ChÜÖng 15

(ti‰p theo)

M¶t chi‰c oanh tåc cÖ F.5 bay tØ hÜ§ng Nam, là là trên con råch rÒi nh¡m th¢ng Dinh ñ¶c LÆp lao Ç‰n, tØ cao Ç¶ 300 thÜ§c thä xuÓng 2 trái bom loåi 250 cân anh. Bom n° ngay trên sân làm ch‰t 2 ngÜ©i làm vÜ©n, Dinh ñ¶c LÆp cÛng bÎ thiŒt håi, nhÜng rÃt nhË gÀn nhÜ không Çáng k‹. Chi‰c F.5 bay lên cao Ç¶ 900 thÜ§c rÒi låi lao trª xuÓng m¶t lÀn n»a thä thêm xuÓng 2 trái bom n»a, nhÜng lÀn nÀy bom không n°. Phi cÖ låi dùng Çåi bác liên thanh 20 ly b¡n vào m¶t kho xæng Shell ª Nhà Bè nhÜng cÛng không gây thiŒt håi. Phi cÖ lÃy cao Ç¶ và bay vŠ hÜ§ng B¡c- Tây B¡c.

Loåi mÜu sát vào dinh T°ng ThÓng ki‹u nÀy là m¶t phÀn trong bän nhåc chánh trÎ ª ViŒt Nam. Vào tháng 2 næm 1962, hai phi công MiŠn Nam ViŒt Nam Çã thä bom và b¡n liên thanh xuÓng . dinh ñ¶c lÆp cÛ v§i hy v†ng thanh toán T°ng ThÓng DiŒm. H† Çã Çánh sÆp m¶t cánh cûa dinh nÀy nhÜng không m¶t ngÜ©i nào trong gia Çình cûa T°ng ThÓng bÎ håi. ª ViŒt Nam cÛng nhÜ ª Á Châu và Phi Châu ngày nay ho¥c Âu Châu ngày hôm qua , nhiŠu ngÜ©i tin r¢ng n‰u thû tiêu ÇÜ®c nh»ng diÍn viên chính cûa chánh quyŠn thì có th‹ thay Ç°i ÇÜ®c chánh th‹ trong lÎch sº. Phäi chæng Çây là m¶t trong nh»ng cæn bŒnh Ãu trï cÛa nh»ng nÜ§c chÆm phát tri‹n ?

Ÿ thû Çô, ngÜ©i ta hÕi nhau có phäi viŒc Çánh bom vào dinh ñ¶c LÆp vØa rÒi có phäi là hành Ç¶ng khªi ÇÀu cûa môt cu¶c Çäo chánh hay không ? TÜ§ng tÜ lŒnh Không quân NguyÍn cao Kÿ có âm mÜu gì chæng ? vì tÜ§ng Kÿ và Không quân Ç‰n m¶t th©i Çi‹m nào Çó, chÌ là m¶t thôi. NgÜ©i ta vÅn bi‰t là c¶ng sän B¡c ViŒt trong hiŒn tåi, Çang Çòi tÜ§ng ThiŒu phäi ra Çi. NgÜ©i ta quä quy‰t là tÜ§ng Kÿ muÓn thÜÖng thuy‰t v§i h†. Do Çó n‰u ông loåi ÇÜ®c tÜ§ng ThiŒu là ông Çã thÕa män ÇÜ®c m¶t ÇiŠu kiŒn cûa c¶ng sän rÒi. Có nhiŠu xe phóng thanh chåy kh¡p Sài Gòn thông báo lŒnh gi§i nghiêm b¡t ÇÀu tØ 12 gi© trÜa nay, ÇÒng th©i cho phát thanh nhiŠu bài hát yêu nÜ§c.

VŠ giä thuy‰t tÜ©ng Kÿ, Chû TÎch ThÜ®ng ViŒn và m¶t sÓ ngÜ©i khác ÇŠu nhÆn xét là viên phi công Üu tú nÀy không hÖn gì T°ng ThÓng ThiŒu trong tÜ th‰ Çàm phán v§i c¶ng sän . Có nhiŠu ngÜ©i quä quy‰t là h† Çã thÃy m¶t chi‰c MIG. NhÜ vÆy thì Çây là hành Ç¶ng cûa B¡c ViŒt. M¶t sÓ ngÜ©i khác giàu óc tÜªng tÜ®ng và có š xÃu Çã cho là T°ng ThÓng ThiŒu Çã dàn d¿ng lên viŒc nÀy Ç‹ có lš do b¡t ÇÓi lÆp.

Vào hÒi 10 gi©, ª trung tâm báo chí, m¶t phát ngôn viên tuyên bÓ là các vø n° Çã xäy ra ‘’ trong chu vi dinh T°ng ThÓng’’ . Và sau Çó, nhÜ thÜ©ng lŒ, phát ngôn viên nÀy phân phÓi bän thông cáo báo chí trong ngày : ‘’ Trong 24 gi© qua, c¶ng sän Çã có 142 vi phåm lŒnh ngÜng b¡n.’’

Lúc 12 gi© trÜa, các ÇÜ©ng phÓ v¡ng tanh. Hàng quán Çóng cºa. Ÿ kh¡p các khu phÓ ngÜ©i ta liên låc hÕi nhau b¢ng ÇiŒn thoåi : Cu¶c tÃn công vào Sài Gòn Çã b¡t ÇÀu? quân B¡c ViŒt Çã t§i rÒi? T°ng ThÓng ThiŒu Çã ch‰t ? các tÜ§ng lãnh Çã n¡m chánh quyŠn ? tÜ§ng Minh DÜÖng së là T°ng ThÓng . . . . . ?

