Ngày 1 tháng
giêng 1975,
Vào
khoäng 6 gi©, gi© SaiGon, ngày 1/1/75 (theo âm lÎch ViŒt Nam, næm DÀn, tháng
Sºu, gi© MËo) 19 quä Çån pháo sän xuÃt tØ Liên Xô, ÇÜ®c rót vào tÌnh Biên Hòa,
m¶t thành phÓ n¢m vŠ hܧng B¡c cûa SaiGon chØng 20 kms. M¶t quä pháo rÖi trúng
vào mái nhà tranh cûa anh NguyÍn væn Bé. Anh ch‰t ngay tÙc kh¡c. Là m¶t thanh
niên m§i 16 tu°i, anh Bé là m¶t thÜ©ng dân ÇÀu tiên bÎ pháo kích ch‰t trong næm
1975 ª MiŠn Nam ViŒt Nam. Anh Bé ܧc mÖ së là m¶t kÏ sÜ hóa h†c....
Trên nguyên t¡c, k‹ tØ ngày 27 tháng giêng næm 1973,
Çúng 0 gi© GMT, thì "HiŒp ñÎnh Balê vŠ ngØng b¡n và tái lÆp hòa bình ª
ViŒt Nam " b¡t ÇÀu có hiŒu l¿c và Hai Bên phäi ngØng b¡n.
Theo thÓng kê ÇÙng Ç¡n cûa Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ thì
trong næm 1974, Çã có 14.000 binh sï MiŠn Nam và 7000 thÜ©ng dân tº thÜÖng vì
các hoåt Ƕng quân s¿. VŠ phía B¡c ViŒt
ngÜ©i ta ljm ÇÜ®c 57.000 ch‰t trÆn và m¶t sÓ xác ch‰t khác n»a trong
th©i gian ngØng b¡n giä hiŒu nÀy.
Ngày hôm Çó, Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ (n¢m sát vách Tòa ñåi
sÙ Pháp), Çã không nhÆn ÇÜ®c m¶t công ÇiŒn nào quan tr†ng tØ Nhà Tr¡ng (T°ng
ThÓng) cÛng nhÜ tØ B¶ Ngoåi Giao. Ông bà T°ng ThÓng Gerald Ford thì Çang nô Çùa
v§i tuy‰t chung quanh m¶t lâu Çài ª däy
núi Rocheuses. Còn ông T°ng Trܪng ngoåi giao Kissenger thì cùng ông Phó T°ng
ThÓng Nelson Rockefeller Çang nghÌ mát ª vùng n¡ng Ãm Porto Rico.
Trên lÀu m¶t cûa Toà ñåi sÙ MÏ ª SaiGon các viên chÙc ngoåi giao thu¶c phòng
chánh trÎ cÛng nhÜ các nhân viên thu¶c
phòng tình báo (CIA) ª tØng trên cùng,
Çang phân vân. NgÜ©i thì Çoán là næm nay có th‹ ÇÜ®c yên tïnh, ngÜ©i thì
lo ngåi. HÒi tháng chåp, phúc trình cûa phòng nhì Çã ܧc tính tình hình rõ rŒt
l¡m rÒi: "l¿c lÜ®ng quân s¿ cûa c¶ng sän ª MiŠn Nam månh hÖn bao gi© h‰t. Чc
tính có th‹ c¶ng sän së tung m¶t phÀn cûa l¿c lÜ®ng trØ bÎ chi‰n lÜ®c cûa h† Ç‹
th†c vào nh»ng y‰u Çi‹m chính trong hŒ thÓng diŒn ÇÎa cûa MiŠn Nam . Và không
bi‰t chØng c¶ng sän cÛng có th‹ së chuy‹n qua th‰ t°ng tÃn công." Dành cho nh»ng ngÜ©i có tÜ tܪng chû båi !
Bän phúc trình giäi thích ti‰p : Cân
nh¡c kÏ låi thì chúng tôi nghï là h† së không làm th‰ Çâu. Hà N¶i thích tìm møc
tiêu trong mùa khô ráo Ç‹ tÃn công trên cä hai m¥t chánh trÎ và quân s¿ Ç‹
tránh nguy cÖ có th‹ gây t°n thÃt cho cu¶c t°ng tÃn công." Dành
cho nh»ng ngÜ©i låc quan!
Nh»ng s¿ phân tách cûa nhóm tình báo nÀy cæn cÙ trên
nhiŠu y‰u tÓ, nhÃt là y‰u tÓ th©i gian. TØ nhiŠu th‰ k›, ª ViŒt Nam nh»ng trÆn
chi‰n có tính cách quy‰t ÇÎnh thÜ©ng ÇÜ®c ti‰n hành trܧc mùa mÜa. B¡t ÇÀu tØ
tháng 5 dÜÖng lÎch. Lúc Çó ª vùng Cao Nguyên nܧc chäy månh v§i nh»ng con suÓi ÇÀy nܧc. ñÃt ª vùng rØng trª nên
sÓp, còn ru¶ng ª ÇÒng b¢ng thì ngÆp nܧc, nên các xe vÆn täi, pháo binh, chi‰n
xa ÇŠu bÎ lún sình khó di chuy‹n ÇÜ®c . Trên tr©i thì mây Çen dày Ç¥c tr¿c
thæng thÜ©ng khó bay và nhÃt là phi cÖ. ñÃt, nܧc và không gian liên k‰t v§i
nhau khi‰n cho con ngÜ©i khó mà di chuy‹n và chi‰n ÇÃu. Mùa mÜa thÜ©ng giúp cho
ÇÎch quân có thì gi© ngÖi nghÌ lÃy sÙc låi. Ba chøc næm Çánh nhau ngÜ©i anh em
c¶ng sän không tôn tr†ng gi© ngû nghÌ gì h‰t nhÜng bên nào cÛng cúi ÇÀu trܧc
mùa mÜa.
Anh Patrick Hays ngÜ©i B¡c Phi (Algerie) cao 1m 86,
tóc húi ng¡n, m¡t trong xanh là m¶t
thi‰u úy xuÃt thân tØ trÜ©ng võ bÎ Saint Cyr (Pháp), thu¶c binh chûng
nhäy dù; Anh còn nh§ mãi th©i anh còn phøc vø ª trung Çoàn I nhäy dù. 12 næm
trܧc anh là phø tá cho m¶t ÇÒn ÇiŠn
cao su ª ViŒt Nam , bây gi© thì anh ÇiŠu khi‹n cä hŒ thÓng ÇiŠu hành cûa hãng
Michelin. V® anh là m¶t ngÜ©i ViŒt Nam và là m¶t ngôi sao cûa Çài truyŠn hình.
