ChÜÖng III

nh»ng bc thÖ cûa ông nixon

TÃt cä nh»ng binh sï Hoa Kÿ , nh»ng cÓ vÃn MÏ trong các ÇÖn vÎ QLVNCH, nh»ng chuyên viên, nh»ng t° chÙc bán quân s¿ Hoa Kÿ, tÃt cä ÇŠu r©i khòi ViŒt Nam tØ tháng ba næm 1973. Hoa Kÿ tôn tr†ng ÇiŠu 5 cûa HiŒp ñÎnh Paris: ÇiŠu nÀy qui ÇÎnh là tÃt cä các l¿c lÜ®ng cûa h† phäi r©i khÕi ViŒt Nam trong vòng 60 ngày. DÜ luÆn chánh trÎ , QuÓc H¶i và nh»ng ngÜ©i MÏ nh¡m m¡t gi» Çúng luÆt ÇŠu chÓng låi m†i vi phåm quá rõ rŒt HiŒp ñÎnh. TrÜ§c khi kš HiŒp ñÎnh, ngÜ©i MÏ cÛng Çã có gian lÆn phÀn nào khi h† tæng cÜ©ng thêm Çån dÜ®c và m¶t sÓ vÛ khí tÓi tân cho MiŠn Nam ViŒt Nam : NgÛ Giác ñài dï nhiên không muÓn mang ti‰ng xÃu là Çã Ç‹ låi cho MiŠn Nam quân døng không tÓt. Bây gi© thì chÌ còn khoän 8000 công dân MÏ ª MiŠn Nam ViŒt Nam . Riêng Tòa ñåi sÙ Çã có danh sách 2300 ngÜ©i rÒi. Bây gi© h† chÌ là ngÜ©i Ç« ÇÀu thôi, v§i ít quyŠn l®i và b°n phÆn hÖn. Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ, m¶t trung tâm ÇÀu não cÛa ngÜ©i MÏ, n¢m cách Dinh D¶c LÆp cûa T°ng ThÓng ThiŒu chØng vài træm thÜ§c, trông giÓng nhÜ m¶t cái ÇÒn. Trong cu¶c tÃn công hÒi T‰t MÆu Thân 1968 có m¶t toán Ç¥c công c¶ng sän Çã Ç¶t nhÆp vào ÇÜ®c m¶t góc trong vài ti‰ng ÇÒng hÒ.

TØ væn phòng cûa ông ª lÀu 2, n¢m gi»a ban kinh t‰ và ban chánh trÎ , ñåi sÙ Graham Martin cai quän rÃt nhiŠu cÖ quan tr¿c thu¶c ª kh¡p SàiGòn và 4 tòa Lãnh s¿. Ÿ các tÌnh thì ông cÛng có nhiŠu tai m¡t, phÀn l§n các ông "phó lãnh s¿" ÇŠu là nhân viên cûa cÖ quan Tình Báo Trung ÐÖng Hoa Kÿ (CIA). Nh»ng ngÜ©i nÀy báo cáo th£ng vŠ væn phòng cûa ông Thomas Polgar, trÜªng lÜ§i CIA, n¢m ª lÀu 4 cûa Tòa ñåi sÙ, bên cånh m¶t trung tâm truyŠn tin tân ti‰n. Tr¿c thu¶c Tòa ñåi sÙ còn có Phòng Thông Tin Hoa Kÿ n¢m ª lÀu 1, ngay trên thÜ viŒn Lincoln, và cÖ quan Nghiên CÙu & Phát Tri‹n n¢m ª nh»ng dãy nhà gÀn Câu låc b¶ th‹ thao SàiGòn.

Tòa ñåi sÙ có hai cÖ quan thi‰t y‰u vØa có Çông nhân viên vØa có nhiŒm vø quan tr†ng. ñó là Phòng Trung ÐÖng Tình Báo CIA và Phòng Tùy Viên Quân L¿c Hoa Kÿ . Ngay tåi SàiGòn không thôi, cÖ quan CIA Çã xº døng 300 nhân viên tính luôn cä thÖ kš và nhân viên mÆt mã. NhiŠu ngÜ©i phäi ra ª khách sån DUC, ª Çây thÜ©ng có Çông ngÜ©i ª quÀy rÜ®u, hÒ bÖi và bãi t¡m n¡ng.

