chÜÖng XIX

 

tܧng dÜÖng væn minh xuÃt hiŒn

 

Ngày thÙ næm 24 tháng 4 /1975

 

       CÙ m‡i lÀn tØ vùng chi‰n trÆn trª vŠ Sài Gòn , là m‡i lÀn tôi gÀn nhÜ bÎ chÃn Ƕng vì không khí rÃt khác biŒt gi»a thành phÓ và tiŠn tuy‰n. M¶t bên là s¿ khÓc liŒt quá mÙc cûa chi‰n tranh, nh»ng ngÜ©i ch‰t, nh»ng ngÜ©i bÎ thÜÖng, xóm làng nhà cºa bÎ tàn phá dܧi sÙc rung chuy‹n cûa bom Çån nhÜ nh»ng  cÖn Ƕng ÇÃt, nh»ng c‡ pháo, nh»ng phóng pháo oanh tåc cÖ, nh»ng binh sï Çang bám ÇÃt, nh»ng ngÜ©i nông dân Çang chåy loån..... M¶t bên thì s¿ yên tïnh cûa thành phÓ v§i nh»ng bãi cÕ ÇÜ®c sæn sóc h¢ng ngày thÆt công phu cÄn thÆn, v§i nh»ng ngân hàng, và tÃp nÆp nh»ng nhà buôn , v§i nh»ng nhà ngoåi giao v.v.. ChÌ cách nhau không quá  50 cây sÓ mà tôi có cäm tܪng nhÜ là cách xa nhau vån dÆm, hay không cùng ª m¶t hành tinh !

Sài Gòn Çang tranh cãi v§i nhau, Çang l®i døng lÅn nhau, và Çang dàn cänh m¶t sân khÃu chánh trÎ Ç‹ cho các nhân sï có nÖi cho h† xuÃt hiŒn nhanh Ç‹ rÒi bi‰n Çi to nhÕ v§i nhau ngoài hành lang. M¶t hoåt cänh vØa m§i b¡t ÇÀu Çã nhanh chóng trª thành vô ích hay Çã l‡i th©i ngay sau Çó !.

 

Ngày hôm kia, thÙ ba 22/4, m¶t Çám Çông dân chúng, theo l©i kêu g†i cûa 4 Tôn Giáo l§n ª MiŠn Nam  - Ki tô  giáo, PhÆt giáo, Cao Çài và PhÆt Giáo Hòa häo - Çã tÆp h®p låi trong nhà th© Chánh Tòa ª Sài Gòn . ñÙng dܧi m¶t tÃm bi‹u ng» thÆt  l§n có vë hai ch»  "Hòa Bình" thÆt to b¢ng sÖn ÇÕ,  là m¶t hàng rào các sÜ sãi ÇÀu cåo nh£n bóng láng m¥c cà sa vàng h¿c h«, ÇÙc T°ng Giám Møc v§i lÍ phøc tr¡ng, các thân hào nhân sï m¥c áo dài Çen, và Çang quì phía sau h† là cä m¶t khÓi giáo dân .

NgÜ©i ta chÌ thÃy Çåi diŒn duy nhÃt cûa ngoåi giao Çoàn là ñåi SÙ Pháp, Jean-Marie Mérillon, m¶t ngÜ©i ÇÜ®c m©i d¿ bu°i lÍ Ç¥c biŒt nÀy và là ngÜ©i ÇÜ®c ngÜ©i ta chú š ljn nhiŠu nhÃt. Các quan sát viên cho r¢ng Çây là nhân vÆt ÇÜÖng nhiên t¿ thØa nhÆn là mình Çang ti‰n hành m¶t  cu¶c vÆn Ƕng chánh trÎ Ç‹ Çi ljn hòa bình.

