chÜÖng  xvi

 

t°ng thÓng thiŒu tØ chÙc

 

ThÙ hai 21 tháng 4

 

Sài Gòn Çã b¡t ÇÀu nhúc nhích và có hành Ƕng. T°ng ThÓng Ford v§i lš do cÃp bách cûa tình hình, Çã Çòi hÕi QuÓc H¶i phäi công bÓ nh»ng ÇŠ nghÎ viŒn tr® quân s¿ cho MiŠn Nam ViŒt Nam "trܧc ngày 19 tháng 4". NhÜng, bÃt chÃp hån ÇÎnh do Hành Pháp yêu cÀu, các nhà LÆp Pháp Hoa Kÿ m¶t lÀn n»a låi ti‰p tøc tri‹n hoãn viŒc trä l©i . Báo chí ª Sài Gòn Çã công khai nói ljn chuyŒn ngÜ©i MÏ bÕ rÖi MiŠn Nam ViŒt Nam . Trong lúc mà quân Ƕi MiŠn Nam ViŒt Nam d¿a lÜng vào tÜ©ng Ç‹ chi‰n ÇÃu, và Çang cÀn có m¶t sÓ l§n phÜÖng tiŒn Ç‹ nuôi dÜ«ng và y‹m tr® cho cu¶c chi‰n, thì s¿ tri‹n hån bÕ phi‰u cûa QuÓc H¶i  ÇÜ®c coi nhÜ m¶t s¿ "phän b¶i" ÇÒng minh thÆt s¿.  NgÜ©i dân ViŒt Nam nói là "ngÜ©i MÏ Çang tái diÍn hành Ƕng cûa h† ª Phnom Penh (Campuchia). trܧc h‰t là c¡t viŒn tr®, và sau Çó là së rút Çi "

Thành phÓ Sài Gòn ÇÀy rÅy tin ÇÒn : Hoa Thånh ñÓn Çã quy‰t ÇÎnh ti‰n hành nhanh chóng cu¶c hành quân di tän công dân cûa h†. M¶t công ÇiŒn cûa B¶ Ngoåi Giao së ÇÜ®c gªi ljn cho Çåi sÙ Graham Martin Ç‹ ra lŒnh cho ông ta phäi thi hành s§m cu¶c hành quân nÀy. 

         NhÜng nh»ng chuy‰n di tän ÇÀu tiên Çã ÇÜ®c b¡t ÇÀu vào ngày 10 tháng 4, khi hÀu h‰t nh»ng xí nghiŒp l§n cûa Hoa Kÿ  (các häng Hàng Không , các công ty xæng dÀu, và công ty Çang có nh»ng công tác l§n) Çã có quy‰t ÇÎnh cho hÒi hÜÖng các cán b¶ và nhân viên cûa h†. 2000 ngÜ©i MÏ và 6000 ngÜ©i ViŒt (các chuyên viên  kÏ thuÆt  và gia Çình cûa h†) Çã ÇÜ®c Çi sang Hoa Kÿ .

Trong tuÀn lÍ tØ 14 ljn 20 tháng 4, các phi cÖ vÆn täi kh°ng lÒ thu¶c cÀu không vÆn quân s¿ cûa NgÛ Giác ñài, chuy‹n quân døng thay th‰ cho quân Ƕi MiŠn Nam (2 liên Ƕi pháo binh, m¶t sÓ cao xå phòng không và 2 ti‹u Çoán chi‰n xa ) lÜ®t vŠ së ÇÜ®c xº døng Ç‹ chª nh»ng ngÜ©i dân tœ nån. Các phi cÖ có khä næng chuyên chª nhiŠu ngÜ©i,  loåi Galaxie, Starfighter và Hercules. së bÓc Çi trong 6 ngày khoäng 20.000 ngÜ©i ViŒt Nam tœ nån, và 2000 ngÜ©i MÏ. NhÜng cÛng còn hÖn 5000 ngÜ©i MÏ ª Sài Gòn và B¶ Ngoåi Giao ܧc tính có khoäng 130.000 ngÜ©i ViŒt Nam mà "tánh mång bÎ c¶ng sän Çe d†a" cÀn phäi ÇÜ®c di tän . NhÜ vÆy con sÓ ngÜ©i phäi ÇÜ®c bÓc Çi cûng không phäi nhÕ .

     

Vào hÒi 1 gi© trÜa, tôi bi‰t ÇÜ®c là có m¶t ÇiŒn tín cûa häng thông tÃn UPI loan báo là Xuân L¶c Çã bÎ thÃt thû. Tin nÀy ª Çâu ra ? Tôi vÅn còn ª Xuân L¶c chÌ cách Çây vài gi©, lúc Çó binh sï còn gi» ch¥t vÎ trí cûa h† kia mà. . . Tin tÙc nÀy dù sao cÛng Çã ÇÜ®c tung ra kh¡p thành phÓ nhÜ m¶t giây thuÓc pháo và tinh thÀn cûa dân chúng do Çó Çang bÎ m¶t cú sÓc.