T°ng ThÓng ThiŒu chÙng minh là ông vÅn còn sÓng khi ông nói chuyŒn trên Çài phát thanh. Ông bäo Çäm là không có môt ngÜ©i nào trong gia Çình cûa ông bÎ thÜÖng. Quân l¿c VNCH vÅn trung thành v§i ông. Không có Çäo chánh gì h‰t. T°ng ThÓng ThiŒu vÅn còn là T°ng ThÓng cûa VNCH.Ông Ùng khÄu nói :

‘’Cu¶c tÃn công nÀy là m¶t cu¶c tÃn kích lÈ loi cûa m¶t nhóm ngÜ©i muÓn ám sát tôi, Ç‹ thay Ç°i tính chÃt h®p hi‰n và Çúng pháp lš cûa ch‰ Ç¶ nÀy.’’

S¿ thÆt Çã quá rõ ràng ngay bu°i chiŠu hôm Çó. CÃt cánh tØ sân bay Biên Hòa v§i nhiŒm vø Çánh các vÎ trí cûa B¡c ViŒt , trung úy phi công NguyÍn thành Trung Çã nói là phi cÖ có trøc tr¥c kÏ thuÆt nên Çã trª vŠ cæn cÙ Biên Hòa. Chính anh ta Çã thä bom xuÓng dinh ñ¶c LÆp. Và anh Çáp xuÓng m¶t sân bay dÜ§i quyŠn ki‹m soát cûa B¡c ViŒt ª miŠn Trung. Sau Çó chánh quyŠn c¶ng sän Çã nhanh chóng xác nhÆn trung úy phi công nÀy là ngÜ©i cûa h† tØ lâu rÒi. ñó chÌ là ÇŠ tài tuyên truyŠn cûa B¡c ViŒt Ç‹ kêu g†i quân l¿c VNCH rã ngÛ, và Çi Ç‰n n°i dÆy. NgÜ©i ta có cäm tÜªng r¢ng trung úy Trung bÎ mÃt h‰t tinh thÀn vì gia Çình cûa anh ta vÅn còn kËt låi ª ñà N£ng, nên Ç¶ng cÖ hành Ç¶ng cûa anh là vì vÃn ÇŠ cá nhân hÖn là chánh trÎ . C¶ng sän cho anh vào sát nhÆp và Không quân B¡c ViŒt và giao cho anh ta chÌ huy m¶t phi Ç¶i gÒm các phi cÖ cûa MiŠn Nam mà h† vØa m§i chi‰m ÇÜ®c .Anh ÇÜ®c thæng cÃp Çåi úy và ÇÜ®c trao t¥ng huy chÜÖng giäi phóng hång 2.

Không còn lo l¡ng gì n»a, ngÜ©i dân Sài Gòn nói Çùa: ‘’n‰u anh ta mà gi‰t ÇÜ®c T°ng ThÓng ThiŒu thì có lÈ anh së ÇÜ®c trao t¥ng huy chÜÖng giäi phóng ÇŒ nhÃt hång rÒi !’’

Và Ç‰n 6 gi© chiŠu thì Sài Gòn h‰t thi‰t quân luÆt.

Dù là Òn ào và không có š nghïa gì, nhÜng bi‰n cÓ nÀy cÛng gây ÇÜ®c m¶t cäm tÜªng không tÓt © Hoa thånh ñÓn. NgÜ©i ta ghi nhÆn là ít nhÃt vÃn ÇŠ phòng không cûa Sài Gòn phäi ÇÜ®c tæng cÜ©ng. M¶t phong trào chåy ra ngoåi quÓc Çã b¡t ÇÀu © thû Çô Sài Gòn . ñây là m¶t chÌ dÃu Çáng lo ngåi: s¿ ra Çi cûa các giám ÇÓc chi nhánh ngân hàng Bank of America, cûa First National City Bank, cûa Chase Manhattan Bank ª Sài Gòn .HÖn th‰ n»a h† còn cho ngÜng m†i giao dÎch vŠ ngoåi tŒ mà không có l©i báo trÜ§c. Và h† cÛng không muÓn tích tr» ÇÒng båc ViŒt Nam . ñåi sÙ Martin Çã tÕ thái Ç¶ bÃt bình v§i các ngân hàng nÀy. Các phòng sª cûa ông cho bi‰t là các giám ÇÓc ngân hàng nÀy chÌ ‘’v¡ng m¥t tåm th©I’’ mà thôi.

TÜ§ng Kÿ rõ ràng là không có dính líu gì vào hành Ç¶ng mÜu sát nÀy, nhÜng ngÜ©i ta vÅn lo ngåi vŠ nh»ng k‰ hoåch bÃt thÀn cûa ông ta. ChiŠu hôm dinh ñ¶c LÆp bÎ d¶i bom, trong bºa æn tÓi, ông Wolfgang Lehmann Çã chæm chú Ç‹ š Ç‰n nh»ng l©i nói cûa tÜ§ng T°ng Tham Müu trÜªng. ñåi tÜ§ng Viên là ngÜ©i ít nói , l©i nói cûa ông cÀu kÿ nhÜng ông Lehmann có š nghï là ông T°ng Tham MÜu TrÜªng muÓn tìm hi‹u xem liŒu Hoa Kÿ có chÃp nhÆn m¶t cu¶c Çäo chánh ông ThiŒu hay không ? ñã h‰t rÒi nh»ng trò chÖi Ãu trï Çó !

‘’ Không, Hoa Kÿ chÓng låi các cu¶c hành quân ki‹u Çó, ông Lehmann nói .

Tàu chi‰n cûa Hoa Kÿ Çang ti‰n vŠ b© bi‹n ViŒt Nam. ñùng m¶t cái không khí låc quan Çã lên Ç¶ ª Sài Gòn . Các hàng không mÅu håm Coral Sea tØ Phi luÆt Tân, Midway tØ bi‹n NhÆt Bän, hay Enterprise ª n»a ÇÜ©ng Manila và Sài Gòn , chi‰c Hancock Çang ti‰n t§i VÎnh Subic. . . có phäi tÃt cä së Ç‰n lo phòng thû cho MiŠn Nam ViŒt Nam? Không phäi t¿ nhiên mà Lê ÇÙc Th† tØ T°ng hành dinh ª Nam B¶ låi cÄn thÆn theo dõi nh»ng gì Çang xäy ra ª ñông Nam Á Châu.