         NhÜng chÜÖng trình cûa bu°i lÍ hôm nay Çã ÇÜ®c d¿ tính tØ nhiŠu ngày trܧc rÒi, ÇÜ®c d¿ trù là sau khi hành lÍ xong tÃt cä ÇŠu së kéo nhau ljn dinh ñ¶c LÆp cách Çây không xa, Ç‹ kêu g†i "T°ng ThÓng ThiŒu hãy tØ chÙc" .

S¿ ra Çi bÃt ng© cûa vÎ nguyên thû QuÓc Gia vØa qua Çã làm b‹ h‰t k‰ hoåch và mÃt h‰t š nghïa cûa nh»ng s¿ vÆn Ƕng cûa các nhóm ngÜ©i chÌ có sát cánh nhau vì cùng chung m¶t Ƕng cÖ hành Ƕng. TÃt cä ÇŠu mong muÓn có "hòa bình", nhÜng con ÇÜ©ng mà h† ÇÎnh Çi ljn Çích thì không ngÜ©i nào giÓng ngÜ©i nào !

 

     Bây gi© thì m†i ngÜ©i ÇŠu nghï ljn m¶t cái tên , tên cûa tܧng DÜÖng væn Minh, thÜ©ng ÇÜ®c  g†i là "Minh L§n" ( nguyên tác "Grand Minh"), ngÜ©i ÇÜ®c xem nhÜ là phÜÖng sách cuÓi cùng.       

Ông ñåi sÙ Mérillon nghï r¢ng CPLTCHMN së chÃp nhÆn ông DÜÖng væn Minh, nên hÓi thúc ông TrÀn væn HÜÖng nên m©i ông Minh lÆp m¶t Chánh Phû g†i là "Chánh Phû Ç‹ ThÜÖng Thuy‰t".

Ông ñåi sÙ Pháp thÃy r¢ng tình hình Çã quá nghiêm tr†ng rÒi nên cÀn phäi có nh»ng quy‰t ÇÎnh cÃp bách. NhÜng tØ 48 gi© qua, ông vÅn giÅm chân tåi ch‡ trong s¿ nhÅn nåi. Ông Çã hai lÀn ngÒi xe D.S cûa ông có g¡n c© Pháp Ç‹ Çi vào Dinh ñ¶c LÆp hÓi thúc ông T°ng ThÓng già nua nên s§m "có hành Ƕng" kÎp th©i.

Hôm nay lúc 5 gi© chiŠu, Çã có m¶t phát súng bÎ tÎt ngòi trên sân khÃu chánh trÎ. Tܧng Minh Çã m©i các nhà báo và Çã nói v§i h† r¢ng:

- " T°ng ThÓng TrÀn væn HÜÖng Çã m©i tôi nhÆn chÙc vø Thû Tܧng , Tôi Çã tØ chÓi. Ÿ cÜÖng vÎ Thû tܧng tôi không th‹ mª ÇÜ©ng Çi ljn m¶t cu¶c thÜÖng thäo ÇÜ®c v§i "phía bên kia". Tôi Çã trä l©i cho T°ng ThÓng HÜÖng là: ÇiŠu kiŒn tiên quy‰t mà nh»ng ngÜ©i "cách mång" Ç¥t ra là T°ng ThÓng phäi tØ nhiŒm. ñó không phäi là m¶t ÇiŠu mong muÓn,  mà là m¶t s¿ b¡t bu¶c "

