ChuyŒn dài
xã h¶i chû nghïa
TrÜ©ng SÖn DHN
Nghèo, dÓt.. ..låi h†c làm sang !
Theo t© Thanh Niên ngày 18/10/02 thì có 4 ngân hàng thÜÖng mãi quÓc
doanh Çã mua 100 máy rút tiŠn t¿ Ƕng ATM Ç‹ g†i là ‘’trang bÎ cho hŒ thÓng
thanh toán’’ cûa ngân hàng mình. M‡i máy trÎ giá khoäng 30.000 mÏ kim. NhÜng
rút tìŠn Çâu không thÃy chÌ thÃy các ngân hàng nói trên chÜng bày máy ATM ra Ç‹
‘’làm ki‹ng’’ coi cho nó hách chÖi mà thôi! ñó là các Ngân Hàng Nhà Nܧc, ngân
hàng Nông NghiŒp, ngân hàng Công ThÜÖng, và ngân hàng ñÀu TÜ và Phát
Tri‹n. Trong 4 ngân hàng quÓc doanh k‹
trên, Ngân Hàng Công ThÜÖng là ngân hàng nhÆp cäng 33 máy ATM (ÇÙng hàng thÙ 2)
v§i sÓ tiŠn ÇÀu tÜ riêng cho viŒc mua máy là trên 15 t› ÇÒng, trên i triŒu mÏ
kim. (không biêt tiŠn huê hÒng cûa dÎch vø mua bán nÀy lên ljn bao nhiêu, chÜa
k‹ ‘’móc ngo¥c’’ Ç‹ khai tæng giá trên hóa ÇÖn)
VŠ vÃn ÇŠ xº døng máy thì thÆt Çúng là theo ‘’ÇÎnh ch‰ xã h¶i chû
nghïa’’ !
Theo t© Thanh Niên thì nhiŒm vø chánh cûa máy ATM là phøc vø cho
các nhân viên rút tiŠn lÜÖng h¢ng tháng mà thôi. Vì th‰ phÀn l§n các máy chÌ
ÇÜ®c Ç¥t ngay trong trø sª cûa ngân hàng. Các khách hàng muÓn rút tiŠn tØ các
máy nÀy cÛng ÇÜ®c nhÜng :
-thÙ nhÃt là phäi mª m¶t tài khoän riêng cho ATM tåi ngân hàng có
Ç¥t máy Ç‹ có th‹ rút ra tØ tài khoän ATM Çó, mà không th‹ rút tiŠn tØ tài
khoän cá nhân cûa mình ÇÜ®c
-thÙ hai là phäi ljn ngay ngân hàng mà mình có tài khoän riêng cho
máy ATM Çó thì m§i rút tiŠn ra ÇÜ®c . Không th‹ rút tiŠn ra tØ các máy ATM cûa
ngân hàng khác ÇÜ®c .
Riêng tåi Ngân Hàng Nhà Nܧc (ÇÜ©ng Lš thái T° Hà N¶i ) låi có Ç¥t
máy ATM cûa Ngân Hàng Công ThÜÖng, Ç‹ trä lÜÖng cho nhân viên cûa Công ThÜÖng.
Vì theo quy ÇÎnh cûa Ngân Hàng Nhà Nܧc thì viŒc trä lÜÖng cho nhân viên phäi
thông qua tài khoän ATM, nên c٠ljn ngày 1 hay 15 h¢ng tháng thì máy này hoåt
Ƕng không ngÖi nghÌ, vì phäi phøc vø h‰t công suÃt cho mÃy ngàn nhân viên cûa
cä 2 ngân hàng, Do Çó có ngÜ©i cÙ x‰p hàng cä ngày rÒi låi phäi túi không ra vŠ
bÕ cä công viŒc, vì máy khi thì trøc tr¥c, khi thì kËt thÈ, khi thì h‰t tiŠn
m¥t, có khi låi hÕng.. . . . . ,.