N‰u c¶ng sän B¡c ViŒt  thÆt s¿ Çã chi‰m ÇÜ®c Xuân L¶c thì tình th‰ trª nên thÆt là nghiêm tr†ng. Chi‰m ÇÜ®c m¶t giao Çi‹m quan tr†ng trên quÓc l¶, và tÆp trung l¿c lÜ®ng ª m¶t nÖi chÌ cách thû Çô Sài Gòn có 50 cây sÓ,  c¶ng sän B¡c ViŒt  së có khä næng ti‰n nhanh vŠ hܧng VÛng Tàu ª phía Nam , và vŠ hܧng Biên Hòa ª phía Tây. N‰u h† chi‰m ÇÜ®c VÛng Tàu (nguyên tác :Cap Saint Jacques) thì h† së c¡t ÇÙt con ÇÜ©ng rút lui duy nhÃt còn låi cûa Sài Gòn Ç‹ Çi ra bi‹n, N‰u h† chi‰m ÇÜ®c Biên Hòa , h† së vô hiŒu hóa ÇÜ®c m¶t trong hai cæn cÙ không quân sau cùng cûa MiŠn Nam ViŒt Nam và coi nhÜ thû Çô Sài Gòn bÎ n¢m trong tÀm pháo binh n¥ng 130 ly cûa h†.

Tôi cÓ g¡ng liên låc ÇÜ®c b¢ng ÇiŒn thoåi v§i Çåi tá Xuân ª phòng nhì. Ông ta xác nhÆn là - "Xuân L¶c chÜa bÎ mÃt, nhÜng tØ 10 gi© sáng nay c¶ng sän B¡c ViŒt Çã nã vào thành phÓ Çiêu tàn nÀy b¢ng pháo binh n¥ng 130 ly v§i nhÎp Ƕ 2000 quä trong m¶t gi©. ñ‹ tránh bÎ thiŒt håi quá n¥ng vŠ nhân mång, binh sï cûa tܧng ñäo và anh em biŒt Ƕng quân Çã di tän khÕi ÇÓng gåch vøn nÀy Ç‹ ra n¢m bÓ trí chung quanh thành phÓ. NhÜng m¥t trÆn Xuân L¶c chÜa bÎ ch†c thûng, chi‰n trÆn vÅn còn Çang ti‰p diÍn, liên låc vô tuy‰n vÅn chÜa bÎ gián Çoån. TÃt cä phi cÖ ÇŠu s¤n sàng bay lên Ç‹ thay phiên nhau nŒn các Çoàn quân c¶ng sän Çang di chuy‹n."

Hai ngàn quä Çån Çåi bác 130 ly trong m¶t gi© ! Tôi hi‹u tåi sao binh sï phäi bÕ cä hÀm trú Än.. Cä m¶t bi‹n lºa Æp xuÓng thành phÓ Çiêu tàn, Çó là câu trä l©i cûa c¶ng sän B¡c ViŒt  ÇÓi v§i mÃy trái  CBU ÇÜ®c thä xuÓng Çêm qua. ! Và Ç‹ nói r¢ng : Xuân L¶c còn có nghïa là mùa xuân có l¶c (hånh phúc) hay không ?

 

      B¡t ÇÀu bu°i trÜa, tôi Çi thæm bà Ngô bá Thành, m¶t ngÜ©i Çàn bà nhÕ con Çang ª trong m¶t biŒt th¿ khiêm nhÜ©ng ª trung tâm thû Çô, bên cånh dãy nhà cûa nh»ng ngÜ©i Pháp và  ÇÜ®c n¢m trong khu v¿c do tòa Çåi sÙ Pháp bäo vŒ nhÜ nh»ng tÃm bäng y‰t thÎ m§i ÇÜ®c thÃy dán ª ngoài. Là m¶t mÜu sï cûa "l¿c lÜ®ng thÙ ba", bà ti‰p khách thÜ©ng xuyên ª ngoài vÜ©n, nhÃt là nh»ng nhà báo ngoåi quÓc..Bà LJ ba b¢ng ti‰n sï luÆt h†c (Pháp, Hoa Kÿ và BÒ Çào Nha), nói ÇÜ®c nhiŠu ngoåi ng», bà là Chû tÎch "Phong Trào Phø N» Çòi QuyŠn SÓng", m¶t trong nhiŠu t° chÙc Çào tåo vŠ công dân, vŠ tôn giáo và vŠ nghiŒp vø trong "T° h®p 36 ch® cûa Sài Gòn " thu¶c phong trào chÓng tham nhÛng, d¿ ÇÎnh së ngÒi gi»a CPLTCHMN và chánh quyŠn Sài Gòn trong H¶i ñÒng Hòa Giäi QuÓc Gia ÇÜ®c d¿ trù trong HiŒp ñÎnh Ba Lê.. Là môt ÇÎch thû hæng say cûa T°ng ThÓng ThiŒu, ÇiŠu làm cho bà phäi 4 lÀn vào khám, bà Thành hiŒn bÎ quän thúc tåi gia. Báo chí MÏ trong nh»ng tháng gÀn Çây Çã tØng lên ti‰ng Òn ào vŠ vÃn ÇŠ "giäi phóng phø n» " cûa bà, Çã cho bi‰t là bà hiŒn Çang bÎ canh phòng cÄn mÆt.. Th‰ nhÜng con trai cûa bà, m¶t ngÜ©i trÈ tu°i, cao l§n, tóc Ç‹ dài, là lính Çào ngÛ mà vÅn sÓng kín Çáo trong nhà nhiŠu tháng nay mà không s® gì cänh sát h‰t. . . . Là con gái cûa m¶t nhân sï MiŠn B¡c , chÒng là m¶t bác sï  thú y dÍ dãi và sÓng âm thÀm, bà Thành là m¶t ngÜ©i tranh ÇÃu ti‰n b¶, quä quy‰t nhÜng ÜÖng ngånh. Bà nói v§i tôi :