Anh nói thông thåo ti‰ng ViŒt, và thÜ©ng Çi công tác xuÓng các tÌnh, do vÆy mà
anh bi‰t rÃt nhiŠu tin tÙc. V§i sÓ vÓn hi‹u bi‰t và bän chÃt sáng suÓt cûa nhà
báo hay nhà ngoåi giao, anh là m¶t mÆt báo viên cûa tình báo Pháp (SDECC), m¶t
viŒc làm dÍ dàng mà anh vØa làm vØa chÖi ! Cách Çây mÃy hôm, Hays không liên
låc vô tuy‰n ÇÜ®c v§i m¶t ÇÒn ÇiŠn nhÕ nhÃt cûa Michelin ª tÌnh Phܧc Long,
cách Sai Gòn trên 100 kms, m¶t ÇÒn ÇiŠn cao su r¶ng 3000 mÅu tây v§i 1.400000
cây cao su và 500 nhân công. Hays nói là ViŒt C¶ng Çã chi‰m ÇÜ®c 2 ÇÒn trên
ÇÜ©ng 311, phía Nam cûa ÇÒn ÇiŠn nÀy và cÛng ª vŠ phía Nam cûa tÌnh lœ Phܧc
Bình.
Vào trung tuÀn tháng chåp, Hays Çã g¥p và trò chuyŒn
rÃt lâu v§i quÆn trܪng sª tåi và quän lš ÇÒn ÇiŠn nÀy. H† ÇŠu nói ª Çó không
có M¥t TrÆn Giäi Phóng MiŠn Nam mà có s¿ chuy‹n quân quy mô cûa b¶ Ƕi B¡c ViŒt .
Tåi væn phòng cûa anh gÀn Câu låc B¶ th‹ thao Saigon
(mà anh là t°ng thÖ kš),Anh nhÆn xét: " RÃt có th‹ là c¶ng sän tÃn công
vào các vÎ trí y‰u nhÃt cûa quÆn Phܧc Bình Ç‹ có ÇÜ®c m¶t ÇÜ©ng bay cho vÆn täi
cÖ loåi n¥ng. M¶t phÀn vì vܧng 25.000
dân tåi Çó nên viŒc phòng thû ª Çây trª nên khó khæn, phÀn khác thì phÜÖng tiŒn
cûa chánh phû y‰u kém hÖn hÒi 1972."
Không phäi lÀn ÇÀu tiên mà m¶t tiŠn ÇÒn bÎ thÃt thû.
ñôi khi s¿ liên låc v§i ÇÒn ÇiŠn cÛng bÎ gián Çoån, nhÜng quän lš ngÜ©i ViŒt
lai Tàu ª Çây khôn khéo l¡m, rÒi cÛng nÓi låi ÇÜ®c thôi!
M¶t phÀn cûa tÌnh Phܧc Long n¢m sát biên gi§i Cam
BÓt Çã bÎ mÃt và vŠ Çêm thì c¶ng sän có m¥t, ban ngày thì chánh phû Sai Gon
ki‹m soát. Phäi gan lì l¡m ! Chúng ta hãy x‰p loåi bi‰n cÓ nhÕ nÀy vào m¶t
khung cänh chung. ViŒt Nam dåy cho chúng tôi ÇØng bao gi© ngã lòng. ñÓi v§i anh
Hays, sau khi HiŒp ñÎnh Paris 1973 ÇÜ®c kš có nhiŠu hy v†ng là Ç©i sÓng ª MiŠn
Nam ViŒt Nam có th‹ tÓt hÖn. N‰u B¡c ViŒt toan tính Çi xa hÖn thì Hoa Kÿ së gªi
cho h† pháo Çài bay B.52. Hays thÃy là tØ næm 1970 MiŠn Nam coi nhÜ Çã th¡ng
rÒi. Trܧc Çó thì trong tÌnh còn "kháng chi‰n quân" nhiŠu l¡m. ñ‰n næm 1971 thì gÀn nhÜ không
còn mÓng nào, ngÜ©i ta Çi låi t¿ do hÖn trên l¶. NhÜng tØ Çó lÀn lÀn tình hình
xuÓng cÃp trª låi. Bây gi© muÓn Çi vŠ SaiGon, Hays phäi ÇÜa Çoàn xe chª mû Çi
vòng lên hܧng B¡c qua ngã Ban mê Thu¶t, m¶t Çoån ÇÜ©ng vòng 1000 kms. Vì Çoàn
xe nÀy chÌ Çi th£ng ljn Sai Gon khi nào ÇÜ©ng Çã ÇÜ®c mª rÒi (thÜ©ng thì hành
quân cÃp ti‹u Çoàn Ç‹ "mª ÇÜ©ng" ).
Ông NguyÍn væn ThiŒu, T°ng ThÓng ViŒt Nam C¶ng Hòa
thÜ©ng ti‰p khách tåi Dinh ñ¶c LÆp, m¶t dinh th¿ thÜ©ng thôi nhÜng ÇÀy Çû tiŒn
nghi và ki‰n trúc theo ki‹u hiŒn Çåi. Ông Agustini Manglia, ñåi SÙ Phi luÆt
Tân, niên trܪng ngoåi giao Çoàn phát bi‹u:
-" Bây gi© thì thÃy có vÈ låc quan hÖn. M¶t
cu¶c dàn x‰p chÃp nhÆn ÇÜ®c, hܧng tÜÖng lai... vŠ m¶t chân tr©i m§i."
Cº t†a gøc g¥t ÇÀu ÇÒng š, tán thành.
Tháng nÀy nhà ngoåi giao Ba TÜ chû t†a "Ñy Ban
QuÓc T‰ Ki‹m Soát và Theo Dõi" viŒc thi hành HiŒp ñÎnh Paris. (g†i t¡t là
CICS). Ông thÃy không yên tâm l¡m :
"- Tôi hy v†ng HiŒp ñÎnh Paris së ÇÜ®c th¿c
thi"
Cº t†a cÛng gøc gÆt ÇÀu ra vÈ tin tܪng nhÜ vÆy.