Phòng Tùy Viên Ç¥c trách vŠ phòng thû (DAO : Defense Attache Office) m¶t t° chÙc duy nhÃt trên th‰ gi§i nÀy, là m¶t cÖ quan l§n nhÃt, gÒm có 50 quân nhân và 1200 nhân viên dân chính, dÜ§i quyŠn cûa tÜ§ng Homer Smith, chuyên viên vŠ ti‰p vÆn. Có khoän 100 ngÜ©i là binh sï ª trong tình trång giäi ngÛ tåm th©i làm viŒc nhÜ nhân công kh‰ Ü§c . TÜ§ng Smith là m¶t tùy viên quân s¿ Ç¥c biŒt tr¿c thu¶c th£ng v§i ñåi sÙ. NhÜng là m¶t cÃp tÜ§ng, ông còn tr¿c thu¶c v§i B¶ Tham MÜu Liên Quân ª NgÛ Giác ñài, Hoa thånh ñÓn, m¶t hŒ thÓng chÌ huy n¥ng nŠ trong không gian và th©i gian Çã có tØ khi có chi‰n tranh. TÜ§ng Smith rÃt h®p v§i ông Martin, còn Alan Carter , trÜªng Phòng Thông Tin, thì låi lånh nhåt v§i ñåi sÙ cûa mình, vì bÎ chÌ trích là nói quá nhiŠu v§i các nhà báo. Nhà cÀm quyŠn ª SàiGòn cÛng nhÜ ª Hà N¶i ÇŠu bi‰t vŠ cái t° h®p ngoåi giao nho nhÕ ÇÀy thÜÖng yêu lÅn tœ hiŠm kín Çáo nÀy.

Phòng Tùy Viên cûa tÜ§ng Smith và các ban ngành tr¿c thu¶c Çã chi‰m Çóng låi h‰t các cÖ sª cûa B¶ TÜ LŒnh Quân l¿c Hoa Kÿ ª ViŒt Nam, tØ T°ng hành dinh Ç‰n các råp chi‰u bóng, hÒ bÖi, phån Çi‰m, câu låc b¶... ª ngay sân bay Tân sÖn NhÙt. TÜ§ng Smith coi vŠ viŒc cÃp phát quân døng và gªi ngÜ©i Ç‰n thanh tra các ÇÖn vÎ thu¶c quân Ç¶i MiŠn Nam ViŒt Nam . M¶t công viŒc rÃt phÙc tåp. B¡c ViŒt thì báo cáo láo v§i Liên Xô và Trung QuÓc vŠ tình trång tÒn kho cûa mình, còn MiŠn Nam thì cÛng không khác gì ÇÓi v§i ngÜ©i MÏ. D¿a theo các báo cáo tØ hÖn 10 cÖ quan ª các tÌnh gªi vŠ, Phòng Tùy Viên Quân L¿c soån thäo phúc trình vŠ tình hình vi phåm LŒnh ngØng b¡n cûa HiŒp ñÎnh Paris, m¶t viŒc mà Ñy Ban QuÓc T‰ ít khi chÎu làm.

CÖ quan CIA cÛng có m¥t ª phi trÜ©ng Tân sÖn NhÃt, rÃt dÍ nhÆn v§i các chi‰c phi cÖ và tr¿c thæng sÖn màu sÆm và tr¡ng cûa hàng không Air America. Vào nh»ng næm cuÓi thÆp niên 60, th©i kÿ tÓt nhÃt, Air America có t§i 5600 nhân viên. Các phi công, thÜ©ng là c¿u quân nhân rÃt hi‹u bi‰t vŠ ViŒt Nam . LÜÖng cûa nh»ng ngÜ©i nÀy thÜ©ng lên Ç‰n 45.000 kÏ kim m¶t næm (khoän 200.000 quan Pháp) mà m¶t nºa khÕi bÎ trØ thu‰.

TØ ngày kš HiŒp ñÎnh, Air America thÜ©ng ÇÜ®c dùng Ç‹ chuyên chª nhân viên cûa Ñy Ban QuÓc T‰, k‹ cä các thành viên Ba Lan và Hung gia L®i. K‹ tØ khi Ñy Ban Ç‰n SàiGòn, Polgar giäi thích là n‰u các thành viên cûa Ñy Ban QuÓc T‰ gÒm có Gia nã ñåi (sau nÀy ÇÜ®c Iran thay th‰), Nam DÜÖng, Ba Lan và Hung gia LÖÎ, mang theo phi cÖ cûa h† n»a thì ch¡c ch¡n së có nhiŠu tai nån xäy ra l¡m. Do Çó ông ÇŠ nghÎ dùng phi cÖ cûa hàng không Air America. M†i ngÜ©i ai cÛng bi‰t phi cÖ nÀy là cûa CIA. ñåi sÙ Ba Lan ÇÀu tiên cûa Ñy Ban trÜ§c kia là giám ÇÓc hàng không LOT cûa Ba Lan nên rÃt am tÜ©ng vÃn ÇŠ và thúc ÇÄy các ÇÒng chí Hung gia LÖi cûa ông nên chÃp nhÆn ÇŠ nghÎ cûa Polgar. ñŠ nghÎ nÀy giúp hai phái Çoàn nÀy ti‰t kiŒm ÇÜ®c ngoåi tŒ mà các nÜ§c ñông Âu nÀy vÓn thi‰u. Và nhÜ vÆy cÛng tránh ÇÜ®c tai nån. NhÜng có m¶t lÀn ngÜ©i cûa Chánh Phû Lâm Th©i C¶ng Hòa MiŠn Nam ViŒt Nam Çã b¡n hå hai tr¿c thæng cûa Ñy Ban QuÓc T‰. M¶t trong hai chi‰c Çó có chª m¶t sï quan B¡c ViŒt .