Trong vÎnh Thái Lan, ngoài khÖi cûa Cam BÓt chi‰c Okinawa, m¶t chi‰n håm chuyên chª tr¿c thæng Çang tuÀn tra tåi Çó. Tåi Hoa thånh ñÓn ngÜ©i ta Ü§c tính Cam BÓt Çã sÃp sºa mÃt rÒi. TØ ngày 7 tháng 4, ba træm sáu mÜÖi (360) thûy quân løc chi‰n thu¶c l¿c lÜ®ng can thiŒp Alpha Çã ÇÜ®c lŒnh báo Ç¶ng s£n sàng lên ÇÜ©ng trong 3 gi©. Phäi di tän 800 ngÜ©i tØ Phnom Penh. Cu¶c hành quân nÀy Çã ÇÜ®c mang tên là ‘’ Eagle Pull’’ (cu¶c rút lui cûa con ó).Ÿ Tòa ñåi sÙ MÏ tåi Sài Gòn ngÜ©i ta bi‰t là tÃt cä chÌ nh¢m bäo vŒ cho cu¶c di tän mà thôi, không hÖn không kém .

Không khí rÃt cæng th£ng gi»a nh»ng ngÜ©i có trách nhiŒm chính trong tòa Çåi sÙ Hoa Kÿ . Theo hŒ thÓng công vø Ç£ng cÃp càng cao thì ngÜ©i ta càng thÃy låc quan.

Ngày 9 tháng 4, Thomas Polgar gªi m¶t công ÇiŒn vŠ cøc CIA Hoa thånh ñÓn mà không qua ông Martin:

- ‘’ Tôi Çã bÕ m¶t th©i gian khá dài Ç‹ bàn cäi vŠ giá trÎ cûa các tin tÙc không tÓt và cÛng ÇÍ tranh cäi vŠ s¿ cÀn thi‰t cûa nh»ng quy‰t ÇÎnh hành chánh mà Tòa Çåi sÙ vì m¶t lš do nÀy hay lš do khác Çã không chÎu ban hành.’’ ñåi sÙ Martin cÛng vÆy .

Ông Polgar th¿c s¿ rÃt ghét s¿ trì trŒ. NgÜ©i ta không có thay Ç°i nào vŠ gi© giÃc làm viŒc « væn phòng. ´t ra, trong nh»ng gi© bi thäm nÀy ngÜ©i ta có th‹ tæng cÜ©ng thêm gi© thÜ©ng tr¿c.

‘’ ñåi sÙ Çã dùng gÀn h‰t thì gi© cûa ông ta Ç‹ tìm s¿ giúp Ç« trong viŒc xin ngân khoän viŒn tr® kinh t‰ , quân s¿ cho MiŠn Nam ViŒt Nam và ông luôn luôn muÓn gi» trÆt t¿ kÏ cÜÖng trÜ§c m¶t tình hình càng ngày càng xÃu tŒ.’’

N‰u ông Martin Ç†c ÇÜ®c n¶i dung cûa bÙc công ÇiŒn nÀy, ông ta së thích lÓi suy luÆn nÀy l¡m.

Polgar tÓ cáo chánh phû VNCH (chÜa ÇÜ®c cäi t° xong) :

‘’chánh phû nÀy không tÆp h†p ÇÜ®c cho m¶t hÜ§ng hành Ç¶ng h»u hiŒu’’. Theo š Polgar thì khä næng diÍn ti‰n së phäi nhÜ th‰ nào Çây?

-‘’ Tin tÙc cho bi‰t là gi© Çây B¡c ViŒt Çã quy‰t ÇÎnh theo Çu°i và mª r¶ng áp l¿c quân s¿ nh¢m cô lÆp Sài Gòn, v§i møc tiêu cuÓi cùng là m¶t chi‰n th¡ng quân s¿ trong næm 1975.’’

ñ‹ cô lÆp Sài Gòn : Dù là có tin tÙc do m¶t ‘’nguÒn tin’’ ÇÜ®c Snepp cÃy vào Nam B¶ (cøc R), Polgar vÅn tin là c¶ng sän B¡c ViŒt cÀm ch¡c së cô lÆp ÇÜ®c thû Çô MiŠn Nam . Polgar có m¶t tâm hÒn cûa m¶t tri‰t gia. Ông nói m¶t cách oai phong vŠ ông ta trong phúc trình:

‘’ngÜ©i trÜªng cÖ quan nhÆn ÇÎnh rõ ràng là lÎch sº hi‰m hoi l¡m m§i ti‰n t§i b¢ng con ÇÜ©ng th£ng . Tuy nhiên chúng ta Çang Çi Ç‰n m¶t s¿ søp Ç° có tÀm vóc lÎch sº n‰u nh»ng thay Ç°i cÀn thi‰t không ÇÜ®c th¿c hiŒn Çúng lúc.’’

Vào ÇÀu tuÀn lÍ thÙ hai cûa tháng 4, Polgar vÅn không loåi ra ngoài các chuy‹n bi‰n có th‹ thay Ç°i ÇÜ®c tình hình:

‘’ Quan Çi‹m cûa ông trÜªng cÖ quan vÅn là tình hình quân s¿ së không °n ÇÎnh ÇÜ®c n‰u không có m¶t hành Ç¶ng nào có tánh cách quy‰t ÇÎnh. N‰u không có môt hành Ç¶ng nào tØ phía Hoa Kÿ thì chúng tôi nghï là m¶t s¿ t¡m máu quan tr†ng và vô ích së không sao tránh khÕi ÇÜ®c, n‰u tÜ§ng ThiŒu ra Çi và n‰u m¶t chánh phû Çoàn k‰t quÓc gia ÇÜ®c d¿ng lên theo ÇŠ nghÎ cûa Ba Lê, áp døng công thÙc nhÜ các ngÜ©i c¶ng sän Çã tØng ÇÎnh nghïa.’’