Nh»ng quân nhân Ba TÜ, Nam DÜÖng, Ba Lan và Hung gia
L®i trong Ñy Ban QuÓc T‰ CICS có nhiŒm vø ki‹m tra các vø vi phåm lŒnh ngÜng
b¡n. H† thØa bi‰t là b¶ Ƕi MiŠn B¡c cÛng nhÜ quân l¿c MiŠn Nam ÇŠu ít thi hành
ÇiŠu 2 vŠ ngØng b¡n hÖn hÀu h‰t 23 ÇiŠu khác cûa HiŒp ñÎnh Paris 1973. Hai Bên
ÇŠu có š hành Ƕng thæm dò nhau. NgÜ©i ta "giành dân lÃn ÇÃt" nhau,
ngÜ©i ta mÃt Çi , chi‰m låi tØng thôn Ãp, tØng thºa ru¶ng. DÀu sao thì các trÆn
Çánh nhau cÛng còn ª mÙc Ƕ "chÃp nhÆn ÇÜ®c". Trܧc h‰t là tØ phía Hoa Kÿ: h† không còn
m¶t ngÜ©i lính tác chi‰n nào ª ViŒt Nam n»a.
Tåi SaiGon cÛng vÆy, ngay trong ngày HiŒp ñÎnh có
hiŒu l¿c , Çúng là yên tÎnh. Không có m¶t vø ám sát nào, cÛng không có pháo
kích. Khách du lÎch ljn ViŒt Nam b¢ng các chuy‰n bay cûa hãng Air France, Thái
International, hay Cathay Pacific. Airways ... vì m¶t tuÀn l‹ hå giá cûa Hàng
Không ViŒt Nam. V§i 27.000 ÇÒng ViŒt Nam ngÜ©i ta có th‹ bay ljn Dalat, m¶t
thành phÓ ÇËp v§i khí hÆu mát mÈ. TrÜ©ng Çua ng¿a ª Phú Th† v§i chÜÖng trình 8
cu¶c Çua, ng¿a ÇÜ®c Üa thích nhÃt là con PhÜÖng Dung ! MÜ©i ngày trܧc Çó ngÜ©i
ta khánh thành m¶t tiŒm æn sang tr†ng: tiŒm New Carina. SaiGon không có không
khí chi‰n tranh !
Dân Saigon æn nhÆu, nhäy ÇÀm, nhÜng không vào h¶p
Çêm "QuÓc T‰" ÇÜ®c vì Çang Çóng cºa Ç‹ sºa chºa. Cáo l‡i cûa chû nhân
Çã ÇÜ®c Çæng trên t© "Saigon Post", m¶t nhÆt báo ti‰ng Anh, hình nhÜ
có tr® cÃp cûa CIA (MÏ): "chúng tôi Çang trang trí låi và Ç°i m¶t sÓ máy
ÇiŠu hòa không khí". Có nhiŠu ÇÀu tÜ trong thû Çô Sai Gòn. Tåi Tòa ñåi sÙ
Hoa Kÿ, ngÜ©i ta bàn cäi vŠ ÇÎa Çi‹m cûa m¶t khách sån hång sang sÃp ÇÜ®c xây cÃt:
khách sån Hyatt .
Tåi câu låc b¶ cûa CIA, ª khách sån "Công
Tܧc" (Duc), ngÜ©i ta ngÒi ª các bàn nhÕ Ç‹ dùng cÖm tÓi. Trong sÓ quan
khách ngÜ©i ta thÃy có ông Graham Martin, ñåi sÙ Hoa Kÿ, và các vÎ ÇÒng nghiŒp
cûa ông , ông Nara (NhÆt Bän), và ông Aran (Do Thái) Lš thú thiŒt ! gÀn nhÜ có
m¶t s¿ chÖi ch» ª Çây : A-R-A-N, N-A-R-A ! NgÜ©i ta cÛng thÃy có ông Thomas
Polgar, trܪng lܧi CIA ª ViŒt Nam, m¶t phòng tình báo l§n nhÃt trên th‰ gi§i,
và ông Frank Snepp, m¶t phân tích gia có hång cûa Trung ÐÖng Tình Báo ª Çây.
NgÜ©i ta nói v§i nhau vŠ kinh t‰, vŠ nŠn kinh t‰ v»ng månh cûa MiŠn Nam ViŒt
Nam, không cÀn có s¿ tæng gíá dÀu.
Trong møc "quan Çi‹m" cûa t© Sóng ThÀn,
báo h¢ng ngày, tác giä vi‰t : "
1975, næm bÀu cº T°ng ThÓng, b¢ng cách nÀy hay cách khác, guÒng máy lãnh Çåo
cÀn phäi ÇÜ®c cäi ti‰n nhiŠu hÖn..."
ngÜ©i ta bình luÆn m¶t vài s¿ viŒc khác:
"
Çåi úy Lê væn Ngà thu¶c ÇÖn vÎ công vø, Çã b¡n vào ÇÀu t¿ sát, Ç‹ låi m¶t bÙc
thÖ cho T°ng ThÓng ThiŒu, Ç‹ bênh v¿c cho møc tiêu ÇÃu tranh cûa PhÆt Giáo.
Theo l©i cûa m¶t phát nhôn viên quân
Ƕi thì Çåi úy nÀy Çã hành Ƕng hoàn toàn vì lš do tôn giáo. Vì ñåi úy PhÆt
Giáo vØa qua tÕ š ti‰c là : -
"ngÜ©i ta không cÓ g¡ng trong hành Ƕng
hòa giäi quÓc gia, m¶t ÇiŠu mà HiŒp ñÎnh Paris Çã có d¿ trù."
PhÀn l§n dân chúng không æn mØng ngày T‰t dÜÖng
lÎch. Ngày T‰t ViŒt Nam rÖi vào tháng 2 dÜÖng lÎch. Nh»ng ngÜ©i thu¶c gi§i
trung lÜu trܪng giä thÜ©ng theo ngÜ©i Tây PhÜÖng, Pháp hay MÏ, æn T‰t dÜÖng
lÎch (1tháng giêng) nhÜng không Àm Ì linh Çình nhÜ ngÜ©i MÏ, ngÜ©i Pháp, Ba Lan,
hay Hung gia L®i Çang có nhiŒm vø ª ViŒt Nam. H† chÌ h†p nhau và chuyŒn trò v§i
nhau thôi, b†n trÈ thì nghe ca nhåc
(dïa), và phÀn Çông gi§i trÈ thích nghe nhåc bình dân cûa TrÎnh côn SÖn..