Ñy Ban QuÓc T‰ có m¶t T°ng hành dinh ª trong thành phÓ và các cÖ sª khác thì Çóng ª sân bay Tân sÖn NhÙt. NhiŒm vø cûa Ñy Ban là Ki‹m soát và Giám sát viŒc ngØng b¡n, nhÜng h† không ki‹m soát gì h‰t và cÛng không giám sát ÇÜ®c bao nhiêu. Do Çó phía Gia nã ñåi nhanh chóng mïa mai chuy‹n danh tØ ti‰ng Pháp CICS (Comité internationale de Controle et de Surveillance) ra ti‰ng Anh ICCS (International Committee of Control and Survey) Ç‹ h† Ç†c tråi ra là "I Can't Control Shit" (Tôi không ki‹m soát ÇÜ®c gì h‰t, tôi chÌ ki‹m soát mÃy cøc gåch chÖi thôi !) NgÜ©i MiŠn Nam ViŒt Nam h¢n h†c hÖn dÎch ra là "Im Cho Coi Sao" (ngÒi yên l¥ng chÖi Ç‹ coi cái gì së xäy ra !)

HiŒp ñÎnh Paris dành tr†n 18 ÇiŠu khoän cho cÖ cÃu pháp lš nÀy, trên nguyên t¡c CICS ( Ñy Ban QuÓc T‰ Ki‹m Soát và Giám Sát NgØng B¡n) thay th‰ cho CIC (Ñy Ban QuÓc T‰ Ki‹m Soát ñình Chi‰n), m¶t ûy ban "h»u danh vô th¿c " có m¥t ª cä SàiGòn và Hà N¶i tØ 1954 cho Ç‰n 1973 mà không có làm gì h‰t. Phái Çoàn Gia nã ñåi thÃy rõ là Ñy Ban không h»u hiŒu nên h† nhanh chân rút lui khÕi Ñy Ban, và h† ÇÜ®c phái Çoàn hoàng gia Ba TÜ (IRAN) thay th‰. NhÜ vÆy Hoàng Ç‰ Ba TÜ coi nhÜ bÜ§c vào sân khÃu quÓc t‰.

Các thành viên cûa Ñy Ban QuÓc T‰ nÀy có nhiŒm vø phäi Çi ÇiŠu tra m‡i lÀn m¶t trong Hai Bên có báo cáo hay phän kháng vŠ vi phåm HiŒp ñÎnh cûa phía Bên kia. Và trên nguyên t¡c tÃt cä các quy‰t ÇÎnh cûa Ñy Ban ÇŠu phäi Çåt ÇÜ®c s¿ "ÇÒng thuÆn". Hai phái Çoàn Ba Lan và Hung gia L®i luôn luôn khÜ§c tØ m†i s¿ ÇiŠu tra vi phåm do Chánh Phû SàiGòn yêu cÀu, TØ Çó hai phái Çoàn Nam DÜÖng và Ba TÜ chán nän vì h† thÜ©ng ÇÖn phÜÖng Çi ÇiŠu tra. Dù công viŒc có trÎnh tr†ng thì trên phÜÖng diŒn pháp lš nh»ng bän phúc trình cûa h† cÛng không có giá trÎ (vì thi‰u ch» kš cûa Ba Lanvà Hung gia L®i).

Ngày 10 tháng giêng 1975, m¶t ngÜ©i Ba Lan và m¶t ngÜ©i Hung gia L®i cùng hai c¶ng s¿ viên Ba TÜ và Nam DÜÖng ÇÒng kš tên trong m¶t bän phúc trình xét thÃy bÃt l®i cho Chánh Phû Lâm Th©i C¶ng Hòa MiŠn Nam , trong quÆn Long Khánh n¢m vŠ hÜ§ng ñông B¡c SàiGòn 80 cây sÓ. Khi vŠ Ç‰n SàiGòn, ÇÜ®c cÃp trên cûa h† khi‹n trách và nh¡c nhª, hai ngÜ©i Ba Lan và Hung gia L®i nÀy khai là h† bÎ b¡t bu¶c phäi kš vào væn kiŒn nÀy mà không hi‹u gì h‰t.