- "ThiŒu Çã ª th‰ cùng rÒi, SÓ phÆn cûa ông ta ÇÜ®c tính tØng gi©. Ông ta d¿a vào ngÜ©i MÏ và quân Ƕi . NgÜ©i MÏ Çã bÕ rÖi ông ta, và quân Ƕi thì Çã tan rã rÒi. Sï  quan và binh sï Çã chán ghét ông ta rÒi. Có lë ông không bi‰t là các binh sï Üu tú - biŒt Ƕng quân và thûy quân løc chi‰n - có nhiŒm vø bäo vŒ nÖi chôn nhao c¡t rrún cûa ông ta gÀn Phan Rang, Çã n°i dÆy và Çã dùng chÃt n° Ç‹ phá tan mÒ mä cûa gia Çình ông ta rÒi. ViŒc phá nát m¶ phÀn cûa cha mË ông bà cûa ông ta là m¶t s¿ chÓi bÕ nghiêm kh¡c ÇÓi v§i ThiŒu và tÃt cä nh»ng gì ông hiŒn Çang n¡m gi». Ÿ ViŒt Nam , nÖi mà s¿ th© cúng ông bà là nŠn täng cûa Tôn Giáo cûa chúng tôi , không có m¶t sÌ nhøc to l§n và nghiêm tr†ng nào  nhÜ s¿ xúc phåm nhÜ th‰. ñó vØa là m¶t s¿ chºi rûa, vØa là m¶t s¿ khinh bÌ hoàn toàn và là m¶t l©i nguyŠn rûa n»a.. Còn vŠ ông Kissinger, thì m§i chiŠu hôm qua Çây, ông Çã tuyên bÓ m¶t câu ng¡n g†n nhÜng ÇÀy Çû š nghïa :" Hoa Kÿ chúng tôi  ûng h¶ m¶t Chánh Phû MiŠn Nam ViŒt Nam , nhÜng không ûng h¶ Ç¥c biŒt m¶t cá nhân nào cä " Quá rõ rÒi phäi không ? HÖm n»a, nh»ng ngày sau cùng nÀy, Çåi sÙ Hoa Kÿ Graham Martin và Çåi sÙ Pháp Jean Marie Mérillon Çã tÃn công ông ThiŒu Ç‹ bäo ông ta hãy rút lui Çi, và nhÜ©ng ch‡ låi cho m¶t toán khác có khä næng chÆn ÇÙng ÇÜ®c chi‰n cu¶c låi "

 

Ông Ngô bá Thành m©i khách dùng trà trong nh»ng cÓc ÇËp màu xanh v§i cº chÌ chÆm chåp giÓng nhÜ các bà, mà không hŠ nói m¶t ti‰ng nào. V® ông m¥t rång  r«, c¥p m¡t sáng ng©i, låi ti‰p tøc Çánh ti‰p v§i nh»ng luÆn ÇiŒu cûa bà:

- " Ông ThiŒu bao gi© cÛng chÌ bi‰t nghï ljn tÜÖng lai qua m¶t cu¶c chÓng trä c¿c Çoan và m¶t chi‰n th¡ng quân s¿ . S¿ tan rã cûa quân Ƕi ngay tåi chi‰n trÜ©ng Çã lên án ông không chÓng Ç« n°i. Ông cÙ khÜ khÜ tin r¢ng Hoa Kÿ không bao gi© bÕ rÖi ông.. Ông không Ç‹  š t§í nh»ng chuyŒn thay Ç°i Çã xäy ra ª bên Hoa Kÿ. TØ hai næm nay, dân chúng Hoa Kÿ Çã gåch bÕ hai ch» ViŒt Nam rÒi. QuÓc H¶i Çã tØ chÓi không bÕ phi‰u cho m†i viŒn tr® quân s¿ và h† Çã gåt h£n ra ngoài viŒc cho phép tái can thiŒp b¢ng võ l¿c. Ông Ford là m¶t T°ng ThÓng ÇÜ®c chÌ ÇÎnh ch§ không phäi do dân bÀu, nên không có Çû phÜÖng tiŒn Ç‹ có th‹ gi» l©i hÙa cûa ông Nixon ÇÜ®c . Còn Kissinger hä ? ông ta  là m¶t con ngÜ©i quá th¿c t‰ nên Çâu có dåi gì Çi khÜ khÜ bênh v¿c khi Çã n¡m ch¡c phÀn thua? "Quân Ƕi nhân dân giäi phóng" chÌ còn không ÇÀy m¶t ti‰ng ÇÒng hÒ n»a trên ÇÜ©ng ljn Sài Gòn rÒi. Và Hoa Thånh ñÓn cÛng dÜ bi‰t là vài træm triŒu mÏ kim, vài træm chi‰n xa hay Çåi bác thêm n»a cûng Çâu có cÙu ÇÜ®c nܧc ViŒt Nam cûa ông ThiŒu ? NhiŠu l¡m là nó chÌ có th‹ kéo dài giây phút hÃp hÓi cûa m¶t kÈ sÃp ch‰t mà thôi.. . . "

Bà ÇÜa ngón tay trÕ chÌ ngay tôi và nói v§i m¶t gi†ng Ç° l‡i :

- " Các nhà báo nܧc Pháp cûa anh - ngoåi trØ các phóng viên cûa t© Le Monde - ÇŠu không bi‰t làm công viŒc cûa h†. Phäi ÇÆp ông ThiŒu. Phäi tÓ cáo nh»ng t¶i sát nhân cûa ông ta, tÓ cáo ch‰ Ƕ cänh sát trÎ cûa ông ta. Các anh phäi giúp chúng tôi mª cºa các nhà tù Çang nhÓt 200.000 tù nhân chánh trÎ . Và hÖn th‰ n»a các anh không Ç¥t n¥ng tÀm quan tr†ng và m¶t ch‡ ÇÙng cho "l¿c lÜ®ng thÙ ba" cûa chúng tôi. L¿c lÜ®ng nÀy có th¿c, các anh phäi thÃy rõ là nó cò m¶t vai trò chánh trÎ quan tr†ng trong ÇÃt nܧc chúng tôi , trong m¶t tÜÖng lai rÃt gÀn Çây thôi. Ngay nhÜ nh»ng ngÜ©i c¶ng sän ,h† cûng nhìn nhÆn là h† phäi nghï ljn chúng tôi .!."