NhÜ vÆy là ngÜ©i trÜªng cÖ quan nÀy Çã Ç‹ tang cho ông ThiŒu rÒi !.

Ông Polgar không lÜu š Ç‰n bän phân tách cûa c¶ng s¿ viên Frank Snepp. Ông nÀy Çã có vi‰t m¶t dÜ thäo công ÇiŒn nhÜ sau :

‘’ Tát cä cho thÃy là B¡c ViŒt Çã thay Ç°i k‰ hoåch và th©i kh¡c bi‹u cûa h†, theo Çó các cu¶c tÃn công vào Sài Gòn có th‹ së vào gi»a tháng 4.’’

Ông Snepp kh£ng ÇÎnh :

-‘’ Së không có viÍn änh nào vŠ vÃn ÇŠ Çàm phán hay vŠ m¶t chánh phû ba thành phÀn’’

Polgar và ông Martin cùng Ç†c bän tÜ©ng trình nÀy. Cä hai ông ÇŠu cho bän tÜ©ng trình nÀy là quá ‘’hoäng hÓt’’. Bän nÀy së ÇÜ®c gºi vŠ Hoa thånh ñÓn nhÜng phài ÇÜ®c ông Polgar sºa låi. ñoån væn ‘’tÃn công vào Sài Gòn ‘’ cûa ông Snepp ÇÜ®c cây bút cûa ông Polgar vi‰t låi là ‘’ tÃn công vào các vùng chung quanh Sài Gòn ‘’

Tåi Hoa thånh ñÓn trong m¶t phiên ÇiŠu trÀn trÜ§c Ñy Ban An Ninh QuÓc Gia, Ông William Colby, ngÜ©i có trách nhiŒm cao nhÃt cûa CIA, Çã giäi thích là tình hình quân s¿ ª ViŒt Nam là bi Çát. Nh»ng ngÜ©i phân tách và vi‰t låi phúc trình cûa CIA ª Hoa thånh ñÓn Çã theo Çùng nhÆn ÇÎnh cûa Frank Snepp. H† nói th£ng thØng r¢ng ‘’tÃt cä nh»ng chuyŒn lao xao vŠ ‘’Çàm phán’’ cûa nh»ng ngÜ©i c¶ng sän chÌ là m¶t ‘’mÜu k‰’’ mà thôi’’

Ai së ÇŠ cao nh»ng nguy cÖ và tÀm quan tr†ng trong công tác ‘’vi‰t låi’’ phúc trình trong hành chánh ngoåi giao, trong cÖ quan tin tÙc tình báo , và trong ngành báo chí ?, Ý nghï vŠ khä næng Çàm phán vÅn còn läng väng Çâu Çây, ngay trên các tÀng quan tr†ng cûa sÙ quán Hoa Kÿ tåi Sài Gòn . Trong sÓ dân chúng MiŠn Nam ViŒt Nam cÛng còn có nhiŠu ngÜ©i vÅn Çeo Çu°i hay chåy theo nh»ng cu¶c Çàm phán bóng gió . . . .Trong gi§i báo chí, m¶t trong 3 chàng ng¿ lâm pháo thû là Phåm xuân …n Çã cä quy‰t v§i hai ngÜ©i bån là VÜ®ng và Cao Giao r¢ng:

‘’ c¶ng sän muÓn có Çàm phán .’’ (3)

…n là m¶t ngÜ©i to con, nhã nh¥n, là m¶t ngÜ©i rÃt thông thåo trong viŒc xº døng ti‰ng Anh và ti‰ng Pháp, cäm hóa ÇÜ®c m†i ngÜ©i. Lúc nào ông ta cÛng bi‰t ÇÜ®c nhiŠu tin tÙc, ông làm viŒc toàn th©i gian cho báo Times tåi Sài Gòn và có giao dÎch v§i các b¶ tham mÜu quân s¿ và chánh trÎ . Ông Çã tØng c¶ng tác v§i t© Christian Monitor và häng thông tÃn Reuter. DÜ§i trào T°ng ThÓng DiŒm thì ông ª bên MÏ nh© có ÇÜ®c m¶t h†c b°ng cûa Asia Founation vì ngÜ©i ta tÜªng ông là nhân viên cÛa CIA. Ông ta thích nuôi chó và chim. Ông là ngÜ©i cung cÃp ít nhÃt 80 % t© báo Times tØ ViŒt Nam . Ông nói v§i Cao Giao :

‘’ ngÜ©i c¶ng sän không vÜ§ng m¡c gì vŠ tình cäm Çâu. QuyŠn l®i cûa h† là cho hình thành m¶t chánh phû lâm th©i. Và hoåt Ç¶ng cûa h† là nh¡m vào chuyŒn Çó.’’

Phài chæng ông …n chÌ lo vŠ công viŒc nên ít khi cho bi‰t š ki‰n cÛa mình trØ khi ÇÙng trÜ§c nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam . ñÓi v§i bà Nga, ngÜ©i cùng làm viŒc chung v§i ông ª væn phòng cûa t© Time, Çôi khi ông Ç‹ l¶ cho thÃy là ông ta không thích ngÜ©i MÏ. Ông khuyên bà Nga nên r©i khÕi ViŒt Nam . Riêng ông thì Ü§c mong di tän ÇÜ®c bà mË cûa mình. Trong hiŒn tåi thì t© Time Çang sºa soån cho di tän v® con các c¶ng s¿ viên cûa t© báo. Tuy nhiên ông giäi thích cho ông Cao Giao là cÛng chÜa có gì phäi hÓt hoãng :

‘’ RÃt có th‹ ngÜ©i ta Çang nghï t§i môt nÜ§c ViŒt Nam thÙ ba. NhÜng chÜa có gì là xác th¿c h‰t. Ông ThiŒu phäi Çi Çã !’’