Ngân Hàng Nông NghiŒp (Láng Hå Hà N¶i) chÌ có 2 máy, mà chÌ mª ÇiŒn
cho nhân viên xº døng có m¶t máy còn máy kia thì t¡t không cho xài.
Tåi trø sª chính cûa các ngân hàng kia tình hình cÛng
diÍn ra tÜÖng t¿, máy chÌ Ç‹ dành riêng cho nhân viên rút tiŠn lÜÖng ra mà thôi
.
HÕi kÏ ra m§i bi‰t là thÃy Ngân hàng Viet Com Bank có
l¡p Ç¥t các máy ATM tåi các thành phÓ, các sân bay và tåi m¶t sÓ các Trung Tâm
thÜÖng mãi, cho khách hàng các nÖi tùy nghi xº døng, có th‹ rút tiŠn tØ tài
khoän cá nhân cûa mình (cä mÏ kim) mà không cÀn phäi có tài khoän riêng cho
ATM, và có khá nhiŠu dÎch vø (cä chøc ngàn h¢ng tuÀn), nên các anh quÓc doanh
ta vØa dÓt vØa muÓn làm sang cÓ b¡t chܧc tÜ bän Çâm ra lòi cái cÓt thäo khÃu
xã h¶i chû nghïa cûa mình ra !!!
H‰t thäo khÃu rÒi thì phäi xài sang : lãng phí!
T°ng k‰t 4 næm th¿c hành Pháp LŒnh cûa Nhà Nܧc vŠ ‘’ti‰t kiŒm và chÓng lãng phí’’, các
cu¶c thanh tra, ki‹m tra gÀn Çây cûa ngành Tài Chánh Çã cho thÃy các quan ta ª
m†i cÖ quan Nhà Nܧc låi Çang ‘’làm ngÜ®c låi pháp lŒnh’’, chÌ vì tØ trung ÜÖng
ljn ÇÎa phÜÖng nÖi nào cÛng thích xài sang !
ChÌ trong vòng mÃy tháng ÇÀu næm nay thôi, m¶t cu¶c
thanh tra toàn diŒn cho thÃy ; tåi hÀu h‰t các B¶, Ngành, Ñy Ban Nhân Dân
(UBND) cûa tÃt cä 61 tÌnh, thành phÓ Çã có tình trång ‘’phô trÜÖng quá mÙc’’.
Theo báo Thanh Niên ngày 24/9/02, chÌ tính sÖ sÖ Ç‰n
cuÓi næm 2001, riêng viŒc mua s¡m xe hÖi, các B¶ , Ngành và các ÇÎa phÜÖng Çã
mua xe vÜ®t tiêu chuÄn hàng chøc t› ÇÒng (nguyên væn). Thanh tra B¶ Tài Chánh
cho bi‰t hiŒn nay Çã có dÜ thØa ljn 538 xe du lÎch (c¶ng sän g†i là xe con),
gÒm có 114 chi‰c thu¶c cá B¶, Ngành ª trung ÜÖng và 424 chi‰c thu¶c các UBND,
các ngành các cÃp ÇÎa phÜÖng. ChuyŒn rÃt bình thÜ©ng : bÃt cÙ m¶t vÎ nào ÇÜ®c
ÇŠ båt lên chÙc vø m§i thì dù ª cÃp nào, y nhÜ r¢ng viŒc ÇÀu tiên là phäi mua
m¶t chi‰c xe m§i, ít nhÃt cÛng phäi b¢ng hay tÓt hÖn xe cûa ngÜ©i cÛ. Không cÀn
bi‰t hao tÓn cho ngân sách Nhà Nܧc là bao nhiêu ! ñúng là ‘’tiŠn chùa’’!
Các xe g¡n máy cÛng vÆy. Theo m¶t viên chÙc thanh tra
tài chánh, con sÓ xe g¡n máy công các loåi (k‹ cä các loåi xe Honda,Yamaha hay
Lambretta v. v. . .) ÇÜ®c xác ÇÎnh là 32. 270 chi‰c, trÎ giá gÀn træm t› ÇÒng.