ñÓi diŒn v§i khách sån Continental là quán cà phê
Givral. Hôm nay có 3 ngÜ©i ngÒi thܪng thÙc café, 3 ngÜ©i mà gi§i báo chí
thÜ©ng g†i h† là "3 chàng ng¿ lâm pháo thû". ñó là ông M. VÜ®ng ÇËp
trai; ông Phåm xuân …n m¶t nhân viên toàn th©i cûa báo Times, m¶t nhà báo ViŒt
Nam duy nhÃt lãnh lÜÖng MÏ, rÃt thåo tin và Çáng kính n‹; ông thÙ ba là ông Cao Giao, thÌnh thoäng vi‰t cho t©
Newsweek, ngÜ©i có chòm râu càm giông giÓng hàm râu cûa HÒ chí Minh. H† hÕi
nhau. Cao Giao nói:
- " NgÜ©i anh h† cûa bån tôi làm viŒc tåi ÇÒn
ÇiŠn Michelin, quä quy‰t là B¡c ViŒt có xe tæng, loåi T.72 và T.54"
Ông …n tÕ š
nghi ng©:
- " Tôi tin là c¶ng sän chuÄn bÎ m¶t cu¶c tÃn
công vào Tây Ninh"
Tây
Ninh là nÖi có Thánh ThÃt cûa Çåo Cao ñài .
H† th© Victor Hugo và Tôn dÆt Tiên chung v§i nh»ng ông Thánh khác trong
m¶t ngôi ÇŠn Çû màu s¡c trang trí h‰t sÙc r¿c r« và rÜ©m rà.
Cách SaiGon 3000 cây sÓ, trên Çäo Okinawa (NhÆt) n¢m
gi»a ñài Loan và NhÆt Bän, Çåi úy Cyril Moyer Çang buÒn b¿c.
Là m¶t sï quan Thûy quân løc chi‰n, 30 tu°i, Ç¥c
trách coi vŠ ti‰p vÆn, Çåi úy Moyer lo huÃn luyŒn tân binh tåi tråi Lejeune. V®
con anh ta ÇŠu ª tåi Jacksonville (ti‹u bang B¡c Carolina, Hoa Kÿ). Binh Çoàn
Thûy quân ti‰t kiŒm ngân sách, nên gia Çình sï quan không ÇÜ®c theo chÒng. 30
tháng trên Çäo Okinawa không có gì vui.
ChÌ có nh»ng tråi lính, m¶t cæn cÙ không quân và nh»ng cÖ sª cûa häi
cäng. Khi ngÜ©i lính sÓng xa gia Çình thì hay sanh ra l¡m tÆt, rÜ®u chè, dåi
gái ho¥c mê Çåo, Moyer nghï nhÜ vÆy. ñ‹ không cho mình r°i ränh, Moyer theo m¶t
khóa Çåi h†c giÓng nhÜ các sï quan ª Çây. Anh theo ngành phân tách, nhÜ nhiŠu
ngÜ©i Çã theo h†c ª Çây. N‰u ti‹u Çoàn 7 TruyŠn tin cûa anh tham gia vào cu¶c
tÆp trÆn d¿ trù vào tháng 2 nÀy ª vùng Phi luÆt Tân, thì anh së nghÌ h†c. ViŒt
Nam không n¢m trong d¿ ki‰n cûa anh, b¶ phÆn 150 thûy quân løc chi‰n bäo vŒ Tòa
ñåi SÙ Hoa Kÿ ª SaiGon anh cÛng không thích.
ñåi úy Moyer huÃn luyŒn lính cûa anh, anh
"gåo" bài h†c cûa anh. Ÿ phån Çi‰m ngÜ©i ta nói là cu¶c tÆp trÆn có
th‹ d©i låi ljn tháng 3.
Tåi Hoa thånh ñÓn, cách Sai Gon 22.000 cây sÓ, Nhà
Tr¡ng ban hành luÆt S.3418 nh¢m bäo vŒ Ç©i sÓng riêng tÜ cûa ngÜ©i dân.
Ông Gerald Ford Çã trª thành T°ng ThÓng sau khi
Richard Nixon tØ nhiŒm vì vø tai ti‰ng Water Gate næm tháng trܧc Çó, (tháng
8/1974). T°ng ThÓng Ford thØa k‰ m¶t di sän kinh t‰ èo u¶t, v§i låm phát và mÙc
l©i quá cao, thÎ trÜ©ng chÙng khoán bÃp bênh và Ƕi quân thÃt nghiŒp lên ljn 5
triŒu ngÜ©i .
VÃn ÇŠ ViŒt Nam n¢m trong lãnh v¿c gÀn nhÜ riêng
thu¶c T°ng trܪng ngoåi giao, Kissenger.
Vào ÇÀu næm nay, ngÜ©i ta lo ngåi vŠ nh»ng hoåt Ƕng
bÃt h®p pháp cûa cÖ quan CIA. CÖ quan
nÀy Çã có d¿ tính ám sát Fidel Castro, trong thÆp niên 60. CÖ quan nÀy không có
quyŠn hành s¿ trên ÇÃt Hoa Kÿ. NhÜng h† Çã thành lÆp 10.000 hÒ sÖ cûa công dân
Hoa Kÿ. H† Çã th¿c hiŒn s¿ "giám sát ÇiŒn tº" Ç‹ nghe lén ÇÜ©ng dây
ÇiŒn thoåi. H† cÛng Çã løc l†i các thÜ tØ cá nhân. Nh»ng s¿ viŒc Çáng nghi ng©,
nh»ng "ÇÒ quš giá cûa gia Çình" CIA nÀy các nhà báo thích l¡m, nhÜng
các Ƕc giä và thính giä truyŠn hình thì không. Trong væn phòng BÀu Døc, T°ng
ThÓng thÜ©ng ti‰p ông William Colby, vÎ Giám ÇÓc CIA, m¶t ngÜ©i thông minh có
b¶ m¥t cûa m¶t møc sÜ, tÓt nghiŒp trÜ©ng Princeton, anh hùng ÇŒ nhÎ th‰ chi‰n.
Ông Colby dùng thì gi© Ç‹ giäi thích vŠ khuôn kh° làm viŒc cûa nhân viên CIA
hÖn là phân tích tình hình ª ViŒt Nam. T°ng ThÓng Ford thì chú š nhiŠu vŠ nh»ng gì thu¶c vŠ "hÆu
Watergate" hÖn là tình hình ViŒt Nam. Ông ta có š muÓn tháo g« ngòi n° cûa
vø tai ti‰ng Watergate Ç‹ ân xá cho Nixon. TuÀn nÀy qua tuÀn khác, thû Çô Hoa
Kÿ nhÜ bÎ dán ch¥t vào vø Watergate tai ti‰ng nÀy. Sau 15 gi© nghÎ án, m¶t bÒi
thÄm Çoàn Çã tuyên bÓ là "3 c¿u c¶ng s¿ viên cûa Nixon ÇŠu phåm pháp vì Çã
chung sÙc âm mÜu ngæn trª s¿ ti‰n hành cûa tÜ pháp" . ñó là các ông John
Ehrlichman, Bob Halderman, và John Mitchell"
BÎ các nhà báo, các dân bi‹u và nghÎ sï cûa lÜ«ng
viŒn quÓc h¶i chÃt vÃn, T°ng ThÓng Ford không bao gi© chú tâm ljn nh»ng bài
toán cûa nܧc ViŒt Nam xa xôi. ñ‹ ÇiŠu tra vŠ hành Ƕng cûa CIA, ông ta chÌ
ÇÎnh m¶t ûy ban làm viŒc v§i Phó T°ng ThÓng Nelson Rockefeller. Ông Ronald
Reagan, vØa mãn nhiŒm thÓng ÇÓc ti‹u bang California tham gia vao ûy ban nÀy.