Các tin tÙc và nh»ng l©i phân tích cûa ông …n Çã ÇÜ®c nhiŠu phóng viên ngoåi quÓc xº døng. Trong quá khÙ, ông …n Çã tÕ ra là m¶t ngÜ©i thÃy xa.

M¥c dÀu tin tÙc có vÈ nghiêm tr†ng, các råp chi‰u bóng, các quán rÜ®u và các tiŒm æn vÅn ÇÀy ngÜ©i . VÅn có nhiŠu khách hàng tÃp nÆp ª ch® B‰n Thành và ch® tr©I, dù giá cä có lên cao. Nh»ng ngÜ©i vØa m§i nói hôm qua r¢ng b¶ Ç¶i cûa tÜ§ng Giáp së ti‰n vào Sài Gòn thì hôm nay låi xác quy‰t v§i m¶t gi†ng cÜÖng quy‰t ch¡c nÎch r¢ng ‘’Dù có viŒc gì xäy ra thì Sài Gòn vÅn së ÇÜ®c cÙu’’. Gi» ÇÜ®c b¶ m¥t bŠ ngoài, cÛng là m¶t cách che dÃu n°i lo s® cûa mình. Các t© báo ViŒt Nam có rÃt nhiŠu møc ‘’Rao V¥t’’. Giá thuê mÜ§n phòng, hay bán nhà Çang xuÓng . Các væn phòng lo vŠ hôn nhân hoåt Ç¶ng månh, Các cô gái ViŒt Nam Çang tìm m¶t ông chÒng Ç‹ mong có ÇÜ®c chi‰u khán. ñôi khi låi có ÇŠ nghÎ cûa ngÜ©i MÏ. . . .

T© Saigon Post có møc rao ‘’tìm bån’’ nhÜ sau:

‘’ ñåi tá thu¶c Quân ñ¶i Hoa Kÿ . Mong ÇÜ®c g¥p và Çi t§i hôn nhân v§i m¶t bån gái ngÜ©i ViŒt Nam trÈ, ÇËp Ç‹ cùng chung sÓng ª Ba Lê (Pháp) . Phäi có hi‹u bi‰t Pháp ng» và Anh ng» và thu¶c gia Çình Çàng hoàng. ThÜ cho: ñåi tá Mark Broman, 200 N. Howard, phòng sÓ 24, Clarksville, Indiana, USA. 47130.’’

NhiŠu ngÜ©i xÃu miŒng cho r¢ng : NgÜ©i ViŒt Nam cÛng xuÓng giá nhÜ nhà cºa vÆy.

NgÜ©i dân Sài Gòn chen nhau vào các ngân hàng rút tiŠn ViŒt Nam ra Ç‹ Ç°i ÇÒng mÏ kim. Thû tøc khó khæn kinh khûng: MuÓn r©i khÕi nÜ§c, m¶t ngÜ©i ViŒt Nam phäi có thông hành, m¶t chi‰u khán xuÃt ngoåi , và m¶t chÙng chÌ không thi‰u thu‰. M¶t vài chi‰u khán xuÃt ngoåi ÇÜ®c thÜÖng lÜ®ng v§i giá 10 triŒu ÇÒng, tÜÖng ÇÜÖng v§i 14.000 mÏ kim (hÓi Çoái chánh thÙc). Nh»ng ngÜ©i trong tu°i quân dÎch không có quyŠn ra khÕi nÜ§c. ñ‹ cho hÒ sÖ ÇÜ®c cÙu xét, các công chÙc ViŒt Nam càng ngày càng làm khó.

Nhân viên sÙ quán MÏ thì nóng lòng muÓn bi‰t rõ xem : Hà N¶i có k‰ hoåch gì vŠ quân s¿ và chánh trÎ hay không ? Nh»ng gì së xäy ra ª Cam BÓt ? T°ng ThÓng Ford có xin ÇÜ®c ngân khoän viŒn tr® b° túc hay không ?

Trong tuÀn lÍ thÙ nhì cûa tháng tÜ, có 9 sÜ Çoàn B¡c ViŒt cùng ti‰n vŠ hÜ§ng Sài Gòn . TÜ§ng T°ng Tham mÜu trÜªng MiŠn Nam không còn nghi ng© gì là h† së tÃn công vào Sài Gòn . TÜ§ng Viên không hÖn gì T°ng ThÓng ThiŒu cÛng không tin vào m¶t giäi pháp chánh trÎ . Khi ông không suy gÅm vŠ cái ‘’nghiŒp’’ cûa mình hay vŠ bän chÃt cûa Chân ThiŒn MÏ thì ông thÃy rÃt khó xº. Ông không muÓn trung thành v§i T°ng ThÓng . NhÜng ông tân T°ng trÜªng QuÓc Phòng cûa ông nói cho ông bi‰t là T°ng ThÓng gi© Çây Çã trª thành m¶t chÜ§ng ngåi. Ngoài ra ông cÛng lÜu š Ç‰n tinh thÀn cùa Quân ñ¶i . Có không ít tÜ§ng tá Çã cho T°ng ThÓng là ngÜ©i có trách nhiŒm trong vÃn ÇŠ triŒt thoái vô trÆt t¿ cûa Hu‰ và ñà N£ng .