HiŒp ñÎnh Paris d¿ trù tri‹n khai 7 toán QuÓc T‰ ª ÇÎa phÜÖng Ç‹ giám sát quân døng khi có s¿ thay th‰. Các thành viên cûa Ñy Ban QuÓc T‰ ÇŠu bi‰t r¢ng phÀn l§n nh»ng toán ÇÎa phÜÖng nÀy không bao gi© ÇÜ®c thành lÆp và không bao gi© có m¥t ÇÀy Çû ª nh»ng ÇÎa Çi‹m hay ÇÎa phÜÖng ÇÜ®c quy ÇÎnh. Khªi ÇÀu quân sÓ cûa Ñy Ban QuÓc T‰ tính chung là 3.300 ngÜ©i . T° chÙc nÀy lÀn lÀn trª thành m¶t cÖ cÃu hành chánh n¥ng nŠ, t¿ nuôi sÓng lÃy. H† không có quan sát viên ª tÌnh PhÜ§c Long. TrÜ©ng h®p rÃt Çi‹n hình: ViŒt Nam C¶ng Hòa yêu cÀu h† có thái Ç¶, Phái Çoàn Ba Lan và Hung gia L®i thì Ç° thØa là h† "thi‰u tin tÙc" , Phái Çoàn Nam DÜÖng và Ba TÜ ÇŠ nghÎ gªi các toán quan sát lên xem, Phía Ba Lan và Hung gia L®i tØ chÓi h£n, viŒn lë "không có an ninh". Cho nên ª SàiGòn không có ai ngåc nhiên h‰t.

SÏ quan cûa Ñy Ban thÜ©ng t° chÙc tiŒc tùng æn uÓng, chÖi tennis ho¥c bÖi l¶i ª Câu låc b¶ Th‹ Thao SàiGòn nhÜng lúc nào cÛng làm ra vÈ tài phán. Các báo cáo phän kháng vi phåm thì luôn luôn bÎ x‰p xó b¢ng phû quy‰t Ç‹ không Çi Ç‰n Çâu cä. Trong nh»ng phiên Çåi h¶i, ngÜ©i ta không bàn cäi vŠ PhÜ§c Long, trØ khi Ç‹ lÃy m¶t quy‰t ÇÎnh quan tr†ng và nhanh chóng là ngÜ©i ta không th‹ làm gì h‰t. NgÜ©i ta dùng thì gi© Ç‹ bàn cãi nh»ng chuyŒn thi‰t th¿c hÖn nhÜ : tåi sao hÒ bÖi ª Tân sÖn NhÙt không chÎu thay nÜ§c m‡i ngày ? TuÀn nÀy chúng ta ÇÜ®c cÃp bao nhiêu xæng ? Giá m‡i phÀn æn ª Câu låc b¶ có cao l¡m không ? Làm sao cho sºa ch»a các máy ÇiŠu hòa ? ChiŠu nay phái Çoàn nào së Çåi diŒn cho Ñy Ban chúng ta ª Tòa ñåi sÙ Pháp ? và ngày mai ª Tòa ñåi sÙ Úc Châu ? Các phái Çoàn së cho trình chi‰u phim gì ª phòng chi‰u bóng ?..... v.v...

ñÓi v§i ngÜ©i Ba Lan và Hung gia L®i thì Çây là chuy‰n du hành ÇÀu tiên ra nÜ§c ngoài cûa h†. H† chóa m¡t vŠ ÇÒng lÜÖng ÇÜ®c trä b¢ng mÏ kim cho h†. H† di chuy‹n trong thành phÓ b¢ng nh»ng xe bušt có lÜ§i che ngØa l¿u Çån, thæm vi‰ng các Çình chùa, mua s¡m n» trang và vàng, chÖi gái và h†c cách chÖi bóng bÀu døc cûa Hoa Kÿ . Trong nh»ng bu°i då h¶i ª SàiGòn tÜ§ng Czeslaw n¥ng nŠ và Çåi sÙ Fijalkowski mänh dÈ hÖn, ÇŠu tÕ ra bình dân. H† hôn tay ki‹u Ba Lan rÃt là vui vÈ và lÎch thiŒp. TÜ§ng Dega còn làm ngåc nhiên nhiŠu ngÜ©i khi ông cÃt ti‰ng ca tøng "cu¶c cách mång tr¡ng cûa hoàng Ç‰ Ba TÜ " và nh»ng "d¿ án cäi cách ÇÀy cao v†ng" cûa Ngài. TÜ§ng Dega chÖi thân v§i Tùy viên Quân l¿c cûa Pháp, ñåi tá Yves Gras, m¶t sº gia chu Çáo vŠ trÆn chi‰n tranh cûa ngÜ©i Pháp ª ñông DÜÖng nhÜng hi‹u rÃt ít vŠ cu¶c chi‰n hiŒn tåi. Hai sï quan nÀy thäo luÆn vŠ Nã phá Luân, vŠ bà Walewska, vŠ ông tÜ§ng Foch. ñåi tá nÀy khá ÇÃy chÙ. Ông ta tâm s¿ v§i tÜ§ng Ba Lan :

-" Bài toán ViŒt Nam quá r¡c rÓi Ç‹ ngÜ©i ta có th‹ giäi quy‰t b¢ng "chánh trÎ Çô la"

