gi» mình cÄn thÆn nghe !

Lê ÇÙc Th† hiŒn là m¶t nhân vÆt khá quan tr†ng trong Çäng và là m¶t trong nh»ng ngÜ©i có th‹ thay th‰ cho Lê DuÅn. Næm nay ông ta 64 tu°i. Ÿ Paris trong suÓt gÀn 5 næm mÆt Çàm hay thÜÖng thuy‰t công khai vØa là kÈ thù vØa a tòng v§i Kissinger, ông ta Çã mê ho¥c ông t°ng trÜªng ngoåi giao Hoa Kÿ qua thái Ç¶ ngåo mån rÃt lå kÿ cûa ông mà Kissinger Çã nhÆn ra ÇÜ®c . Ông ta còn t¿ cho phép mình lên m¥t thÀy Ç©i v§i Kissinger n»a. Trong m¶t pha mÆt Çàm ª nhà cûa ông Jean Sainteny, ông Kissinger lên gi†ng giáo sÜ, nói oang oang lên : " Tôi nói là.... ông T°ng ThÓng muÓn..... Ông Çòi hÕi phäi......" NhÜ m¶t lãnh chúa, trong b¶ áo c° cao, rÃt thän nhiên Lê ÇÙc Th† l¡ng nghe Kissinger nói. Xong ông trä l©i rÃt nhË nhàng:

" ThÜa ông Kissinger, ông có thÃy tóc tôi Çã båc h‰t rÒi hay không ? Tôi Çã có tu°i Ç©i lâu rÒi, Tóc cûa ông vÅn còn Çen quá. Ông còn phäi h†c nhiŠu n»a. Nh»ng gì mà ông vØa nói v§i tôi, tôi cÛng Çã nghe qua rÒi, nhÜng b¢ng m¶t ngôn ng» khác. Ông hãy nghe Çây: NgÜ©i Pháp Çã nói v§i tôi y nhÜ gi†ng cûa ông hôm nay vÆy Çó, ngÜ©i ta Çã nói v§i tôi nh»ng chuyŒn Çó, bây gi© ông låi nói låi v§i tôi n»a." Ông Kissinger không bao gi© luÓng cuÓng, ông ta hå thÃp gi†ng và nói m¶t câu "ThÜa Ngài" v§i m¶t ông Lê ÇÙc Th† Çang thích thú.

NgÜ©i MÏ ÇÜ®c bÀu lên thì chÌ làm viŒc trong m¶t th©i gian có hån ÇÎnh vài næm thôi, còn Lê ÇÙc Th† cÛng nhÜ nh»ng ngÜ©i trong ban lãnh Çåo Çäng ª B¡c ViŒt , ông ta Çã làm viŒc quá lâu rÒi. HÒ chí Minh Çã tØng xác nhÆn là ngÜ©i c¶ng sän phäi phøc vø trong 10 næm, 20 næm, 30 hay 50 næm là thÜ©ng. Ban Lãnh Çåo Çäng Çã tránh nh»ng cu¶c thanh trØng ÇÅm máu trong n¶i b¶ cûa h†.. Lê ÇÙc Th† là ngÜ©i sanh trÜªng ª MiŠn B¡c, vào Çäng tØ næm 16 tu°i, ông ÇÜ®c ngÜ©i Tây PhÜÖng bi‰t nhiŠu tØ khi ông Çåt ÇÜ®c nhiŠu thành quä ª Paris. Lê DuÅn chÌ huy chi‰n trÜ©ng trong Nam cho Ç‰n næm 1953, thì Lê ÇÙc Th† vào thay ông. Thành viên cûa B¶ Chánh TrÎ tØ næm 1955, Lê ÇÙc Th† ÇŠ ra m¶t chi‰n lÜ®c t°ng quát, Çúng theo phÜÖng thÙc cûa B¡c ViŒt là "vØa Çánh vØa Çàm, vØa Çàm vØa Çánh, Çánh Çánh Çàm Çàm". ñây là m¶t dÃu hiŒu Çang Çi lên cûa ông: tên ông ÇÙng trÜ§c tên ông Giáp trong danh sách ti‹u ban lo vŠ Çám tang HÒ chí Minh.

Th©i cÖ Ç‰n v§i ông vào næm 1975. M¶t ngÜ©i có tÀm c« nhÜ ông Th† ÇÜ®c ÇÜa vào MiŠn Nam . HÖn h£n các ngÜ©i khác ª Hà N¶i ông Th† có Çû thông sÓ quÓc t‰.

- " ñØng trª vŠ Çây trÜ§c khi th¡ng trÆn nÀy nghe ! Bây gi© chúng ta Çang g¥p m¶t cÖ may lÎch sº. CÖ may nÀy không bao gi© ta g¥p låi trÜ§c 10 ngàn næm n»a Çâu"

´t nhÃt ÇiŠu nÀy cÛng Çã Çäng xác nhÆn vŠ sau.