NhiŠu nÖi x‰p xó các xe nÀy vào kho, không xài t§I, Ç‹ cho han sét vì bây gi©
thì hÀu h‰t ai cÛng có mua xe riêng, n‰u có còn xài xe công thì cÛng xài nhÜ
cûa riêng, ljn hÜ thì mang trä låi cho cÖ quan hay Ç°i lÃy xe khác, Cho bõ
nh»ng lúc phäi mang dép lÓp di b¶ rã cä chân !
NhÜng ÇiŠu mà Thanh tra B¶ Tài Chánh ghi nhÆn n¥ng nŠ
nhÃt là ‘’lãng phí trong xây cÃt’’. Các nÖi Çua nhau chåy theo ‘’phong trào’’
xây cÃt trø sª ÇËp, ki‹u tân th©i. Dï nhiên là có xây cÃt m§i có chÃm mút ÇÜ®c
! Công quÏ ch§ tiŠn nhà Çâu mà lo ! Do Çó trong mÃy næm trª låi Çây Çã có m¶t
sÓ diŒn tích trø sª dÜ thØa lên ljn 845.000 thܧc vuông. (trong khi bŒnh viŒn
và trÜ©ng h†c thì không ai ngó ngàn t§i !). M¶t chuyŒn buÒn cÜ©i là kh¡p nܧc
Çâu Çâu cÛng cùng có chung m¶t nhÆn xét :Công trình vØa xây cÃt xong Çã lún,
nÙt, hÜ hÕng, phäi bÕ tiŠn ra sºa ch»a låi, tÓn kém gÃp Çôi sÓ tiŠn ÇÀu tÜ ban
ÇÀu !
M¶t hình thÙc lãng phí khác không kém quan tr†ng: ÇiŒn
thoåi bØa bãi và h¶i h†p triŠn miên. ChÌ riêng tåi Hà N¶i, thÓng kê cho thÃy
trong næm 2001 vØa qua, chÌ có 28 cÖ quan, phòng sª, ngành và các quÆn huyŒn
thu¶c thành phÓ Hà N¶i Çã t° chÙc ljn
5.240 cu¶c h†p. (dï nhiên có ti‰p tân kèm theo). Theo ông Phó Thanh tra B¶ Tài
Chánh NguyÍn væn Bàng thì ; ‘’ChÌ riêng
tiŠn cܧc phí ÇiŒn thoåi cho cÖ quan và nhà riêng, ÇiŒn thoåi cÀm tay và chi
tiêu cho ti‰p tân h¶i h†p, mua s¡m v.v..cûa thành phÓ và trên 28 cÖ quan tr¿c
thu¶c nói trên Çã chi h‰t 196 t› ÇÒng
h¢ng næm’. ChÜa k‹ có nhiŠu nÖi t° chÙc’’ h†p hành’’ Ç‹ k‰t h®p v§i ‘’tham
quan , nghÌ mát và giäi trí’’’.
Do Çó m©i h†p chÌ là nhóm bån Ç‹ xä hÖi và æn nhÆu là
chính ! M¶t hình thÙc lãng phí cä th©i gian lÅn ngân sách Nhà Nܧc !
Xóa Çói giäm nghèo ?
ñã lâu l¡m rÒi, næm nào cÛng nghe nói ljn d¿ án xóa Çói
giäm nghèo, nhÜng càng xóa Çói thì ngÜ©i
dân càng Çói, càng giäm nghèo thì ngÜ©i dân càng nghèo ! Còn c¶ng sän là còn
Çói còn nghèo mãi mãi thôi ! Nói theo ngÜ©i c¶ng sän thì ‘’Çó là m¶t chân lš, chân lš Çó
ngàn Ç©i không thay Ç°i !’’
Ngân Hàng Th‰ Gi§i (WB) và các t° chÙc cÃp viŒn quÓc t‰ vØa bäo tr®
cho m¶t cu¶c h¶i thäo 4 ngày tåi Häi Phòng vŠ công tác xóa Çói giäm nghèo, có
s¿ tham gia ÇÀy Çû cûa các B¶, các Ngành có liên quan.