      S¿ tØ chÓi chÙc vø Thû tܧng cûa tܧng Minh Çã nói lên š muÓn "ÇÓt giai Çoån" cûa ông ta. ñåi sÙ Pháp, ngÜ©i Çã hܧng dÅn cho ông ta, Çã chÖi m¶t ván bài nguy hi‹m. SÖ ÇÒ hành Ƕng cûa ông, nh¢m ÇÄy cø già HÜÖng ra khÕi gh‰ T°ng ThÓng và thay th‰ ông b¢ng m¶t ngÜ©i chÜa tØng bao gi© "bÎ phía bên kia chÌ trích", chû y‰u ÇÜ®c d¿a trên niŠm tin r¢ng c¶ng sän së s¤n sàng thÜÖng thäo trên cæn bän cûa HiŒp ñÎnh Paris 1973. Và theo ông thì không có gì là không v»ng ch¡c. MÜ©i hai ngàn ngÜ©i có quÓc tÎch Pháp ª MiŠn Nam ViŒt Nam, ÇÜ®c T°ng ThÓng Giscard d'Estaing và ñåi sÙ cûa h† kêu g†i hãy ª låi tåi ch‡, có th‹ có nguy cÖ phäi trä giá rÃt Ç¡t v§i tài sän và sanh mång cûa mình, n‰u giäi pháp chánh trÎ nÀy bÃt thành.

     Cân nh¡c kÏ lÜ«ng rÒi, ông Mérillon ܧc tính là cÖ nguy Çó phäi ÇÜ®c qua và ông dùng cách Ç‹ thuy‰t phøc c¶ng ÇÒng ngÜ©i Pháp ª Çây là không có gì Çáng phäi lo s® h‰t..

Trܧc tiên là ông quy‰t ÇÎnh vÅn gi» nguyên ngày gi© thi Tú Tài toàn phÀn  là ngày thÙ hai 28 tháng 4, m¥c dÀu có nh»ng s¿ vÆn Ƕng khÄn thi‰t cûa các phø huynh h†c sinh .

K‰ ti‰p là trong lúc hÀu h‰t các tòa Çåi sÙ Tây PhÜÖng ª Çây ÇŠu Çóng cºa, ông Jean- Marie Mérillon Çã công khai cho sÖn låi m¥t tiŠn cûa tòa Çåi sÙ  và cho trÒng thêm bông hoa trong khu vÜ©n cûa tÜ dinh ông .

Có 12 ngÜ©i hi‰n binh ÇÜ®c gªi t§i b¢ng ÇÜ©ng hàng không Ç‹ tæng cÜ©ng canh gác, Ông Çã cho h† thay phiên nhau ÇÙng gác ngoài c°ng rào cûa tòa Çåi sÙ.. Ông cho m¶t sÓ th® hÒ xây thêm tÜ©ng rào tòa Çåi sÙ cho cao hÖn lên, vØa Ç‹ tránh nh»ng s¿ dòm ngó cûa kÈ tò mò nh¢m bäo vŒ cho các nhân sï ViŒt Nam ra vào ti‰p xúc v§i Ông, vØa có th‹ dùng tòa Çåi sÙ nhÜ m¶t nÖi tœ nån Çúng theo quyŠn tœ nån chánh trÎ , n‰u có xäy ra chi‰n trÆn ª Çây.

Và cuÓi cùng, Ç‹ d¿ trù trÜ©ng h®p xÃu nhÃt, có m¶t sÓ tiêu lŒnh Çã ÇÜ®c ban ra cho m¶t sÓ ngÜ©i "ÇÀu Çàn" trong c¶ng ÇÒng ngÜ©i Pháp. Ba Çi‹m tÆp trung Çã ÇÜ®c d¿ trù: Çó là bŒnh viŒn Grall, trÜ©ng trung h†c Saint Exupéry (Chasseloup Laubat cÛ) và cÜ xá Lareynières, nÖi cÜ trú cûa các giáo chÙc Pháp. TÃt cä nh»ng cÖ sª công c¶ng, tÃt cä nh»ng tiŒm buôn và nhà cºa, tài sän hay nÖi cÜ trú cûa ngÜ©i Pháp ÇŠu phäi ÇÜ®c treo c© tam tài Pháp. 