Tây PhÜÖng còn nói nhiŠu Ç‰n ông Võ nguyên Giáp. Næm 1975, y‰u Çau, ông bÎ gåt ra ngoài các cu¶c hành quân. Trong lúc tÜ§ng Væn ti‰n DÛng trÈ hÖn v§i tu°i 58, Çã là Çåi tÜ§ng bÓn sao hÒi næm trÜ§c. Ông Giáp cÛng là Çåi tÜ§ng bÓn sao. Là m¶t nông dân thÆt s¿ - thÃy rõ qua gi†ng nói cûa ông- Væn ti‰n DÛng Çã làm viŒc trong m¶t nhà máy dŒt nhÜ là m¶t th® ÇiŒn, m¶t ngÜ©i th® giÕi, m¶t quš t¶c cûa giai cÃp vô sän. Ông vào Çäng c¶ng sän ñông DÜÖng lúc còn trÈ. BÎ b¡t, ngÒi tù, ÇÜ®c thä ra, bÎ b¡t låi và l®i døng viŒc chuy‹n tråi ông trÓn khÕi nhà tù, Ç‰n trÓn trong m¶t ngôi chùa, ª Çó ông sÓng hai næm nhÜ m¶t nhà sÜ PhÆt giáo. Sau Çó ông là chánh trÎ viên và ti‰p Çó chÌ huy trÜªng m¶t trong các sÜ Çoàn viŒt minh có ti‰ng nhÃt , sÜ Çoàn 320. Næm 1972 ông là thành viên Chánh trÎ b¶ và chÌ huy chi‰n dÎch l§n Çánh chi‰m Quäng TrÎ. NhÜng nh© oanh tåc cÖ

B 52, MiŠn Nam ViŒt Nam ÇÄy lui ÇÜ®c cu¶c tÃn công. TØ Çó tÜ§ng DÛng lo canh tân quân d¶i MiŠn B¡c , rút ra ÇÜ®c nh»ng bài h†c tØ nh»ng thÃt båi và Çã Çi th¿c tÆp ª các trÜ©ng cao Ç£ng quân s¿ Liên Xô. Ông Çã h†c ÇÜ®c phÜÖng thÙc chÌ huy và tác chi‰n h®p ÇÒng binh chûng cÃp sÜ Çoàn. Các tùy viên quân s¿ ª Hà N¶i cho r¢ng ông là ngÜ©i dÍ m‰n, có sáng ki‰n và có ki‰n thÙc hÖn tÜ§ng Giáp. Các nhân viên ngoåi giao ÇŠu thì thÀm v§i nhau là tÜ§ng DÛng và tÜ§ng Giáp ÇŠu nghiêng vŠ Liên Xô hÖn. TÜ§ng DÛng là m¶t quân nhân nhà nghŠ. Liên Xô cung cÃp t§i 95% chi‰n cø n¥ng gÒm máy bay, pháo binh và chi‰n xa. Dï nhiên tÜ§ng DÛng v§i tÜ cách là t°ng tÜ lŒnh phäi rút tÌa ra nh»ng bài h†c cÀn thi‰t cho quân Ç¶i B¡c ViŒt trong viŒc xº døng chi‰n cø nÀy. NhiŠu cu¶c tranh luÆn gi»a phe nghiêng vŠ chuyên nghiŒp quân s¿ và phe nghiêng vŠ š thÙc hŒ, (bên HÒng bên Chuyên). CÛng nhÜ Ça sÓ các sï quan cÃp tá và cÃp tÜ§ng, DÛng nghiêng vŠ bên Chuyên: kÏ thuÆt quân s¿ ÇÓi v§i ông là quan tr†ng hÖn các tài liŒu cûa Mác. TrÜ§c khi Çi vào Nam, tÜ§ng DÛng Çã có m¶t bu°i nói vŠ quy t¡c vŠ chuyên ngành trong quân Ç¶i. Ông nói:

- "Sau khi nghiên cÙu vŠ nh»ng Ç¥c tính cûa chi‰n tranh hiŒn Çåi, Lénine Çã nhÃn månh Ç‰n s¿ cÀn thi‰t phäi thành lÆp m¶t quân Ç¶i chánh quy cho m¶t nhà nÜ§c cûa giai cÃp vô sän. Trong Çåi h¶i Çäng kÿ 8 cûa Çäng c¶ng sän Liên Xô, Lénine Çã Çánh båi h‰t nh»ng ÇÓi thû quân nhân trong n¶i b¶ Çäng, nh»ng ngÜ©i muÓn binh v¿c m¶t quy ch‰ nh¢m bÀu lên các vÎ chÌ huy, nh¢m gi» m¶t ki‹u cách và hành Ç¶ng du kích chi‰n , nh»ng ngÜ©i chÓng ÇÓi k› luÆt quân s¿, nh»ng ngÜ©i chÓng ÇÓi låi viŒc thành lÆp m¶t quân Ç¶i chánh quy cûa giai cÃp công nông, m¶t quân Ç¶i ÇÕ mà Lénine Çang binh v¿c. TÜ§ng DÛng Çã thÆn tr†ng nêu lên tru©ng h†p cûa Lénine, muÓn m‡i ngÜ©i sï quan trÜ§c h‰t phäi là m¶t kÏ thuÆt gia, phäi chuyên hÖn là hÒng. Danh tØ chính y‰u phäi dùng là "quân Ç¶i chánh quy". Kÿ dÜ nào là "chánh quyŠn cûa giai cÃp vô sän" nào là "quân Ç¶i cûa giai cÃp công nông" tÃt cä ÇŠu là chÃt Ç¶n. TÜ§ng DÛng rÃt dÙt khoát v§i quan Çi‹m cûa mình. Tuy nhiên Ç‹ tránh khÕi bÎ gán cho là thành phÀn "xét låi" ông ta k‰t luÆn m¶t câu rÃt lå kÿ : " Tính nhà nghŠ cûa quân Ç¶i chánh quy cûa tÃt cä quân Ç¶i phän änh trÜ§c tiên là bän chÃt cûa giai cÃp cûa quân Ç¶i Çó"

GiÓng nhÜ tÃt cä các quân nhân lên Ç‰n m¶t cÃp nào Çó, ª quân Ç¶i MiŠn B¡c cÛng nhÜ ª quân l¿c VNCH tÜ§ng DÛng bi‰t rõ tác phÄm cûa Tôn Tº, m¶t ngÜ©i Trung Hoa, Çã vi‰t vŠ nghŒ thuÆt chi‰n tranh cách Çây hai ngàn næm. diÍn tä nh»ng quy cû cûa chi‰n tranh mà ông coi là m¶t nghŒ thuÆt ch§ không phäi m¶t h†c thuy‰t , nhÜng nghŒ thuÆt Çó phäi cæn cÙ trên nh»ng d» kiŒn khoa h†c. Tôn Tº là m¶t ngÜ©i Trung Hoa. HÀu h‰t nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam không thích nh¡c t§i món n® ÇÓi v§i nŠn væn hóa cûa Trung Hoa. Do vÆy mà tÜ§ng DÛng m§i ám chÌ Ç‰n Carl von Clausewitz, hiŒn Çåi, ông låi l®i døng lš thuy‰t cûa Lénine -trong Çó có cä Marx và Engels. m¶t tính chính thÓng quy‰t phäi có ª Hà N¶i. Ngoài giáo ÇiŠu chính thÓng Çó, ngÜ©i ta còn h†c Clausewitz trong các trÜ©ng Çåi h†c cûa Liên Xô. S¿ k‰t h®p chánh trÎ và quân s¿ cûa ông tÜ§ng ngÜ©i Ph° Çã cäm hóa ÇÜ®c m¶t ngÜ©i c¶ng sän ViŒt Nam, nhÙt là š ki‰n cho r¢ng : "chi‰n tranh là m¶t s¿ ti‰p nÓi cûa chánh trÎ quÓc gia v§i nh»ng phÜÖng tiŒn khác hay v§i s¿ pha tr¶n v§i các phÜÖng tiŒn khác"

Tôn Tº nói : " Hãy tìm m¶t con ÇÜ©ng gián ti‰p ÇÒng th©i phäi Çánh låc hÜ§ng ÇÎch b¢ng cách dùng mÒi nhº ÇÎch. NhÜ vÆy ta có th‹ Çi sau ÇÎch mà låi Ç‰n trÜ§c h†. NgÜ©i nào bi‰t hành Ç¶ng nhÜ vÆy là hi‹u ÇÜ®c chi‰n lÜ®c tr¿c ti‰p và gián ti‰p."

Clausewitz vi‰t : "Chi‰n th¡ng không nhÃt thi‰t chÌ th¡ng ÇÎch trên chi‰n trÜ©ng., mà là s¿ tiêu diŒt tiŠm næng vÆt chÃt và tinh thÀn cûa h†, m¶t s¿ tiêu diŒt mà ngÜ©i ta thÜ©ng chÌ th¿c hiŒn ÇÜ®c sau khi hoàn tÃt chi‰n th¡ng trên chi‰n trÜ©ng. "

ChÜÖng VI

Trª vŠ: trang Møc Løc