Nh»ng phúc trình cûa các cÖ quan tình báo thÜ©ng
ÇÜ®c vi‰t låi, cô Ƕng låi ljn thÜ©ng mÃt h‰t Ƕ trung th¿c, rÒi m§i ÇÜ®c ljn
tay T°ng ThÓng dܧi dång m¶t bän phân tách.
Có rÃt nhiŠu phúc trình và nhiŠu cÖ quan cånh tranh
nhau .
CÖ quan CIA (Trung ÐÖng Tình Báo) thì báo cáo cho
Nhà Tr¡ng và H¶i ñÒng An Ninh QuÓc Gia; cho B¶ Trܪng QuÓc Phòng, không thuÆn
l¡m v§i Kissinger, và cho các Tham MÜu Trܪng ª NgÛ Giác ñài.
M‡i quân chûng Không Quân, Häi Quân, Løc Quân và
Thûy Quân Løc Chi‰n m‡i nÖi ÇŠu có cÖ qua sÜu tÀm tin tÙc riêng cûa mình.
Phía Ngoåi Giao cÛng có cÖ quan tình báo nhÜng
chuyên vŠ chánh trÎ. Công tác giäi mã và Çón nghe các ÇÜ©ng thông tin liên låc
vô tuy‰n cûa ÇÎch hay cûa cä ÇÒng minh ÇŠu tùy thu¶c B¶ Trܪng QuÓc Phòng.
TÃt cä các
cÖ quan nÀy trên nguyên t¡c ÇŠu tr¿c thu¶c vào vÎ Giám ñÓc Trung ÐÖng Tình Báo
cûa Liên Bang, và tÃt cä ÇŠu gªi vŠ Çây bän phân tách tình hình. Bän phúc trình
sau cùng mà T°ng ThÓng Ford džc ÇÜ®c , nó vØa mÖ hÒ vØa dè d¥t. Không có gì có th‹ g†i là báo Ƕng h‰t:
" Cân nh¡c kÏ", thi không thÃy B¡c ViŒt së mª cu¶c tÃn công
l§n."
Tåi Hoa Thånh ñÓn, không có m¶t ngÜ©i nào chú š ljn
công ÇiŒn cûa ông Wolfgang Lehmann, cÓ vÃn ngoåi giao, nhân vÆt thÙ nhì trong
Tòa ñåi sÙ Hoa Kÿ tåi SaiGon. Ông Lehmann nhÃn månh ljn s¿ hiŒn diŒn cûa tܧng
Viktor Kulikov ª Hà N¶i vào tháng chåp. Tܧng Kulikov là phø tá t°ng trܪng
quÓc phòng cûa Liên Xô.
Ông
Lehmann không nghï r¢ng vÎ tܧng Xô Vi‰t nÀy Çi dåo chÖi ª thû Çô B¡c ViŒt chÌ
v§i nhiŒm vø Çåi diŒn cho Liên Xô nhÖn dÎp k› niŒm 30 næm thành lÆp cûa Quân
ñ¶i Nhân Dân B¡c ViŒt : "CÛng không phäi tܧng Kulikov dùng h‰t thì gi©
cûa ông ta Ç‹ hát nhåc Giáng Sinh. Tåi MiŠn Nam lúc bÃy gi© con sÓ b¶ Ƕi ch‰t
và bÎ thÜÖng cao gÀn b¢ng con sÓ trung bình h¢ng ngày trong th©i gian trܧc và
trong cu¶c tÃn công næm 1972 .."
Ông
Lehmann nh¡c låi là " Phó t°ng trܪng quÓc phòng Liên xô Pavel Patitsky là
ngÜ©i tr¿c ti‰p ÇiŠu khi‹n dàn cao xå phòng không ª Hà N¶i, m¶t tuÀn lÍ trܧc
ngày B¡c ViŒt mª cu¶c tÃn công mùa xuân næm 1972. " Lúc Çó B¡c ViŒt thÃt
båi trong cu¶c tÃn công quy mô nÀy. " Công ÇiŒn cûa cÓ vÃn ngoåi giao
Lehmann ÇÜ®c x‰p loåi "Kín", vì th‰ nó cÙ n¢m kín mãi trong tû hÒ sÖ thôi!
M¶t
nhân viên khác cûa Tòa ñåi sÙ không
b¢ng lòng cái lÓi Çánh giá tình hình ViŒt Nam cûa Hoa thånh ñÓn. Ông Thomas
Polgar, trܪng cÖ quan Tình Báo CIA tåi Saigon Çã džc bän lÜ®ng giá trong phúc
trình tháng chåp. Theo ông thì nh»ng phân tích gia ª Hoa thånh ñÓn không
"n¢m trong chæn" , nên h† cÙ nghï là cu¶c tÃn công cûa B¡c ViŒt së
kéo dài theo "ki‹u chi‰n cu¶c hÒi næm 1914" , tÙc là trܧc h‰t phäi
ti‰n quân xuyên qua vùng phi quân s¿ trên vï tuy‰n 17 : "chúng tôi thÃy các phân tích gia vì muÓn có m¶t s¿ quân bình
trong nhÆn xét, nên Çánh giá thÃp tiŠm næng và tØ Çó khä næng th¿c s¿ cûa c¶ng
sän vŠ cÜ©ng Ƕ hoåt Ƕng cûa h† trong nh»ng tháng s¡p t§i." Ông
Polgar nhÃn månh ti‰p: không có m¶t lš do
nào Ç‹ tin r¢ng cu¶c tÃn công quan tr†ng s¡p t§i cûa c¶ng sän së giÓng nhÜ hÒi
næm 1972... Có nhiŠu chÌ dÃu cho thÃy là së có m¶t cu¶c hành quân Çåi quy
mô." Polgar cæn cÙ trên nh»ng s¿ tÆp trung cûa b¶ Ƕi B¡c ViŒt trên ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh và
nh»ng l©i khai cûa tù binh B¡c ViŒt.