NgÜ©i Ba Lan bi‰t rành ViŒt Nam hÖn ngÜ©i Hung gia L®i. H† có Çåi diŒn ª MiŠn B¡c và ª MiŠn Nam tØ hÖn 20 næm nay rÒi. NhiŠu ngÜ©i Ba Lan Çã dùng phi cÖ cûa Ñy Ban QuÓc T‰ trên các chuy‰n bay con thoi nÓi liŠn SàiGòn và Hà N¶i m‡i thÙ sáu hàng tuÀn. Còn ngÜ©i Hung gia L®i thì chuyên lo tìm tin tÙc có lë vì h† cÀn phäi theo kÎp các ÇÒng chí Ba Lan cûa h† vŠ m†i s¿ hi‹u bi‰t. H† cÙ mang máy änh Çi quanh quÄn các cÀu, các tråi lính, các cæn cÙ không quân, các kho Çån v.v.. NgÜ©i dân MiŠn Nam giÆn l¡m, h† khi‰u nåi. Làm gì ÇÜ®c h† ? Các thành viên cûa Ñy Ban QuÓc T‰ ÇŠu có quyŠn Ç¥c miÍn ngoåi giao. NgÜ©i Ba TÜ thì rÃt là mŠm mÕng và hi‰u khách. H† cung cÃp cho m†i ngÜ©i món trÙng "caviar" Ç‹ nhÆu v§i rÜ®u vodka cûa Ba Lan hay v§i rÜ®u vang cûa Hung gia L®i. Riêng ngÜ©i Nam DÜÖng thì làm viŒc hoàn toàn trong tinh thÀn cûa HiŒp ñÎnh Paris. H† luôn luôn có m¥t bÃt cÙ ch‡ nào có nhÆn ti‰p t‰ tØ viên Çån thÜ©ng Ç‰n viên Çån pháo, h† Çánh giá và so sánh l¿c lÜ®ng , và tính s° h‰t các vi phåm.

- " Tåi sao các ông hoåt Ç¶ng tích c¿c nhÜ vÆy ? Polgar hÕi thº m¶t sï quan cao cÃp Nam DÜÖng.

- "Chúng tôi có lë phäi chi‰n ÇÃu v§i ngÜ©i ViŒt Nam , không phäi trong hiŒn tåi Çâu, mà có lë m¶t ngày nào Çó ....

Trong hai næm, ngÜ©i Ba Lan, Hung gia L®i và ngÜ©i MÏ, dân chính hay quân nhân, h† ÇŠu g¡n bó v§i nhau. Dù sao h† cÛng ÇŠu là ngÜ©i da tr¡ng, ÇÓi diŒn v§i ngÜ©i ViŒt Nam dù h† là ngÜ©i quÓc gia hay c¶ng sän thì cÛng khó mà n¡m ÇÜ®c h† l¡m khi ngÜ©i ta tØ Budapest (Hung) hay tØ Varsovie (Ba Lan) hay tØ Hoa thånh ñÓn xa xôi t§i. HÖn n»a, gi»a nh»ng ngÜ©i công chÙc cao cÃp hay nh»ng quân nhân nhà nghŠ vÅn có s¿ tÜÖng quan v§i nhau. M¥c kŒ š thÙc hŒ hay s¿ rû rê cûa ngÜ©i nÀy ngÜ©i kia. Các phái Çoàn cûa Ñy Ban QuÓc T‰ ÇÀy sï quan tình báo. H† lùng b¡t nh»ng ngÜ©i Çào ngÛ nhÜng không bao gi© thành công. Ÿ trong Ñy Ban QuÓc T‰ ngÜ©i ta không giám sát chi‰n s¿ ª ViŒt Nam mà ngÜ©i ta giám sát kÏ ngÜ©i nÀy ngÜ©i kia trong n¶i b¶. Các sï quan Ba Lan và Hung Gia L®i canh chØng các ÇÒng chí Çäng viên c¶ng sän cûa h†, ÇiŠu nÀy làm cho CIA nhË lo. Polgar nói: " Có viŒc làm cho tÃt cä m†i ngÜ©i . Ngay nhÜ anh có ti‹u tiŒn vào Çåi dÜÖng thì anh cÛng có th‹ làm tæng m¿c nÜ§c bi‹n lên ÇÜ®c vÆy .

Ông ñåi sÙ Graham Martin cÛng tÕ ra m¶t thái Ç¶ lÎch s¿ v§i ngÜ©i Ba Lan. Khi ñåi sÙ Ba Lan t§i SàiGòn ông ta có Ç‰n chào ngÜ©i bån ÇÒng s¿ Hoa Kÿ . Trái låi ñåi sÙ thô kŒch Hung gia L®i kia Çã coi thÜ©ng thû tøc nÀy, cho nên ông Martin không g¥p ông ta bao gi©.