TÜ§ng Viên không Ü§c tính ÇÜ®c xem n‰u B¡c ViŒt tÃn công vào Sài Gòn thì së tÃn công tØ Çâu ? B¶ Tham MÜu B¡c ViŒt rÃt giÕi vŠ thuÆt ‘’dÜÖng Çông kích tây và Çánh nhÙ’’ nên h† Çã hoàn toàn vÆn døng QLVNCH « Cao nguyên theo š cûa h†. H† Çã áp døng nguyên t¡c cûa Mao tråch

ñông và cûa các chi‰n lÜ®c gia: ‘’n‰u anh muÓn Çánh vào hÜ§ng Tây, thì hãy nhúc nhích ª hÜ§ng ñông’’. Tin tÙc tình báo cÛa Phòng nhì Ü§c tính là cu¶c tÃn công chính và quan tr†ng sÃp t§i cûa B¡c ViŒt së là Xuân L¶c, quÆn lœ cûa tÌnh Long Khánh v§i 100.000 dân, n¢m gi»a nh»ng vÜ©n cao su và gi»a hai triŠn ÇÒi , cách 100 cây sÓ vŠ hÜ§ng ñông cûa Sài Gòn . Gi»a Sài Gòn và Xuân L¶c chÌ có m‡i m¶t cæn cÙ quan tr†ng, Çó là Biên Hòa và sân bay quân s¿ cûa nó.

Quân l¿c MiŠn Nam Çoán chØng cách ÇiŠu quân cûa B¡c ViŒt theo lÓi c° Çi‹n, g†ng kŠm.

TÜ§ng Trà së tung 3 sÜ Çoàn thu¶c Quân ñoàn 4 cûa ông ta vào trÆn chi‰n. SÜ Çoàn 341 së tØ hÜ§ng Tây B¡c sau khi vÜ®t qua sông ñÒng Nai. SÜ Çoàn 7 xuÓng tØ hÜ§ng Tây Tây B¡c. trong lúc sÜ Çoàn 6 tØ phía Tây së ti‰n theo ÇÜ©ng 333. nhÜng së xuÃt hiŒn tØ hÜ§ng Tây Nam. SÜ Çoàn 341 không phäi là môt sÜ Çoàn thiŒn chi‰n. SÜ Çoàn nÀy có rÃt nhiŠu lính m§I, trong Çó có m¶t sÓ chÜa t§i 17 tu°i.

CÛng nhÜ Hu‰, ñà N£ng hay Tây Ninh, Xuân L¶c Çã dính vào thÀn thoåi quân s¿ Hoa Kÿ . ñåi tá George Patton con cûa m¶t Çåi danh tÜ§ng MÏ, là trung Çoàn trÜªng cûa trung Çoàn 11 kœ binh thi‰t giáp n°i danh, Çã tØng Ç¥t T°ng hành dinh cûa mình ª Xuân L¶c. Các sï quan MÏ Çóng ª Xuân L¶c ÇŠu s¤n sàng tuyên bÓ là thành phÓ ª quá xa Sài Gòn Ç‹ có th‹ hÜ«ng ÇÜ®c cái ÇËp cÛa tÌnh nhà và Xuân L¶c ª quá gÀn thû Çô Ç‹ thÃy mình luôn luôn ÇÜ®c bäo vŒ .

SÜ Çoàn B¡c ViŒt 341 ÇÜ®c pháo binh b¡n d†n ÇÜ©ng và ÇÜ®c chi‰n xa T.54 y‹m tr® Çã ti‰n vào thành phÓ Xuân L¶c trÜ§c tiên, rÃt dÍ nhÆn qua tháp chuông cao ngÃt cûa nhà th© cûa tÌnh..

Có m¶t ít ÇÖn vÎ B¡c ViŒt ti‰n Ç‰n khu ch® và b‰n xe. NhÜng bÎ các binh sï cûa sÜ Çoàn 18 b¶ binh cûa tu§ng Lê minh ñäo Çäy lui. Binh sÌ thu¶c trung Çoàn 43 /sÜ Çoàn 18 sau nhiŠu pha cÆn chi‰n cÛng Çã ÇÄy lui ÇÜ®c b¶ phÆn tiŠn tiêu cûa sÜ Çoàn 6 B¡c ViŒt. TÜ§ng DÛng nói là các trÆn kÎch chi‰n rÃt là d» d¶i trong nh»ng ngày ÇÀu. Trong 24 ti‰ng ÇÒng hÒ B¡c ViŒt Çã rót Ç‰n 10.000 quä Çån pháo vào các vùng ngoåi ô cûa thành phÓ . H† mÃt rÃt nhiŠu chi‰n xa và Çang thi‰u Çån pháo binh. ñây là lÀn ÇÀu tiên tØ tháng giêng Ç‰n nay, B¡c ViŒt Çã g¥p khó khæn nghiêm tr†ng trong vÃn ÇŠ ti‰p liŒu. Các T.54 Çang thi‰u Çån và nhiên liŒu. TÜ§ng Trà phäi xº døng Ç‰n các trung Çoàn trØ bÎ cûa sÜ Çoàn 6 và sÜ Çoàn 7 .

Dù sao thì binh sÌ MiŠn Nam vÅn gi» v»ng ÇÜ®c vÎ trí cûa h† trong thành phÓ Xuân L¶c Çiêu tàn. H† không có lo l¡ng gì cho gia Çình cûa h†. HÀu h‰t gia Çình binh sÌ và v® con cûa sÌ quan thu¶c sÜ Çoàn 18 ÇŠu Çã ÇÜ®c di tän, có khi b¢ng phÜÖng tiŒn tr¿c thæng n»a. Ÿ Çây h† chÌ còn nghï Ç‰n chi‰n Çãu. Tuy nhiên h† cÛng còn bÎ vÜ§ng víu vì dân tœ nån, vì dân Xuân L¶c và vùng phø cÆn Çang tìm cách trÓn chåy vŠ Sài Gòn. Con ÇÜ©ng dÅn vŠ thû Çô Çã không th‹ xº døng ÇÜ®c vì pháo binh B¡c ViŒt Çã liên tøc bæn phá d» d¶I, nên dân chúng tœ nån phäi dÒn h‰t vŠ thành phÓ Xuân L¶c. Có m¶t sÓ chåy thoát ÇÜ®c b¢ng cách bæng qua chi‰n tuy‰n cûa B¡c ViŒt. B†c vòng qua con ÇÜ©ng chính và các con ÇÜ©ng nhÕ, có nhiŠu toán dân tœ nån Çã thoát vŠ ÇÜ®c Ç‰n thû Çô sau khi bæng qua các hàng rào y t‰ cûa chánh phû .