- ThÜa bà, các nhà báo Pháp, chÜa bao gi© tÕ ra quá mŠm dÎu ÇÓi v§i T°ng ThÓngThiŒu Çâu. NhÜng chúng tôi không có phÆn s¿ phäi ÇŠ cao m¶t phong trào chánh trÎ và cho phong trào nÀy m¶t tÀm vóc hay m¶t s¿ k‰t h®p mà nó vÓn không có. VŠ vÃn ÇŠ tù chánh trÎ , thì con sÓ 200.000 là con sÓ thÆt s¿ ÇÜ®c Hà N¶i, và phe ÇÓi lÆp cûa ông ThiŒu th°i phÒng lên.  Con sÓ 200.000 nÀy Çã nhiŠu lÀn ÇÜ®c báo chí Tây PhÜÖng nh¡c Çi nhåi låi nhÜng không bao gi© ÇÜ®c H¶i HÒng ThÆp T¿ QuÓc t‰ cûng nhÜ hÀu h‰t các H¶i Nhân QuyŠn quÓc t‰ thu¶c các t° chØc Tôn Giáo hay không Tôn giáo xác nhÆn, dù là tÃt cä ÇŠu rÃt quan tâm Ç¥c biŒt ljn vÃn ÇŠ nÀy trong 2 næm gÀn Çây. Theo thÓng kê thì nhân sÓ trong tÃt cä các nhà tù cûa MiŠn Nam ViŒt Nam  (k‹ cä các ngÜ©i bÎ nhÓt tåm ª các xã Ãp ljn  nh»ng tù nhân Çang bÎ giam gi» ª các nhà lao l§n ª Côn SÖn)  ÇŠu không quá con sÓ 36.000 ngÜ©i . . . "

Bà Ngô bá Thành nhäy d¿ng lên, giÆn d», tuông ra m¶t tràng :

-" ThÆt là Çê tiŒn, quá buÒn cÜ©i, Sai ! và hoàn toàn sai bét !" GÜÖng m¥t bà thay Ç°i thình lình, m¥t mày nhæn nhó. . .bà ho lên m¶t  tràng dài, ho và nÃc lên tØng cÖn, rung Ƕng cä ngÜ©i.

B¢ng m¶t gi†ng Çau kh° lÅn trách móc, chÒng bà nói v§i tôi :

- " Lë ra ông không nên nói nh»ng ÇiŠu nghÎch š v§i v® tôi. Bà v® tôi Çang rÃt hào hÙng khi nói vŠ vÃn ÇŠ chánh trÎ . Bà không th‹ chÎu n°i nh»ng ÇiŠu trái ngÜ®c v§i š cûa bà ta. Bà ta giÆn ngay, nhanh l¡m, khó chÎu l¡m và cÖn suyÍn låi kéo ljn và bà ta së ng¶p thª. M‡i lÀn nhÜ vÆy là tôi phäi cho bà m¶t liŠu thuÓc kháng sinh (nguyên tác : hydrocortisone). Bà vÅn bi‰t Çó là thuÓc Ƕc, nhÜng Çó là phÜÖng thuÓc duy nhÃt. . . "

       Tôi ra vŠ mà không hÕi ÇÜ®c bà Ngô bá Thành m¶t câu hÕi có ích l®i nào cä. Bà ta Çã n¢m co ro trong cái gh‰ bành l§n b¢ng mây rÒi. Trông bà có vÈ rÃt là y‰u ÇuÓi Ç‹ bäo Çäm s¿ thay th‰ các tܧng lãnh Çang ÇÓi diŒn trÆn chi‰n khÓc liŒt v§i c¶ng sän B¡c ViŒt, nh»ng b¶ Ƕi Çã tØng sÓng cam kh° qua nh»ng trÜ©ng huÃn luyŒn rØng núi, nay Çang sÃp sºa ti‰n vào Sài Gòn . Và sau Çó tôi b‡ng thình lình s¿c nh§ låi cách Çây 2 næm, ÇÜ®c g†i phäi ra g¥p vÎ Chánh Án ª Toà Án tÌnh Gia ñÎnh, ngÜ©i Çàn bà y‰u ÇuÓi và bŒnh hoån nÀy Çã rình trܧc cºa Tòa Án và dùng m¶t viên Çá l§n liŒng v« kính trܧc xe cûa ông Chánh án nÀy . Sau Çó bà chåy låi lôi tu¶t ông nÀy ra khÕi xe, kéo vào lŠ ÇÜ©ng và dùng cán dù Çánh ông nÀy m¶t trÆn nhØ tº, sau Çó låi còn Çá ông mÃy Çá vào cånh sÜ©n làm ông nÀy Ço ván luôn.