Tåi Hoa
thånh ñÓn, ngÜ©i ta Ç¥t giä thuy‰t là B¡c ViŒt së mª các cu¶c tÃn công quan
tr†ng trong næm 1975 vì næm 75 là næm bÀu cº T°ng ThÓng ª Hoa Kÿ. Hai cu¶c tÃn
công l§n cûa Hà N¶i næm 1963 và 1972 hình nhÜ chÙng minh ÇÜ®c quy luÆt bÃt
thành væn cûa chi‰n lÜ®c chánh trÎ quân s¿ cûa c¶ng sän.
Ý ki‰n
nÀy cÛng là š ki‰n cûa B¶ Ngoåi Giao. Ÿ tØng lÀu thÙ bäy cûa Kissinger, giÓng
nhÜ các cÓ vÃn cûa T°ng trܪng, ông Douglas Pike cÛng nghï là trong nh»ng tháng
s¡p t§i, B¡c ViŒt chÌ tung ra nh»ng cu¶c tÃn công có gi§i hån. "TrÆn gi¥c
c¡m c©" së ti‰p diÍn : MiŠn Nam së c¡m c© vàng s†c ÇÕ cûa h† trong ÇÒng
quê, còn c¶ng sän thì c¡m c© xanh ÇÕ cûa M¥t TrÆn Giäi Phóng MiŠn Nam lên các xã, Ãp. Trò chÖi Ç° máu Ƕc ác nÀy
cÙ kéo dài tØ sau ngày kš k‰t HiŒp ñÎnh Paris.
Kissinger
không lo ngåi l¡m. Còn nhiŠu bài toán nghiêm tr†ng hÖn Çang cÀn ljn s¿ quan tâm
cûa ông . Trong sáu tháng qua, ông thÆt s¿ bÆn r¶n v§i Trung ñông và nŠn hòa
bình quá bÃp bênh ª Çó tØ sau cu¶c chi‰n cûa Kippour. NgÜ©i Á RÆp Çang chåy Çua
vÛ trang. ñÓi v§i Do Thái thì phäi có
s¿ chÃp thuÆn cûa QuÓc H¶i m§i có ÇÜ®c máy bay và hÕa tiÍn. Kissinger còn phäi
làm trung gian hòa giäi gi»a ngÜ©i Hy låp và ngÜ©i Th° nhï Kÿ vŠ chû quyŠn cûa
Çäo Chypre. Ông còn phäi lo gi» s¿ Çoàn k‰t luôn luôn là mÓi Çe d†a khÓi B¡c
ñåi Tây DÜÖng (OTAN). Ông không tin là MiŠn Nam së søp Ç° trong næm 1975.
Kissinger luôn luôn nh¡c nhª c¶ng s¿ viên cûa ông là T°ng Trܪng Ngoåi
Giao Hoa Kÿ m‡i ngày theo sát và ÇÓi phó v§i 4 viŒc Üu tiên : (1) là chi‰n
tranh bÃt thÀn v§i Liên Xô. (2)các nguÒn næng lÜ®ng, và các Óng dÅn dÀu (3) s¿
phát tri‹n nguyên tº (4) các Çi‹m nóng không d¿ ki‰n ÇÜ®c .
ViŒt
Nam không n¢m trong danh sách "Üu tiên"
Kissinger tin ch¡c r¢ng cä Liên Xô và Trung C¶ng không ai có l®i gì Ç‹
cho cu¶c chi‰n tranh ti‰p diÍn khÓc liŒt hÖn ª ViŒt Nam. Ÿ Çây chÌ là chi‰n
tranh loåi gÆm nh¡m ki‹u âm Ì cûa Çám lºa sÃp tàn ch§ không phäi chi‰n tranh
loåi b¶c phát ki‹u lºa ng†n bùng cao... Theo ti‰ng lóng cûa các nhà chánh trÎ
thì cu¶c tranh chÃp vÅn ÇÜ®c gi» ª "cÜ©ng Ƕ thÃp" . Liên Xô muÓn có
thÜ giän trܧc cu¶c chi‰n nhÕ bé và khÓn kh° nÀy. Leonid Brejnev vØa hûy bÕ
chuy‰n vi‰ng thæm Ai CÆp vì không ÇÜ®c khÕe. Còn Trung C¶ng thì không muÓn có
m¶t nܧc ViŒt Nam thÓng nhÃt, hùng månh ª sát biên gi§i phía Nam cûa mình. T°ng
k‰t cuÓi næm 1974, Tân Hoa xã cho thÃy quan Çi‹m cûa lãnh Çåo B¡c Kinh là
"quan tâm th¿c s¿ ljn Âu Châu "mi‰ng thÎt béo bª " mà hai siêu
cÜ©ng Çang tranh nhau. Trong các chuy‰n vi‰ng thæm B¡c Kinh, Kissenger không
thÃy Trung QuÓc có m¶t chút l®i l¶c thÆt s¿ nào ÇÓi v§i ngÜ©i ViŒt Nam.
Kissinger nói "16 hay 18 gi© m‡i ngày là quá Çû Ç‹ theo sát tÃt cä nh»ng gì liên quan ljn 4 bài toán
cæn bän Çó." ñã có nh»ng cÖ quan,
và nh»ng nhóm nghiên cÙu lo phÀn còn låi .
Ÿ vùng ñông Nam Á, lúc nÀy là phäi chú tâm lo cho
tình hình Cam BÓt. L¿c lÜ®ng Khmers ÇÕ Çang ti‰n gÀn ljn thû Çô Phnom Penh.
NgÜ©i ta không th‹ theo sông Mékong Ç‹ ljn Phnom Penh ÇÜ®c . ChuyŒn Çó m§i Çáng
phäi quan ngåi. Không nên t¿ Ƕng g¡n
liŠn cu¶c chi‰n ª Cam BÓt v§i ViŒt Nam. MÓi giao häo gi»a c¶ng sän B¡c ViŒt và
Khmers ÇÕ Çã không ÇÜ®c kh¡ng khít l¡m mà còn có vÈ khó khæn n»a, nhÜ Nguyen ÇÜc Cuc Ç¥c phái viên liên låc v§i
Khmers ÇÕ Çã ti‰t l¶ v§i gi§i ngoåi giao ª Hà N¶i . Trong tình hình quÓc t‰
hiŒn tåi, c¶ng sän B¡c ViŒt không có l®i gì Ç‹ phiêu lÜu trong nh»ng cu¶c hành
quân Çåi quy mô, m¥c dÀu møc tiêu cuÓi cùng cûa h† vÅn là thÓng nhÃt hai miŠn
Nam B¡c. Kissinger không bao gi© tin nhÜ vÆy.