Ngày 10/4, B¶ T°ng Tham MÜu QLVNCH phäi lÃy môt quy‰t ÇÎnh quan tr†ng. Các ÇÖn vÎ phòng gi» Xuân L¶c không lùi bÜ§c trÜ§c quân B¡c ViŒt nhÜng h† rÃt cÀn ÇÜ®c quân tæng viŒn.Lš lë mà ngÜ©i ta Çã dùng trong trÜ©ng h®p cûa Hu‰ hay ñà N£ng ‘’ không th‹ rút quân phòng thû Sài Gòn’’ không còn dùng ª Çây ÇÜ®c n»a, bªi vì Xuân L¶c thu¶c vòng Çai phòng thû cûa thû Çô. TÜ§ng Viên tuy vÆy còn ngåi nh»ng mÛi tÃn công khác vào Sài Gòn n»a. ñùng m¶t cái tÜ§ng Viên không còn thø Ç¶ng n»a Çã quy‰t ÇÎnh tung trØ bÎ vào trÆn tuy‰n Xuân L¶c. Dï nhiên v§i s¿ ÇÒng š cûa T°ng ThÓng ThiŒu. Ngay nhÜ Không l¿c VNCH dù Çã không ÇÜ®c phÓi h®p ch¥t chë trong nh»ng tuÀn lÍ gÀn Çây, Çã b¡n phá rÃt hiŒu quä b¶ binh và chi‰n xa cûa B¡c ViŒt. TÜ§ng Viên Çã tung quân nhäy dù vào trÆn chi‰n Xuân L¶c. Patrick Hays, bên cånh häng Michelin, trên con ÇÜ©ng Ç‰n Xuân L¶c, Çã chÙng ki‰n s¿ xuÃt quân cûa ÇÖn vÎ Dù v§i con m¡t cûa ngÜ©i bi‰t chuyŒn. Hæng hái và dÛng cäm nhÜ nh»ng vÎ anh hùng, các binh sÌ Dù dùng mÛ s¡t Ç¶i lên mÛ nÒi ÇÕ cûa binh chûng . Các binh sÌ nÀy có m¶t tinh thÀn rÃt cao. GÀn hai l» Çoàn dù Çã mÃt 30 % binh sÌ trong nhiŒm vø làm chÆm låi bÜ§c ti‰n cûa quân ÇÎch trên tuy‰n Nha Trang và Phan Thi‰t.

Tåi cæn cÙ Tân sÖn NhÃt, các sï quan MÏ chung quanh tÜ§ng Homer Smith ÇŠu nghï r¢ng trÆn chi‰n ª Xuân L¶c dù không phäi là trÆn chi‰n quy‰t ÇÎnh, bi‰t Çâu chØng së chÆn ÇÙng ÇÜ®c sÙc ti‰n cÛa B¡c ViŒt hay có th‹ °n ÇÎnh ÇÜ®c trÆn tuy‰n. Phäi chæng Çó là m¶t chi‰n th¡ng mà nhân viên cûa phái Çoàn tÜ§ng Weyand Çòi hÕi ? Binh sï MiŠn Nam ViŒt Nam Çã chÙng tÕ r¢ng h† bi‰t phòng thû và phän công, nhÜ vÆy h† rÃt xÙng Çáng ÇÜ®c nhÆn viŒn tr® quân s¿ cûa Hoa Kÿ. Së có m¶t sÓ tr¿c thæng dành cho các nhà báo ngoåi quÓc ÇŠ h† có th‹ làm chÙng cho m¶t chi‰n th¡ng cùa MiŠn Nam ViŒt Nam . B¶ tham mÜu cûa tÜ§ng Viên khám phá ra là không có thi‰u vÛ khí và Çån dÜ®c. nên h† cÃp phát cho binh sï cûa hai ti‹u Çoàn thu¶c l» Çoàn 1 Nhäy Dù m‡i ngÜ©i m¶t khÄu súng nhË chÓng chi‰n xa . H† së n§i r¶ng g†ng kŠm B¡c ViŒt . Chi‰n Çãu oanh tåc cÖ F.5, phi cÖ sæn gi¥c A. 1 thi nhau Çánh phá các Çi‹m tÆp trung cûa B¡c ViŒt, nhÃt là các trung Çoàn thu¶c sÜ Çoàn 341.Các phi cÖ vÆn täi C.130 Çã can Çäm thä nh»ng trái bom loåi 750 cân anh tØ m¶t cao Ç¶ thÆt thÃp qua cánh cºa sau cûa phi cÖ. B¶ TÜ lŒnh tÓi cao B¡c ViŒt cÛng tung vào Xuân L¶c các sÜ Çoàn 325 và 312.

Tinh thÀn cûa các binh sÌ phòng thû Xuân L¶c. hình nhÜ còn rÃt tÓt. HŒ thÓng truyŠn tin còn hoàn häo. Các ÇÖn vÎ BiŒt Ç¶ng quân và Nhäy Dù Çã Ç‰n Xuân L¶c. ñÜ©ng Ç‰n Sài Gòn Çã ÇÜ®c giäi tÕa và l¿c lÜ®ng tæng cÜ©ng Çã Çi qua. Các tr¿c thæng Çã di tän thÜÖng binh. Tr¿c thæng võ trang Çã tham chi‰n. QLVNCH Çã chi‰n Çãu m¶t chÓng ba, nhÜng B¡c ViŒt không có l¿c lÜ®ng không tr®.