Theo c¶ng sän thì Çây là m¶t chi‰n lÜ®c.’’Chi‰n lÜ®c
xóa Çói giäm nghèo’’ ÇÜ®c CSVN ÇŠ ra cho giai Çoån 2 næm 2003-2005, có s¿ yÍm
tr® và hܧng dÅn kÏ thuÆt cûa WB, và Çã ÇÜ®c Hà N¶i thông qua hÒi tháng 5/2002.
Møc Çích : ‘’tæng cÜ©ng kinh t‰ (!)xuyên qua các chÜÖng trình giäm b§t nghèo Çói
cho dân chúng, Ç¥c biŒt tåi các khu v¿c nông thôn’’ (nguyên væn)
Møc tiêu: ñÓi tÜ®ng là 17 % dân sÓ
sÓng dܧi mÙc nghèo khó (khoäng 13,6 triŒu) theo thÓng kê cûa Hà N¶i . NhÜng
theo WB thì còn ljn 1/3 dân sÓ sÓng dܧi mÙc nghèo Çói (khoäng 26,6 triŒu
ngܩI)
ThÆt ra n‰u nh¢m møc Çích xóa Çói giäm nghèo Ç¥c biŒt
tåi các khu v¿c nông thôn thì con sÓ dân chúng hiŒn nay ª nông thôn ÇÜ®c ܧc
tính là 75% dân sÓ cä nܧc.
Có m¶t s¿ mâu thuÄn khó giäi thích ÇÜ®c là ‘’chi‰n lÜ®c
xóa Çói giäm nghèo ‘’ chû y‰u nh¡m vào các ÇÓi tÜ®ng ª ‘’khu v¿c nông thôn’’.
Nông dân sän xuÃt lúa gåo cho Nhà Nܧc xuÃt cäng ÇÙng vào hàng nhÃt nhì th‰
gi§i mà låi là ÇÓi tÜ®ng nghèo Çói ! thÆt là m¶t hiŒn tÜ®ng kÿ lå khó hi‹u !
Th‰ m§i biêt Chánh Phû không cÀn bi‰t
t§i ngÜ©i dân ª nông thôn có no hay Çói trܧc khi cho xuÃt cäng gåo ! Mà Çói
thì tåi sao ?
Ngoài ra cu¶c h¶i thäo 4 ngày Çã xác nhÆn m¶t s¿ kiŒn:
‘’ViŒt Nam có nguy cÖ tái nghèo Çói rÃt l§n’’ . S¿ kiŒn nÀy ÇÜ®c ông Cao vi‰t
Sinh th¶c Vø T°ng H®p Kinh T‰ QuÓc Dân (B¶ K‰ Hoåch và ñÀu TÜ) nhìn nhÆn:
‘’nguy cÖ tái Çói nghèo còn rÃt cao’’. Và các Çåi bi‹u khác trong cu¶c h¶i thäo
cÛng ‘’cùng có m¶t mÓi lo ngåi chung tÜÖng t¿ ‘’.
Lš do ÇÜ®c ÇÜa ra công khai trong cu¶c h¶i thäo 4 ngày
nói trên là :
- Thành quä xóa Çói giäm nghèo trong mÃy næm gÀn Çây
‘’thi‰u tính bŠn v»ng’’
- Không có s¿ phÓi h®p gi»a các B¶, Ngành và ÇÎa phÜÖng
- Tình trång cÃp vÓn tràn lan, manh mún, it hiŒu quä
(WB)
- Hà N¶i không xác ÇÎnh các lãnh v¿c Üu tiên ÇÜ®c cÃp
vÓn ÇÀu tÜ
- Các công trình ÇÀu tÜ cÖ bän trong cä nܧc quá chÆm
so v§i k‰ hoåch . Kho båc Nhà Nܧc còn hàng ngàn t› ÇÒng’’Çang n¢m ch© các d¿
án’’ (cho t§i gi© nÀy m§i Çåt ÇÜ®c 34,4%), vÓn thanh toán chÌ m§i giäi ngân
ÇÜ®c 39%, d¿ án cûa B¶ Nông nghiŒp 1.400 t›
chÌ m§i giäi ngân ÇÜ®c 260 t›, d¿ án khu Liên H®p Th‹ Thao QuÓc Gia 1.000 t› chÌ m§i giäi ngân ÇÜ®c 40 t› v.v )
- NhÜng lš do quan tr†ng và chính xác nhÃt là : khi cÀm ÇÜ®c tiŠn viŒn tr® là tiêu xài vung
vít, cùng chia nhau bÕ túi riêng !