LuÆn
cÙ cûa Hà N¶i còn phÙc tåp hÖn luÆn cÙ cûa Kremlin hay cûa B¡c Kinh.
Ÿ
vùng ngoåi ô Hà N¶i , bên lŠ quÓc l¶ 1, có m¶t "c¶t cây sÓ" cÛ kÏ màu
tr¡ng và ÇÕ mà không m¶t ngÜ©i Pháp nào có th‹ quên: "Sai Gòn 1789
kms" .
Tåi Hà N¶i khí hÆu kh¡c nghiŒt hÖn SaiGon .
Ngày 1 tháng giêng nÀy tr©i lånh. KiŠu xuân Ti‰n 22 tu°i Çi xem chi‰u bóng ª
Hai Bà TrÜng, bên cånh b© hÒ. Vào hÒi 8 gi© tÓi, ngÜ©i ta Çang chi‰u phÀn ÇÀu
cûa m¶t cuÓn phim Sô Vi‰t, "Tháng Tám": cuÓn phim nói vŠ ÇŒ nhÎ th‰
chi‰n: ngÜ©i dân Liên Xô Çã góp phÀn Çem låi chi‰n th¡ng cho ñÒng Minh hÖn bÃt
cÙ s¡c dân nào khác. Phim chi‰u khó theo dõi : phim ÇÜ®c trình chi‰u tØ bän
gÓc, Ç¢ng sau màn änh có m¶t ngÜ©i thông dÎch các mÄu ÇÓi thoåi ..
Ti‰n
là con cûa m¶t Bác sï thu¶c Chánh Phû Lâm Th©i C¶ng Hòa MiŠn Nam ViŒt Nam
(GRP), anh Çã ljn Hà N¶i cách Çây 4 næm sau m¶t chuy‰n Çi b¶ dài kh° nh†c vÜ®t
ÇÜ©ng TrÜ©ng SÖn. MË anh còn ª låi trong Nam. Tåi Çây anh Çã tìm ÇÜ®c cha. Vì
thích Çóng phim, anh Çang ÇÜ®c cho theo h†c l§p Ç¥c biŒt mà n‰u anh Çåt k‰t quä
tÓt thì anh së ÇÜ®c gªi Çi th¿c tÆp ª ñông Bá Linh ho¥c ª Måc tÜ
Khoa. Anh Çang có m¶ng së trª thành m¶t Eisenstein ViŒt Nam. NgÜ©i ta cho anh
m¶t tem phi‰u loåi 1 ÇÒng, mà n‰u anh bán låi theo giá ch® Çen thì anh së ÇÜ®c
15 ÇÒng. Chán cái phim xô vi‰t nÀy quá nhÜng mà anh phäi h†c , phäi t¿ trao
dÒi...
NhÜ
thÜ©ng lŒ h¢ng ngày, b¡t bu¶c phäi vào trÜ©ng, anh Çã džc xong t© báo Nhân Dân,
và t© Lao ñ¶ng, cûa Çäng Lao ñ¶ng, Çäng c¶ng sän ViŒt Nam. Bài bình luÆn d¿
Çoán "th¡ng l®i l§n cûa cách mång" trong vòng 12 tháng s¡p t§i. Khác
v§i cha anh, ngÜ©i thanh niên nÀy không phäi là Çäng viên c¶ng sän. Tuy nhiên
anh tin tܪng vào báo chí và truyŠn thanh cûa ViŒt Nam Dân Chû C¶ng Hòa. Trong
nh»ng ngày gÀn Çây, báo chí nhÃn månh ljn "chi‰n dÎch thi Çua". Ngoài
phÓ, trên ÇÜ©ng, các nhà máy cûa thû Çô, Çâu Çâu cÛng có nh»ng tranh vë l§n,
v§i màu s¡c r¿c r« tä chân cänh các công nhân màu "xanh lÖ" Çang thi
nhau làm viŒc, các b¶ Ƕi màu "xanh ve" Çang chi‰n ÇÃu, phø n» và trÈ
con màu hÒng Çang khuy‰n khích anh b¶ Ƕi trong "cu¶c chi‰n chÓng lj
quÓc" .
Ÿ Hà
N¶i ngÜ©i ta ít g¥p các nhà ngoåi giao "nܧc ngoài" nhÜ ª SaiGon, và
Ç©i sÓng xã h¶i ít có dÎp vui chÖi h¶i hè. Các nhà ngoåi giao không ÇÜ®c phép
r©i khÕi thû Çô mà không có phép. ´t có cÖ h¶i ti‰p xúc v§i ngÜ©i ViŒt, h† sÓng
riêng biŒt v§i nhau. Ông John Fawcett, ñåi sÙ Anh QuÓc là m¶t nhà ngoåi giao
sÓng cô ÇÖn nhÃt. ñÓi v§i ngÜ©i dân B¡c ViŒt, Anh QuÓc là m¶t "con ng¿a
thành Troie" cûa Hoa Kÿ . NhiŒm kÿ m¶t næm cûa ông tåi ViŒt Nam Dân Chû
C¶ng Hòa ÇÜ®c chÃm dÙt trong tháng nÀy, và m¶t xº lš thÜ©ng vø thÜ©ng së thay
th‰ ông. ñó là ông John Steward. Vì tØ 12 tháng nay chánh quyŠn Hà N¶i tØ chÓi
ûy nhiŒm thÖ cûa ông Çåi sÙ: Chánh Phû Hoàng gia Anh không muÓn nhìn nhÆn Chánh
Phû Lâm Th©i C¶ng Hòa MiŠn Nam ViŒt Nam . Vì ÇÓi v§i ngÜ©i Hoa Kÿ hay ngÜ©i Anh, chánh phû Çó (GRP)
không ÇÜ®c Ƕc lÆp. Không cÀn phäi liên låc v§i cái chánh phû bù nhìn nÀy, së
làm mÃt lòng Hoa Kÿ. Chánh Phû Hà N¶i chÃp nhÆn s¿ có m¥t cûa nhà ngoåi giao
Anh mà không cÀn ûy nhiŒm ÇÀy Çû: B¡c ViŒt chÌ cÀn s¿ có m¥t cûa Çåi diŒn Anh
QuÓc ª Hà N¶i Ç‹ có chi‰u khán cho h† Çi Luân ñôn và nhÃt là Hong Kong. Trong
bän phúc trình mãn nhiŒm, ông John Fawcett dành nguyên m¶t Çoån dài cho
"chi‰n dÎch thi Çua" :
- "ñây không phäi lÀn ÇÀu . Công nhân ÇÜ®c kêu
g†i thi Çua sän xuÃt, và tránh lãng phí. Có th‹ chi‰n dÎch nÀy thành công Çó.