                                                                        *

                                                                    *       *

Vào khoäng 4 gi© chiŠu, m¶t tin ÇÒn n»a ÇÜ®c tung ra kh¡p thành phÓ Sài Gòn. T°ng ThÓngThiŒu Çang sºa soån tØ chÙc. Phäi chæng Çây là nh»ng ti‰ng ÇÒn bÆy bå, báo Ƕng m¶t lÀn n»a ? hay chÌ là l©i ÇÒn gi«n chÖi nhÜ thÜ©ng ngày Ç‹ làm cho thû Çô lên cÖn sÓt ? Có nhiŠu chÌ dÃu ít nhÃt cÛng rÃt nghiêm tr†ng hÖn là bình  thÜ©ng. Ngay nhÜ bu°i sáng nay, vÎ nguyên thû QuÓc Gia không d¿ bu°i lÍ Thanh Minh truyŠn thÓng. Bí thÜ cûa ông Çã dùng ÇiŒn thoåi báo cho tÃt cä nh»ng nhân sï là các bu°i hËn trong vòng 48 ti‰ng ÇÒng hÒ sÃp t§i ÇŠu ÇÜ®c hûy bÕ. Rõ ràng là së có m¶t chuyŒn gì Çó, quan tr†ng l¡m sÃp xäy ra.

Vào lúc 5 gi© chiŠu , H¶i ÇÒng Chánh Phû h†p bÃt thÜ©ng tåi Dinh ñ¶c LÆp. NhiŠu ngÜ©i nói Çây là m¶t bu‡i h†p m¥t Ç‹ tØ giã nhau.

Vào 6 gi© chiŠu, Çài phát thanh báo cho bi‰t là T°ng ThÓngThiŒu Çã m©i h‰t tÃt tÃt cä các T°ng B¶ trܪng, Tܧng T°ng Tham MÜu Trܪng, các nhân viên Tòa ThÜ®ng ThÄm và các vÎ dân cº thu¶c lÜ«ng viŒn QuÓc H¶i , có m¥t lúc 7 gi© tÓi Ç‹ T°ng ThÓng  džc m¶t bài diÍn væn cûa ông, ÇÜ®c tr¿c ti‰p truyŠn thanh.   .

     Trong ba tuÀn nay, chi‰n lÜ®c gia cûa các tiŒm cá phê ª ÇÜ©ng Catinat Çã tiên Çoán là s¿ tØ chÙc cûa T°ng ThÓngThiŒu là chuyŒn ÇÜÖng nhiên rÒi.

Trong nh»ng ngày ÇÀu tháng tÜ, m¶t nguÒn tin Çã ÇÜ®c loan Çi và báo chí cÛng Çã có nói låi rõ ràng là m¶t "h¶i ÇÒng tܧng lãnh" cûa MiŠn Nam Çã trao cho T°ng ThÓngThiŒu m¶t tÓi hÆu thÖ, khuyên ông nên tØ chÙc trong vòng 3 ngày. . .  nhÜng rÒi có thÃy chuyŒn gì xäy ra Çâu ?

     Khi nào nhÎp Ƕ tÃn công cûa c¶ng sän B¡c ViŒt  càng månh thì phía ÇÓi lÆp låi cÙng r¡n thêm. Cänh sát Çã phá v« hai mÜu toan ám sát và dinh ñ¶c LÆp Çã bÎ d¶i bom. NhÜng cho t§i gi© nÀy T°ng ThÓngThiŒu không thÃy có m¶t dÃu hiŒu gì nhÜ®ng b¶.. Càng ngày càng có nhiŠu nhân sï chánh trÎ hay tôn giáo Çã công khai yêu cÀu ông häy ra Çi, Ç‹ ngÜ©i ta có th‹ Çàm phán v§i "phía bên kia". PhÀn Çông các ÇÓi thû cûa ông dÜ©ng nhÜ tin ch¡c r¢ng ông ThiŒu muÓn ngÒi mãi ª cái gh‰ T°ng ThÓng nÀy cho ljn cùng. Ngày hôm kia, ông ta còn d†a gi‰t  ông Ngô kh¡c TÌnh, ngÜ©i anh em bà con bån dì v§i ông, ÇÜÖng kiêmT°ng trܪng Giáo døc, khi ông nÀy  muÓn nói v§i ông ta vŠ s¿ nghiêm tr†ng cûa tình hình trong hiŒn tåi, làm ông ta giÆn d» hét lên :

-"Anh chÌ là m¶t th¢ng chû båi bÄn thÌu. N‰u anh còn ti‰p tøc nói n»a, thì tôi së cho anh æn Çû 12 viên Çån cûa ti‹u Ƕi hành quy‰t ngay bây gi© " 

                                                                       *

                                                                    *      *     

Ông Dominique, ngÜ©i chû tiŒm æn Valinco, chuÒi cho tôi m¶t tuy dô "h‰t š"

Theo ông ta thì T°ng trܪng ngoåi giao Sauvagnargues cûa chúng tôi Çã có ÇiŒn thoåi cho ông Mérillon (Çåi sÙ Pháp ª Sài Gòn) Ç‹ bäo ông nÀy :"Anh hãy Çi g¥p ông ThiŒu Çi,và bäo cho ông ThiŒu là ông ta phäi Çi Çi . . . "

(xin Çính kèm nguyên væn l©i chú thích cûa tác giä: Trong m¶t cu¶c phÕng vÃn dành cho t© báo Nouvel Observateur, ông Sauvagnargues xác nhÆn tin tÙc lå lùng nÀy :" Theo Çúng chÌ thÎ cûa tôi, Çåi sÙ Pháp Çã có ljn g¥p ông ThiŒu và nói v§i ông nÀy r¢ng :"Ông phäi ra Çi thôi. . . ", m¶t cách thi hành HiŒp ñÎnh Paris h‰t sÙc quái lå. . . . . )  

 

 Trܧc c°ng vào dinh T°ng ThÓng, ngÜ©i ta phäi mÃt Ƕ 30 phút Ç‹ cÄn thÆn hܧng dÅn các xe chánh thÙc . Vào m¶t bu°i hoàng hôn Ãm áp, v§i bãi cÕ và các vòi nܧc phun lên ÇÜ®c Çèn r†i chi‰u sáng, v§i các anh tài x‰ toàn Ƕi k‰t tr¡ng tinh,  tÃt cä ÇŠu làm cho ngÜ©i ta liên tܪng ljn m¶t då hôi nào Çó. NhÜng nh»ng chi‰c áo dài løa xinh x¡n cûa Sài Gòn hoa lŒ thÜ©ng hay làm ÇËp m¡t cho các bu°i ti‰p tân låi không thÃy góp m¥t ª Çây, mà chÌ thÃy toàn là quân cänh kh¡p nÖi trong khu v¿c..