ThÆt th‰, khi ÇÜ®c bÖm quá nhiŠu tiŠn, quan chÙc các cÃp tØ trung
ÜÖng ljn ÇÎa phÜÖng thông ÇÒng v§i nhau Ç‹ æn c¡p. Theo báo Tu°i TrÈ ngày
8/10/02, Thanh tra Nhà Nܧc cho hay chÌ m§i ki‹m soát có 117 d¿ án, Çã thÃy
quan chÙc Çäng viên æn c¡p mÃt 31,8 t› ÇÒng (gÀn 2,1 triŒu mÏ kim). Ngoài ra
låi có không ít tình trång quy‰t toán khÓng, kê khai khÓng sÓ lÜ®ng, ÇÖn giá
vÆt tÜ thi‰t bÎ xº døng, nâng khÓng giá trÎ ÇÀu tÜ th¿c hiŒn. . . .ñó là m¶t
th¿c t‰ ÇÜ®c ph° bi‰n kh¡p nÖi ª hÀu h‰t các công trình (báo Thanh Niên ngày
10/10/02).
Thanh tra vÅn cÙ thanh tra, mà ˆn c¡p vÅn cÙ æn c¡p,!
ñäng viên và cán b¶ không ai s® thanh tra cä vì ai cÛng có ‘’dù che’’ tØ cÃp
trên, và vì tÃt cä tØ trung ÜÖng ljn ÇÎa phÜÖng ÇŠu m¶t lòng cùng nhau rút ru¶t
Nhà Nܧc, æn chia sòng ph£ng!. Chính ông chánh thanh tra Nhà Nܧc hÒi ÇÀu næm,
trong m¶t cu¶c ti‰p xúc v§i báo chí, Çã công khai nhìn nhÆn r¢ng : ‘’quan chÙc
Nhà Nܧc các cÃp chia nhau æn c¡p hÖn 1 t› mÏ kim trong lãnh v¿c xây cÃt các
công trình hå tÀng cÖ sª ª nông thôn. NhiŠu d¿ án Çã bÎ rút ru¶t hÖn 80% không
phäi là h†a hi‰m’’ (nguyên væn , báo Thanh Niên ngày 10/10/02) .
TŒ håi ljn nhÜ vÆy mà chÜa thÃy Chánh Phû có biŒn pháp
xº lš cø th‹, và trong cu¶c h¶i thäo 4 ngày vØa qua, ngay cä Ngân Hàng Th‰ Gi§i và các nܧc cÃp viŒn cÛng không thÃy
m¶t ai ÇŠ nghÎ biŒn pháp ki‹m toán hay thanh tra song hành, ho¥c lÜ®ng ÇÎnh
hiŒu quä các sÓ tiŠn Çã ÇÀu tÜ sau khi d¿ án ÇÜ®c hoàn tÃt, Ç‹ ngæn chÆn b§t
chuyŒn æn cæp hay rút ru¶t ngân sách.
ChÌ thÃy m¶t Ç¢ng thì tiŠn viŒn tr® nhiŠu quá ljn Ƕ
tiêu không kÎp, m¶t Ç¢ng thì có hiŒn tÜ®ng nguy cÖ tái nghèo Çói rÃt l§n !
Ti‹u bang Washington ngày 26 tháng 10 næm
2002
TrÜ©ng SÖn DHN
Trª vŠ: trang ÇÀu