     Nh»ng ngÜ©i nào còn nghi ng© vŠ tÜÖng lai và thiŒn chí cûa c¶ng sän , t¿ thÃy mình "bi quan thái quá" và muÓn nghe câu trä l©i thì Çây : "Hãy làm m¶t bän thÓng kê chính xác tÃt cä tài sän cûa mình. Thi‰t lÆp hÒ sÖ thÆt ÇÀy Çû, nhÜng vÅn phäi ª låi tåi ch‡. Vì khi r©i khÕi nܧc ViŒt Nam , trܧc tiên là mình së mÃt h‰t tÃt cä các quyŠn cÙu xét Ç‹ ÇÜ®c bÒi thÜ©ng vì lš do chi‰n tranh, n‰u có."

*

*    *

M¥c dÀu ông ñåi SÙ Pháp Çã cho thÃy tÃt cä s¿ låc quan cûa mình, cu¶c khûng hoäng chánh trÎ xem ra khó có th‹ tháo g« ÇÜ®c . Phía ngoài hàng rào có vÈ yên tïnh và m¥c cho bÓi cänh vÆn Ƕng chánh trÎ bÆn r¶n cûa tòa Çåi sÙ , thành phÓ Sài Gòn vÅn ÇÀy rÅy nh»ng mánh khóe và nh»ng s¿ âm mÜu toan tính . Nh»ng s¿ liên minh vØa m§i ÇÜ®c k‰t h®p ngày hôm qua thì ngày mai låi tan rã ...

      TØ Çêm ngày thÙ næm cho t§i thÙ sáu, ª khách sån Palace Çã có m¶t bu°i h†p cûa Çåi diŒn các phe nhóm ª MiŠn Nam, m¶t sÓ các tܧng lãnh trÈ, các Çåi diŒn cûa ngÜ©i công giáo di cÜ và nh»ng lãnh tø ÇÓi lÆp. NhÜng sau nhiŠu gi© bàn cäi, h† không muÓn ch†n tܧng Minh DÜÖng . H† có š trách ông nÀy rÃt thø Ƕng vŠ phÜÖng diŒn chánh trÎ trong mÜ©i næm qua, và thi‰u næng l¿c phán Çoán. Tin  ch¡c r¢ng møc tiêu duy nhÃt mà c¶ng sän Çang theo Çu°i là chi‰m MiŠn Nam ViŒt Nam b¢ng giäi pháp quân s¿ , h† nghï r¢ng ông Minh "không Çû sÙc" nên các cu¶c thÜÖng lÜ®ng v§i c¶ng sän n‰u có Çi chæng n»a thì cûng chÌ së dÅn ljn m¶t s¿ ÇÀu hàng mà thôi không hÖn không kém.

ñåi diŒn cûa PhÆt Giáo Hòa Häo ÇŠ nghÎ Çem lên Sài Gòn hai chøc ngàn ngÜ©i tình nguyŒn (20.000) Ç‹ "thanh toán h‰t các phÀn tº chû båi và thành lÆp m¶t Chánh Phû cÙu quÓc". ñ¥c biŒt hÖn ông nÀy tÃn công ngay tܧng TrÀn væn ñôn vì ông ñôn không chÎu phát vÛ khí cho các l¿c lÜ®ng tôn giáo và h¢n h†c k‰t luÆn là :"Phäi b¡t ông ta, ÇÜa lên Çoån ÇÀu Çài và xº b¡n ông ta!"

Linh møc Hoàng Quÿnh , ngÜ©i ÇÜ®c nh»ng ngÜ©i công giáo di cÜ tuyŒt ÇÓi tin tܪng, xác nhÆn là ông "s¤n sàng ÇÜa hai træm ngàn ngÜ©i công giáo (200.000) xuÓng ÇÜ©ng" (bi‹u tình).