Trái låi ông Polgar thì liên låc ch¥t chÈ và rÃt tÓt v§i ngÜ©i Hung gia l®i, nhÃt là v§i Çåi tá Janos Toth và cÓ vÃn chánh trÎ Antyon Tolgyes. Polgar gÓc ngÜ©i Hung gia L®i. ñåi tá Toth chÌ huy cÖ quan tình báo Hung. Là ÇÒng nghiŒp v§i nhau hai ngÜ©i thích nhau l¡m, mà cÛng rÃt dè d¥t nhau. ñ‹ thÃy rõ trong lãnh v¿c mênh mông cûa ngành tình báo nÀy, và Ç‹ giúp Ç« lÅn nhau, Polgar và Toth Ç¥t ra m¶t phÜÖng thÙc tài tình m§i lå l¡m: vào m¶t gi© nào Çó, ª hai ÇÎa Çi‹m tåi SàiGòn , m¶t nhân viên CIA và m¶t sï quan tình báo Hung m‡i ngÜ©i thuy‰t trình cho nhau nghe vŠ tình hình cûa phe bên kia. M¶t phÜÖng pháp rÃt kín Çáo: ngÜ©i Hoa Kÿ và ngÜ©i Hung không th‹ gåt nhau hay báo cáo sai v§i nhau ÇÜ®c hay dùng låi nh»ng gì h† tin cÆy trao Ç°i cho nhau. NhÜng trong ti‰n trình cu¶c chÖi nÀy hình nhÜ phía Ba Lan muÓn l®i døng. SÏ quan cûa h† m¥c thÜ©ng phøc, Çi vào Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ và ÇÜ®c Frank Snepp, m¶t c¶ng s¿ viên cûa Polgar ti‰p.

Theo ch‡ riêng tÜ mà nói thì trÜ§c m¥t ngÜ©i MÏ ngÜ©i Ba Lan chê ngÜ©i Hung, và ngÜ®c låi ngÜ©i Hung cÛng chê ngÜ©i Ba Lan. RÃt có lÍ Ç¶, ngÜ©i MÏ than phiŠn giùm cho MiŠn Nam . Các sï quan thu¶c hai phái Çoàn Hung và Ba Lan thÆt thà thú thÆt r¢ng h† cÛng khó xº v§i nh»ng ÇÒng chí c¶ng sän ViŒt Nam .

- " Nh»ng ÇÒng chí ViŒt Nam cûa chúng tôi can Çäm thiŒt, bÜ§ng bÌnh và cÜÖng quy‰t l¡m, nhÜng rÃt khó mà hi‹u ÇÜ®c h† l¡m.

M¥c dÀu h† cÓ nài nÌ nhÜng các sï quan Hung và Ba Lan không th‹ bi‰t ÇÜ®c m¶t tin tÙc nào tØ các ÇÒng chí c¶ng sän ViŒt Nam vŠ s¿ kiŒn h† chi‰m tÌnh PhÜ§c Long. NiŠm nª hÖn, ngÜ©i MÏ Çã cho các thành viên cûa Ñy Ban bi‰t diÍn ti‰n cûa s¿ viŒc.

Các ÇÒng chí c¶ng sän ViŒt Nam cûa h† cÛng có m¥t ª SàiGòn, v§i m¶t sÓ không ít hành trang, và m¶t vài vÛ khí, Çóng ngay sân bay Tân sÖn NhÙt tØ næm 1973 : 250 binh sï và sï quan viŒt c¶ng - có nghïa là thu¶c CPLTCHMN- và lÓi 50 b¶ Ç¶i và sï quan B¡c ViŒt , khó ti‰p cÆn l¡m vì nø cÜ©i cûa h† không khác bi‹u ng» bao nhiêu. H† Çóng trong nh»ng däy nhà th£ng hàng nhau, có këm gai và bao cát bao quanh, dï nhiên dÜ§i s¿ dòm ngó canh chØng tØ các chòi gác cûa binh sï MiŠn Nam . H† là thành phÀn thu¶c Hai trong BÓn Bên có liên quan Ç‰n cä 19 ÇiŠu trong HiŒp ñÎnh Paris. Binh sï thu¶c CPLTCHMN thì m¥c quân phøc màu xanh lá cây, còn b¶ Ç¶i B¡c ViŒt thì m¥c quân phøc màu be, g†n ghë hÖn chút. Các Çåi diŒn CPLTCHMN thì nói toàn gi†ng B¡c.

"Ban Liên H®p Quân S¿ 4 Bên" gÒm có Hoa Kÿ, quân Ç¶i MiŠn Nam , MiŠn B¡c , và b¶ Ç¶i cûa CPLTCHMN. H† có nhiŒm vø tìm ngÜ©i ch‰t và mÃt tích.