Vào hÒi 7 gi© rÜ«i, nºa gi© trܧc gi© gi§i nghiêm (thình lình ÇÜ®c tæng lên 1 gi©), ÇÜ©ng phÓ Çã gÀn nhÜ v¡ng vÈ. ñ¢ng sau các tÃm rèm che phía trܧc  tiŒm buôn, các gia Çình t¿u h†p låi quanh chi‰c máy truyŠn thanh. Các cänh sát cÛng lÄn quÄn ª trܧc cºa tiŒm Ç‹ cùng nghe diÍn væn cûa T°ng ThÓngThiŒu.

7 gi© 43 phút: Trong cæn phòng l§n ª tÀng dܧi cûa Dinh ñ¶c LÆp, ÇÙng trܧc bÙc h†a tÜ®ng trÜng cûa 18 vua Hùng, theo truyŠn thuy‰t là nh»ng vÎ vua d¿ng nܧc ViŒt Nam , T°ng ThÓngThiŒu b¡t ÇÀu nói.  V§i m¶t gi†ng r¡n rõi, bình tïnh, nhÜng không dÃu ÇÜ®c m¶t s¿ b¿c tÙc , ông Çi vào m¶t trong nh»ng s¿ trình bày dài mà Çó là sª trÜ©ng cûa ông. Ông nh¡c låi tØng giai Çoån l§n cûa cu¶c chi‰n ª ViŒt Nam và nh»ng giai Çoån cûa nh»ng cu¶c thÜÖng thuy‰t dÅn ljn s¿ kš k‰t HiŒp ñÎnh Ba Lê. Ông h‰t sÙc nhÃn månh các lÀn tØ chÓi liên tøc mà ông Çã phäi ÇÓi ÇÀu chÓng låi v§i Kissinger trong cu¶c hòa Çàm:

- tØ chÓi không chÃp nhÆn m¶t "Chánh Phû ba thành phÀn" mà ª các tÌnh và xã Ãp cûng phäi có m¶t nŠn hành chánh v§i ba thành phÀn.

- tØ chÓi không chÃp nhÆn "ñông DÜÖng chÌ có 3 nܧc là ViŒt Nam , Campuchia và Lào", và nhÃn månh Çòi hÕi cûa chúng ta là phäi trª låi HiŒp ñÎnh Genève 1954 v§i 2 nܧc ViŒt Nam, B¡c ViŒt và Nam ViŒt..

Ÿ Çi‹m thÙ ba, T°ng ThÓngThiŒu Çã xác nhÆn rõ là:

- "Tôi nhìn nhÆn là tôi Çã thÃt båi, vì tôi chÌ Çåt ÇÜ®c thÕa thuÆn là "s¿ rút quân cûa ngÜ©i MÏ phäi ÇÜ®c Ç°i lÃy s¿ rút quân cûa tÃt cä các ÇÖn vÎ c¶ng sän B¡c ViŒt ra khÕi lãnh th° MiŠn Nam mà h† Çã lÃn chi‰m." Tôi Çã tranh ÇÃu suÓt 4 tháng Ç‹ diŠu khoäng nÀy phäi ÇÜ®c ÇÜa vào bän væn cûa HiŒp ñÎnh , m¶t ÇiŠu khoän c¿c kÿ quan tr†ng.

CuÓi cùng tôi phäi chÎu thua dܧi áp l¿c cûa ngÜ©i MÏ. H† nói :"N‰u ông không chÎu kš thì QuÓc H¶i së "chÃm dÙt ngay m†i viŒn tr® kinh t‰ và quân s¿ " . ñ‹ thuy‰t phøc tôi phäi chÃp nhÆn bän d¿ thäo HiŒp ñÎnh cûa h†, tôi Çã nhÆn ÇÜ®c m¶t s¿ cam k‰t chánh thÙc cûa T°ng ThÓng Nixon - m¶t cam k‰t trong danh d¿ cûa m¶t Çåi cÜ©ng quÓc, m¶t lãnh tø cûa th‰ gi§i t¿ do - bao gÒm có 2 s¿ bäo Çäm:

     * Hoa Kÿ së can thiŒp b¢ng võ l¿c và ngay tÙc kh¡c n‰u c¶ng sän B¡c ViŒt  ti‰p tøc cu¶c chi‰n.

     * Hoa Kÿ chÌ nhìn nhÆn có m¶t Chánh Phû cûa nܧc ViŒt Nam : Çó là Chánh Phû ViŒt Nam C¶ng Hòa, mà Hoa Kÿ së viŒn tr® Ò åt và Çúng lúc, viŒn tr® cÀn thi‰t vŠ kinh t‰ và quân s¿ .

Tuy nhiên, viŒc gì Çã xäy ra ?