PhÀn l§n các pni cÖ Çã xuÃt phát tØ cæn cÙ không quân Biên Hòa Çang bÎ B¡c ViŒt pháo kích n¥ng nŠ , nhÜng các oanh tåc chi‰n Çãu cÖ ÇÜ®c chuyÍn vŠ sân bay Tân sÖn NhÙt Ç‹ ÇÜ®c ti‰p t‰ xæng và Çån dÜ®c. Chung quanh Xuân L¶c các cæn cÙ yÍm tr® hÕa l¿c ÇÜ®c che dÃu cÄn thÆn trong các vÜ©n cao su và ÇÜ®c chÌ huy và ti‰p t‰ Çån dÜ®c Çày Çû. Tr¿c thæng Çã báo cáo vÎ trí chính xác cûa pháo binh và chi‰n xa B¡c ViŒt . Các sÌ quan b¶ binh MiŠn Nam ViŒt Nam ÇÜ®c pháo binh và không l¿c y‹m tr® m¶t cách dÍ dàng. GÀn nhÜ h† Çã sÓng trª låi th©i kÿ ÇËp nhÃt trong cu¶c chi‰n © MiŠn Nam ViŒt Nam . Không khí låc quan lan truyŠn Ç‰n Ç°i tØ Sài Gòn tÜ§ng Homer Smith gªi m¶t công ÇiŒn cho tÜ§ng George Browne, chû tÎch các ûy ban tham mÜu ª Hoa thånh ñÓn, ngÜ©i có ÇÎa vÎ cao nhÃt trong hŒ thÓng quân s¿ Hoa Kÿ :

-‘’ MiŠn Nam ViŒt Nam Çã th¡ng ÇÜ®c m¶t giai Çoån ÇÀu. Lòng can Çäm, š chí cang cÜ©ng trong chi‰n Çãu cûa QLVNCH hình nhÜ trong m¶t lúc nào Çó Çã giäi quy‰t ÇÜ®c m¶t câu hÕi : ‘’Quân l¿c VNCH Çã th¿c s¿ chi‰n Çãu ?

M¶t chi‰n tuy‰n ÇÜ®c °n ÇÎnh + š chí muÓn Çàm phán cûa cä 2 bên = giäi pháp chánh trÎ .

Bà NguyÍn thÎ Bình Çang Çi du thuy‰t ª Phi Châu Çã tuyên bÓ là CPLTCHMN cÓ g¡ng Çåt ÇÜ®c nh»ng møc tiêu ª MiŠn Nam ViŒt Nam b¢ng nh»ng phÜÖng tiŒn không phäi là quân s¿, n‰u ÇÜ®c .

Chú giäi:

(1)- NgÜ©i dÎch chÌ dÎch š 2 bài thÖ b¢ng ti‰ng Pháp cûa tác giä Olivier Todd. DÎch giä vÅn bi‰t 2 bài thÖ ti‰ng Pháp nÀy (m¶t cûa TÓ H»u m¶t cûa Lê ÇÙc Th†) Çã ÇÜ®c tác giä Olivier Todd dÎch tØ 2 bài thÖ ti‰ng ViŒt nhÜng nhÃt th©i dÎch giä không kÎp sÜu tÀm ÇÜ®c nguyên tác. M¶t ngày nào Çó dÎch giä nhÃt ÇÎnh së tìm ra nguyên tác Ç‹ b° túc cho bän dÎch. Trong khi ch© Ç®i chúng tôi xin Çæng nguyên væn 2 bài thÖ b¢ng ti‰ng Pháp cûa tác giä Ç‹ quš Ç†c giä thÜ«ng thÙc.

(1.a )- O Binh Long, sol du ViŒt Nam du Sud

Pour la première fois, je t’ai rencontré, ce matin

Cette poignée de terre rouge que j’ai pris dans ma main

M’enivrai comme un alcool

En serrant dans mes bras le maquisard du front

Je galoppais deja dans les plaines de Camau

(1.b) J’entends l’appel du coucou noir

Au soleil levant sur Loc Ninh et sa jungle.

Je n’ai fermé les yeux de la nuit

Je comptais sur mon lit les gouttes qui tombaient

Inquiet pour nos soldats

Pateaugent sur la piste à n’en plus finir

Encore des canons après les tanks

On espère après ceux donc on est sans nouvelles

Le front les attend d’une minute à l’autre,

Arrête toi, veux tu, ô pluie,

Pour que sèche et durcisse la piste

Qui nous conduit au but.

De cette bataille historique

Les premiers coups de feu ont déjà éclaté

(2)- Phåm xuân …n là m¶t nhân viên tình báo và ÇiŒp viên cÃp cao cûa B¡c ViŒt , n¢m vùng © MiŠn Nam ViŒt Nam trong vai m¶t nhà báo,m¶t phóng viên cûa cä báo ViŒt và Hoa Kÿ . ñã tung tin thÃt thiŒt và ‘’hòà Çàm, giäi pháp chánh trÎ’’ v.v.. theo lŒnh cûa c¶ng sän B¡c ViŒt suÓt chìu dài cu¶c chi‰n d‹ ru ngÛ dÜ luÆn trong và ngoài nÜ§c. Ông ta Çã là Çåi tá cûa quân Ç¶i B¡c ViŒt tØ trÜ§c næm 1975, và sau Çó vào thÆp niên 80 Çã ÇÜ®c c¶ng sän thæng cÃp thi‰u tÜ§ng.

Trª vŠ: trang Møc Løc

ChÜÖng 16