"Ban Liên H®p Quân S¿ 2 Bên" chÌ gÒm có Çåi diŒn cûa SàiGòn và cûa CPLTCHMN

Cä hai Ban Liên H®p nÀy phäi Çi theo các T° QuÓc T‰ khi ÇÜ®c h† chánh thÙc báo cho bi‰t l¶ trình và khi ÇÜ®c yêu cÀu. Trong hai næm nay, hai Ban Liên H®p nÀy coi nhÜ không còn hoåt Ç¶ng gì h‰t. Khi các sï quan Ba Lan và Hung Gia L®i hÕi các sï quan viŒt c¶ng tin tÙc cûa trÆn chi‰n ª PhÜ§c Long thì h† chÌ cÜ©i trØ : "chúng tôi không hay bi‰t gì h‰t "

C¶ng sän ít khi ra khÕi tråi cûa h†, ÇÜ®c g†i là "tråi Davis". Tên cûa m¶t binh sï MÏ tº trÆn ÇÀu tiên ª ViŒt Nam . Trong tài liŒu, báo chí sách vª cûa h†, c¶ng sän cÛng g†i là "tråi Davis". Có hai dãy tråi, m¶t cho b¶ Ç¶i B¡c ViŒt, m¶t cho CPLTCHMN. Khi m§i t§i Çây, c¶ng sän và nhÃt là tÜ§ng TrÀn væn Trà, Çåi diŒn cho CPLTCHMN, (vŠ sau nÀy là ngÜ©i có trách nhiŒm các cu¶c hành quân ª PhÜ§c Long) thÃy nhiŠu b¶ phÆn thâu âm ÇÜ®c g¡n cùng kh¡p, tØ ngoài sa lông Ç‰n phòng ngÛ phòng t¡m. Toàn là cûa ngÜ©i MÏ.

HiŠn hÆu quá, nên tÜ§ng Trà ÇÜ®c tÜ§ng Hoàng anh TuÃn thay th‰, cÜÖng quy‰t hÖn. NhÜng trên th¿c t‰, nhân vÆt quan tr†ng ª tråi Davis næm 1975 là Çåi tá Võ Çông Giang. ñó là nguyên t¡c ngoåi giao bôn sÖ vích: ngÜ©i sÓ 2 chánh thÙc có trách nhiŒm hÖn ngÜ©i sÓ 1. Binh sï c¶ng sän t° chÙc trÒng rau, trÒng bông và trÒng cây trong tråi, và cÛng làm công tác gián ÇiŒp n»a. T°ng Tham mÜu trÜªng Quân Ç¶i B¡c ViŒt , tÜ§ng Væn ti‰n DÛng Çã thÜ©ng nói : " Các ÇÒng chí cûa chúng ta ª Tân sÖn NhÙt gi» m¶t vÎ trí Ç¥c biŒt, ngay gi»a lòng ÇÎch. ñi‹m quan sát triŠn tiêu Çó là bi‹u tÜ®ng cûa cu¶c cách mång cûa chúng ta, và tØ vÎ trí tÓt Çó h† së giúp chúng ta bi‰t ÇÜ®c dÜ luÆn h¢ng ngày và nh»ng phän Ùng cûa ÇÎch trÜ§c gi© hÃp hÓi cûa h†".

Phái Çoàn c¶ng sän ª tråi Davis không ngØng trao Ç°i ÇiŒn tín v§i Hà N¶i . TÜ§ng Væn ti‰n DÛng giäi thích m¶t cách chân thÆt : " Ban Quân S¿ H‡n H®p cûa tÜ§ng Hoàng anh TuÃn cho Hà N¶i tin tÙc trong ngày thÆt nhanh vŠ nh»ng cu¶c ÇiŠu Ç¶ng binh sï mà phái Çoàn nhÆn ÇÜ®c tØ nhiŠu nguÒn tin k‹ cä tØ công tác quan sát tr¿c ti‰p." ThÆt vÆy, không ch‡ nào có th‹ quan sát ÇÜ®c h‰t các chuy‰n bay b¢ng vÎ trí nÀy .

N‡i Üu tÜ chính cûa phái Çoàn c¶ng sän ª tråi Davis là ÇÜ®c bäo Çäm tØ phía ngÜ©i MÏ không quÃy nhiÍu b¢ng cách chen vào phá mÆt mã cûa h†. Hoåt Ç¶ng chánh y‰u cûa h† là cu¶c h†p báo vào m‡i sáng thÙ bäy hàng tuÀn, ngay dÜ§i chân dung HÒ chí Minh hay dÜ§i các änh bán thân cûa các cÃp lãnh Çåo cûa h†. Báo chí ch£ng bi‰t ÇÜ®c gì cä. Sau tuÀn trà, nu§c cam hay thuÓc lá, (thuÓc lá ñiŒn Biên Phû loåi Çen trong các bao xanh, hay thuÓc vàng trong bao ÇÕ), các sï quan c¶ng sän Çem chuyŒn phän kháng ra trình bày v§i cái lÜ«i cây truyŠn thÓng cûa h†: SàiGòn và Hoa Thånh ñÓn vi phåm HiŒp ñÎnh. H† phäi chÎu trách nhiŒm vŠ các vi phåm lŒnh ngØng b¡n. H† không tôn tr†ng tinh thÀn HiŒp ñÎnh, H† không cho nh»ng binh sï c¶ng sän cûa chúng tôi vô ra dÍ dàng tråi Davis v.v....