     Khi c¶ng sän B¡c ViŒt  Çã chi‰m cæn cÙ quân s¿ TÓng lê Chân vào tháng 5 / 1973, ngÜ©i MÏ không có m¶t phän Ùng nào. D¿a vào thái Ƕ tiêu c¿c nÀy cûa ngÜ©i MÏ, c¶ng sän B¡c ViŒt  tØ Çó Çã không ngØng ti‰p tøc các cu¶c tÃn công cûa h†. Sau khi Çã lÃn chi‰m xong các cæn cÙ xa xôi hÈo lánh, h† ti‰n chi‰m ljn các quÆn lœ, rÒi tÌnh lœ. NhÜng rÒi v§i thäm kÎch Watergate và nh»ng änh hܪng chánh trÎ ti‰p theo cu¶c khûng khoäng vŠ næng lÜ®ng trên th‰ gi§i, Hoa Kÿ t¢n tiŒn tØ tØ c¡t b§t viŒn tr® ngày nÀy qua ngày khác. Trong lúc Måc TÜ Khoa  và B¡c Kinh thì l®i døng ÇÜ®c các bi‰n cÓ nÀy và gªi cho ÇÒng minh B¡c ViŒt  cûa h† m¶t sÓ lÜ®ng vÛ khí chi‰n cø to l§n , càng ngày càng tæng lên rÃt quan tr†ng, giúp cho các ÇÖn vÎ chánh quy B¡c ViŒt  xâm nhÆp không ngØng vào MiŠn Nam v§i nhiŠu chi‰n xa  và chi‰n cø, quân døng tÓi tân.

Vì th‰ mà trong khoäng th©i gian không ÇÀy 2 næm mà cán cân quân s¿ hoàn toàn bÎ Çäo ngÜ®c v§i phÀn thÃt l®i vŠ phía chúng ta .Ch‡ nào chúng ta có m¶t sÜ Çoàn thì c¶ng sän B¡c ViŒt  có hai. Ch‡ nào chúng ta có 10 chi‰n xa thì h† có hai chøc. Quân Ƕi chúng ta mÃt Çi 60% khä næng tác chi‰n và khä næng di Ƕng.Chúng ta không có ÇÜ®c s¿ y‹m tr® Ò åt cûa không l¿c n»a và hÕa l¿c cûa chúng ta ª trÆn ÇÎa kém  hÖn hÕa l¿c cûa c¶ng sän quá nhiŠu .

    Hoa Kÿ vÓn cam k‰t phäi thay th‰ v§i tiêu chuÄn m¶t Ç°i m¶t các quân døng và chi‰n cø hÜ hÕng, nhÜng k‹ nhÜ không có thay th‰ chi h‰t.

       T°ng ThÓngThiŒu cÓ nói to lên :"Trong chi‰n tranh, không th‹ có phép lå. Phäi có bom, có Çåi bác, phäi có Çån dÜ®c, và nh»ng phÜÖng tiŒn ti‰p vÆn.

        Chính vì tình trång thua sút nÀy mà tôi ljn phäi có quy‰t ÇÎnh chánh trÎ và chi‰n thuÆt lui quân, không th‹ làm khác hÖn ÇÜ®c nhÜ Çã chÙng minh."                                                                                                                                                                                                                               

     VØa trình bày cho thÃy m¶t sÓ l‡i lÀm và m¶t sÓ trÜ©ng h®p "y‰u hèn" cûa m¶t sÓ cÃp chÌ huy liên quan ljn thäm trång quân s¿ trong sáu tuÀn lÍ vØa qua,vØa nhìn nhÆn là ông rÃt ti‰c là tình hình các bi‰n cÓ ª Cao Nguyên diÍn ti‰n quá nhanh, ông ThiŒu chÌ rõ:  chính Hoa Kÿ là kÈ phäi chÎu trách nhiŒm chính trong vÃn ÇŠ nÀy:

     - Tôi Çã nói v§i ngÜ©i MÏ là : các ông muÓn tôi làm nh»ng gì mà quân Ƕi cûa các ông v§i 300 t› mÏ kim, Çã không làm ÇÜ®c trong sáu næm.

     - "Tôi Çã nói v§i h† là :Các ông muÓn rút ra khÕi cu¶c chi‰n tranh ª ViŒt Nam trong danh d¿ và bây gi© các ông Çòi hÕi chúng tôi phäi làm nh»ng chuyŒn vô lš và không th‹ làm ÇÜ®c. ñiŠu hành m¶t cu¶c chi‰n v§i viŒn tr® quân s¿ bÎ c¡t xén thì có khác nào mÃy ông trao cho tôi 3 mÏ kim m‡i ngày mà bäo chúng tôi phäi sÓng nhÜ m¶t du khách hång sang."

       Sau Çó tÜ©ng trình vŠ nh»ng cu¶c nói chuyŒn vào cuÓi tháng 2 v§i nh»ng thành viên cûa QuÓc H¶i lúc h† sang ViŒt Nam nghiên cÙu tình hình, T°ng ThÓngThiŒu tuyên bÓ :

- "Tôi Çã nói v§i h† r¢ng câu hÕi duy nhÃt ÇÜ®c Ç¥t ra là liŒu Hoa Kÿ có quy‰t ÇÎnh gi» nh»ng cam k‰t cûa mình hay không ? và l©i nói cûa T°ng ThÓng MÏ có còn chút giá trÎ nào hay không ? Tôi nói v§i h† r¢ng so v§i 300 t› mÏ kim mà ngÜ©i MÏ Çã xài ª Çây thì 300 triŒu mÏ kim mà h† Çang tranh luÆn chÌ là sÓ tiŠn Çû chi tiêu trong 3 ngày tác chi‰n mà thôi, vÆy mà h† vØa trä giá v§i tôi trong lúc h† Çòi hÕi tôi phäi chÆn ÇÙng ÇÜ®c làn sóng tÃn công xâm lÜ®c cûa c¶ng sän , m¶t ÇiŠu mà ngay chính h†, v§i sÙc månh vô ÇÎch cûa m¶t Çåi cÜ©ng quÓc, Hoa Kÿ Çã không có khä næng chÆn ÇÙng ÇÜ®c trong sáu næm dài chi‰n ÇÃu.