LuÆt sÜ TrÀn væn Tuyên thì tÓ cáo ñåi sÙ Pháp Çã có hành Ƕng không th‹ tha thÙ ÇÜ®c là xen vào công viŒc n¶i b¶ cûa ViŒt Nam . Ông Tuyên nói :

- "Ông Mérillon Çã dám xÃc xÜ®c nói v§i tôi r¢ng T°ng ThÓng HÜÖng Çã già y‰u bŒnh hoån. Phäi ÇÜa ông ta vào bŒnh viŒn Ç‹ ngÜ©i ta giäi phÄu cho ông, và n‰u ông n¢m ª bŒnh viŒn thì bài toán së ÇÜ®c giäi quy‰t "

      Ông TrÀn væn Tuyên, 62 tu°i,  m¶t luÆt sÜ có tài, là trܪng nhóm xã h¶i trong QuÓc H¶i và là m¶t ÇÓi thû cûa ông ThiŒu. Ông là m¶t trong nh»ng ngÜ©i hoåt Ƕng tích c¿c cho "Phong tràio T¿ Do Báo Chí" . Ông Tuyên nói ti‰p :

- " T°ng ThÓngTrÀn væn HÜÖng rÃt phÅn uÃt vì thái Ƕ khinh khÌnh và không thân thiŒn cûa ông Mérillon.  Nän lòng vì nh»ng l©i mÌa mai cay Ƕc nh¡m vào ông, và nh»ng áp l¿c ÇÓi v§i ông, vÎ T°ng ThÓng l§n tu°i cûa chúng ta Çã Çe d†a së t¿ tº b¢ng Óng thuÓc thåch tín mà ông luôn luôn Çeo ª bên mình "

          Tham v†ng và s¿ nóng giÆn Çã thúc ÇÄy nh»ng ngÜ©i có trách nhiŒm nÀy š thÙc ÇÜ®c mÓi nguy cÖ c¶ng sän và s¤n sàng làm tÃt cä nh»ng gì Ç‹ tránh nguy cÖ nÀy. NgÜ©i nào cûng tin r¢ng mình có th‹ cung Ùng hàng ngàn chi‰n sï. Có ngÜ©i ngÜ©i còn d¿ trù thành lÆp m¶t khu kháng chi‰n ª ñÒng B¢ng sông Cºu Long ª MiŠn Tây. H† ÇŠ nghÎ chuy‹n h‰t các kho vÛ khí và Çån dÜ®c vŠ vùng nÀy. Còn các tܧng lãnh trÈ thì thŠ nhÙt quy‰t h† không bao gi© ÇÀu hàng c¶ng sän .. NhÜng liŒu cu¶c kháng chi‰n nhÜ th‰ có cÖ may kéo dài ÇÜ®c bao lâu n‰u không có m¶t s¿ y‹m tr® tØ bên ngoài ? Dù gì Çi n»a thì Hoa Kÿ së không can d¿ vào n»a rÒi. Lên ti‰ng ª ti‹u bang New Orléans, T°ng ThÓng Ford vØa m§i thän nhiên xác nhÆn ÇiŠu Çó làm cho tim m†i ngÜ©i muÓn ngØng ÇÆp .Ông ta Çã yêu cÀu ngÜ©i MÏ "hãy lÆt sang trang khác" Ç‹ hܧng vŠ tÜÖng lai. Ông ta Çã tuyên bÓ thêm là ông Çã gåt ra ngoài m†i khä næng tái can thiŒp cûa Hoa Kÿ b¢ng hai câu ng¡n :

- " Bây gi© thì chúng ta có th‹ tìm thÃy  låi ÇÜ®c s¿ hãnh diŒn mà Hoa Kÿ Çã có tØ trܧc s¿ kiŒn ViŒt Nam ..,M¶t s¿ hãnh diŒn mà Hoa Kÿ  së không bao gi© tìm låi ÇÜ®c, n‰u còn tham gia vào m¶t cu¶c chi‰n coi nhÜ Çã hoàn toàn chÃm dÙt ÇÓi v§i chúng ta." !

 

           (xin Çón xem ti‰p chÜÖng 20 :" Nh»ng trò chÖi vô vÎ cuÓi cùng")

---