Tuy nhiên, trong tÌnh PhÜ§c Long b¶ Ç¶i B¡c ViŒt Çã vi phåm rõ ràng các ÇiŠu khoän chính cûa HiŒp ñÎnh Paris. TØ næm 1973, b¶ Ç¶i B¡c ViŒt không bao gi© tôn tr†ng lŒnh ngØng b¡n. Hà N¶i Çã cho quân Ç¶i "xâm nhÆp" và ÇÜa quân døng vào MiŠn Nam t¿ do không bao gi© ki‹m soát ÇÜ®c.. Quân Ç¶i B¡c ViŒt dùng các cæn cÙ Lào và Cam bÓt. ChÌ có m¶t ÇiŠu khoän duy nhÃt mà Hà N¶i không vi phåm : Çó là vùng phi quân s¿ ª vï tuy‰n 17 không bÎ h† tràn qua nhÜ trong næm 1972 .

ChuyŒn h‰t sÙc lå lùng là Tråi Davis Çã có ghi trong HiŒp ñÎnh. Nh»ng ngÜ©i c¶ng sän ª tråi Davis nÀy Çã Ç‰n tØ Hà N¶i và tØ chi‰n khu cûa h† ª MiŠn Nam, trì chí, dån dày, Çã xác nhÆn vŠ trÆn tÃn công cûa h† vào PhÜ§c Long, nhÜ m¶t "Çêm gi»a ban ngày". H† sÓng ª Çây tØ gÀn 2 næm rÒi, chÌ cách Væn Phòng Tùy Viên Quân L¿c Hoa Kÿ và các dinh th¿ cûa các tÜ§ng lãnh MiŠn Nam có vài træm thÜ§c. M¶t s¿ h‡n Ç¶n lå kÿ, ki‹u SàiGòn. Chúng ta hãy tÜªng tÜ®ng xem trÜ©ng h®p cûa m¶t toán truyŠn tin quân s¿ Hoa Kÿ hay Nga Sô ª ngay tåi thû Çô Bá Linh cûa ñÙc trÜ§c ngày chÃm dÙt Th‰ Chi‰n Hai. Hay vài Çåi Ç¶i cûa ñÙc QuÓc Xã ª ngay tåi thû Çô Luân ñôn næm 1944 !

Ÿ Hà N¶i ngÜ©i ta g¥p các sï quan Ba Lan và cÛng có vài sï quan liên låc Hoa Kÿ , chÌ trong vài ti‰ng ÇÒng hÒ thôi không hÖn không kém.

S¿ có m¥t cûa c¶ng sän ª tråi Davis ch†c tÙc ông ThiŒu, ngÜ©i ta bi‰t nhÜ vÆy. HÒi næm 1973 khi nh»ng binh sï c¶ng sän nÀy t§i Tân sÖn NhÃt (SàiGòn), chánh quyŠn muÓn h† phäi ÇiŠn vào các phi‰u nhÆp cänh. NhÜng h† tØ chÓi vì h† không muÓn ÇÜÖng nhiên công nhÆn chû quyŠn cûa Chánh Phû ViŒt Nam C¶ng Hòa . Và vì th‰ mà h† không ÇÜ®c cho nhÆp cänh. Sau nhiŠu gi© ngÒi trên phi cÖ ch© Ç®i, và sau nhiŠu áp l¿c cûa phía Hoa Kÿ, hai phái Çoàn Hà N¶i và CPLTCHMN m§i ÇÜ®c ra khÕi phi cÖ (MÏ) và ÇÜ®c chª th£ng vào tråi Davis.

Sau khi tÌnh PhÜ§c Long bÎ hoàn toàn thÃt thû, ông ThiŒu nghï t§i chuyŒn trä thù nh»ng ngÜ©i c¶ng sän ª tråi Davis. ChÌ có m¶t phÜÖng thÙc b¡t bí b†n nÀy thôi: cúp nÜ§c. NhÜng ông không làm nhÜ vÆy ÇÜ®c , vì lš do nhân Çåo.

T°ng ThÓng ThiŒu còn nhiŠu viŒc khác phäi lo, cÃp bách hÖn, vŠ hành chánh cÛng nhÜ quân s¿. Chánh TrÎ B¶ Hà N¶i còn nh»ng toan tính gì n»a Çây ? H† còn có hành Ç¶ng gì n»a Ç‹ khích Ç¶ng ÇÜ®c m¶t bÜ§c "nhäy v†t" ª MiŠn Nam ?

ñ†c ti‰p: ChÜÖng III, phÀn 2

Trª vŠ: trang Møc Løc