     Thái Ƕ vô nhân Çåo cûa Hoa Kÿ là thái Ƕ cûa m¶t cÜ©ng quÓc l§n Çang trÓn tránh trách nhiŒm cûa mình."

V§i m¶t gi†ng giÆn d‡i và khích Ƕng, ông ThiŒu gào to lên:

-"Không bao gi© tܪng tÜ®ng n°i là tôi có th‹ chÙng ki‰n trong m¶t th©i gian nào Çó tÃn bi kÎch cûa nh»ng s¿ trä giá bÄn thÌu Çang diÍn ra bên trong toà nhà LÆp Pháp cûa QuÓc H¶i Hoa Kÿ . Không bao gi© tôi tܪng tÜ®ng n°i m¶t ngÜ©i nhÜ Kissinger låi có th‹ ÇÜa dân t¶c ViŒt Nam mình vào m¶t ÇÎnh mŒnh h‰t sÙc thäm khÓc nhÜ ngày hôm nay ".  

     ñúng 8 gi© 36 phút, sau 53 phút džc diÍn væn, Ông ThiŒu loan báo là ông tØ chÙc . Ông nói thêm :

- "Tôi nghï r¢ng s¿ hy sinh cûa tôi së giúp thay Ç°i ÇÜ®c ti‰n trình viŒn tr® cûa Hoa Kÿ cho ViŒt Nam C¶ng Hòa, và giúp thay Ç°i ÇÜ®c diÍn ti‰n trên chi‰n trÜ©ng. N‰u nó có th‹ mang låi hòa bình cho toàn dân, và Çem låi cho quân Ƕi và cho ÇÃt nܧc s¿ giúp Ǫ cÀn thi‰t cho s¿ sÓng còn cûa h† thì Çó chÌ là m¶t s¿ hy sinh tÓi thi‹u mà thôi. ñÓi v§i nh»ng ngÜ©i luôn luôn chÌ trích tôi cho tôi là m¶t chܧng ngåi cho nŠn hòa bình, tôi xin h† vì tình yêu cûa T° QuÓc h† hãy giúp Ç« ngÜ©i k‰ vÎ tôi, là T°ng ThÓngTrÀn væn HÜÖng, Ç‹ ông mang låi hòa bình cho ÇÃt nܧc , m¶t viŒc mà tôi Çã không th‹ làm ÇÜ®c. Tôi hy v†ng r¢ng hành Ƕng cûa Ông, cæn cÙ trên s¿ thi hành HiŒp ñÎnh Ba Lê và cæn cÙ trên quyŠn t¿ quy‰t cûa dân t¶c, së Çi ljn m¶t giäi pháp chánh trÎ trong hòa bình và ngæn chÆn ÇÜ®c c¶ng sän B¡c ViŒt  không ti‰n chi‰m Sài Gòn . K‹ tØ gi© phút nÀy, tôi xin t¿ Ç¥t mình hoàn toàn dܧi s¿ xº døng cûa vÎ Tân T°ng ThÓng, cûa dân t¶c và cûa quân Ƕi . Tôi ti‰p tøc làm viŒc bên cånh ÇÒng bào và các chi‰n sï Ç‹ bäo vŒ ÇÃt nܧc chúng ta ."

     Bây gi© là 9 gi© Çêm. ñèn ª Dinh ñ¶c LÆp Çã lÀn lÜ®t t¡t h‰t. Các bãi cÕ và các vòi nܧc cÛng Çã chìm trong bóng tÓi. Ông ThiiŒu không còn là T°ng ThÓng n»a. Trong th©i gian 8 næm, ÇÓi v§i Hoa Kÿ cÛng nhÜ ÇÓi v§i tÃt cä nh»ng ngÜ©i thân cûa ông, NguyÍn væn ThiŒu Çã là m¶t ngÜ©i månh, m¶t ÇÒng minh trung th¿c và ch¡c ch¡n, là thành lÛy cuÓi cùng chÓng chû nghïa c¶ng sän ª ñông Nam Á, và ngay ÇÓi v§i T°ng ThÓng  Nixon, ông ThiŒu là m¶t trong nh»ng chánh trÎ gia khôn khéo nhÃt cûa th©i Çåi.. ñÓi v§i kÈ thù c¶ng sän và nh»ng nh»ng ÇÓi thû chÓng ÇÓi ông thì ông là m¶t kÈ Ç¶c tài và m¶t ngÜ©i tham nhÛng tay sai cûa lj quÓc MÏ . ChiŠu nay, ông chÌ còn là m¶t ngÜ©i cô ÇÖn, chua chát và thÃt v†ng, m¶t ngÜ©i Çang bÃt thÀn ÇÙng ra Ço lÜ©ng s¿ khoa trÜÖng hão huyŠn vŠ danh d¿ con ngÜ©i , Ço lÜ©ng nh»ng  s¿ cam k‰t và sÙc månh cûa chánh trÎ . Có nhiŠu ngÜ©i s® r¢ng n‰u ông ta cÙ gi» m¶t thái Ƕ hi‰u chi‰n muÓn  tº thû, thì ông có th‹ së ÇÜa thû Çô Sài Gòn vào m¶t trÆn chi‰n ÇÅm máu và phá hoåi Çiêu linh. . . . . .

 

                (xin Çón xem ti‰p ChÜÖng XVII:" ñ‰n lÜ®t ông Mérillon lên sân khÃu "

---