NhÜng, khi tôi nh© thông dÎch viên cûa tôi Ç‹ nói chuyŒn v§i m¶t nhóm công nhân
Çang làm viŒc thÆt chÆm chåp trong m¶t tuÀn l‹ dài chÌ Ç‹ ráp nh»ng cánh cºa
m§i cho dãy nhà phø cûa tôi - có phäi các anh làm nhÜ th‰ là thi Çua v§i nhau
Ç‹ tæng næng xuÃt phäi không ? Có phäi các anh làm nhÜ th‰ là Ç‹ tæng trܪng
kinh t‰ hÀu xây d¿ng nhanh xã h¶i chû nghïa ? Có phäi các anh làm nhÜ th‰ v§i
hy v†ng Çåt ÇÜ®c danh hiŒu "công nhân danh d¿ xã h¶i chû nghïa" ?,
Nghe vÆy các anh th® nÀy còn tÕ vÈ vui thích hÖn tôi n»a ! Sau Çó Ç‹ bù låi
th©i gian vui Çùa cûa chúng tôi, trong hai ngày k‰ ti‰p, h† còn làm viŒc còn
chÆm chåp hÖn lúc trܧc n»a."
Phúc
trình cho thÃy là š ÇÎnh quän lš nhân s¿ cûa B¡c ViŒt không có chút gì th¿c t‰
h‰t. ThÆn tr†ng, nhà ngoåi giao Anh nghï r¢ng cách quän lš Çó cÛng phäi ....
thÆn tr†ng . ñÓi diŒn v§i c¶ng sän B¡c ViŒt các nhà ngoåi giao thÜ©ng vui thích
muÓn thÃy "cái gì cÛng th¿c t‰"
Ÿ phía
B¡c Hà N¶i cách Lao Kay 30 cây sÓ ngàn, cách biên gi§i Trung c¶ng 50 kms, là
tråi tù Phong Quang. NÖi Çây m¶t ngàn ngÜ©i tù Çang qua m¶t ngày làm viŒc bình
thÜ©ng. Tù chánh trÎ và tù hình s¿, lÅn
l¶n.
Anh NguyÍn Kš, tù chánh trÎ, Çã trÓn khÕi ch‰ Ƕ
MiŠn Nam Ç‹ ljn MiŠn B¡c næm 1958. Anh là m¶t giáo sÜ trung h†c và là m¶t ngÜ©i
vi‰t sách. Ÿ Çây ngÜ©i ta Çã bu¶c cho anh cái t¶i là "trܪng giä quÓc
gia" (hay "tÜ sän quÓc gia") . ngÜ©i ta trách anh là ngÜ©i có
"khuynh hܧng t¿ nhiên" do Çó anh bÎ b¡t giam nhiŠu lÀn, lÀn cuÓi
cùng vào næm 1964. Anh vØa ÇÜ®c chuy‹n tØ dãy A qua dãy B. Hôm nay anh trÒng
khoai mì (s¡n). Ngoài m¶t chi‰c áo sÖ
mi anh còn m¥c thêm m¶t áo lånh b¢ng len, th‰ mà anh vÅn run.. Các b¶ Ƕi v§i
súng trÜ©ng, và các cai tù Çeo súng løc, canh gác nhóm 30 ngÜ©i tù cûa anh. Anh
Kš phäi lao Ƕng m‡i ngày 8 ti‰ng. Cái Çói cào ru¶t anh. M¶t ngÜ©i lao Ƕng xÃu
chÌ lãnh ÇÜ®c 9 kí khoai lang tây, hay s¡n, hay gåo g†i là lÜÖng th¿c cho m¶t
tháng. Ngày 1 tháng giêng dÜÖng lÎch không phäi là m¶t ngày l‹. Anh Kš ghét
nhÃt các ngày chúa nhÆt và ngày lÍ. Vì nh»ng ngày Çó anh bÎ nhÓt trong tråi
không ra ngoài ÇÜ®c nên không "æn c¡p" ÇÜ®c gì cä. G†i là "æn
c¡p" là tìm thêm chút rau cäi hay vài loåi cÕ khi lao Ƕng bên ngoài Ç‹ æn
thêm.
Trong
m¶t dãy nhà khác cûa tråi tù nÀy, anh NguyÍn chí ThiŒn, thÜ©ng bÎ b¡t giam
nhiŠu lÀn hÖn anh Kš. Hai ngÜ©i không bi‰t nhau. Anh ThiŒn hay džc thu¶c lòng
nh»ng bài thÖ mà anh làm trong tù nhÜng không sao chép ra ÇÜ®c :
Bån Öi, khi tôi g¥p bån
Tôi së nói
ñ‰n khúc s¡n, cû mài
LÎch sº tôi ? Bi l¡m!
ChÌ có xích xiŠng
Nh»ng loåt súng
Cûa tûi h°
Cûa phän b¶i
LÎch sº nÀy
Bån Öi, Làm anh thêm Çau kh°
NhÜng kÈ thù së phäi s®
Vì nó trÜ©ng cºu
Vì nó dài vô tÆn
Vì nó rÃt cäm Ƕng
ñó là lÎch sº
Cûa khúc s¡n cû mài
Trong tÃt cä
các tråi tù cûa MiŠn B¡c mà Phong Quang là m¶t, cái Çói theo Çu°i ngÜ©i tù mãi
mãi nhÜ m¶t ác m¶ng !
Chanh , chuÓi, cam, ÇÜ©ng
Låc, ÇÆu, cÖm, khoai
Là ân huŒ
Cûa Çäng
Ân huŒ vï Çåi
ThÆt s¿ vï Çåi !
Tåi SaiGon các nhà ngoåi giao ܧc
tính là các nhà tù có th‹ chÙa tØ 5000 ljn 30.000 tù binh và tù chánh trÎ.
NhÜng ª Hà N¶i nh»ng nhà ngoåi giao dù là ñông PhÜÖng hay Tây PhÜÖng cÛng không có m¶t š niŒm nào vŠ con sÓ tù
nhân chánh trÎ .
Ÿ MiŠn Nam, H¶i HÒng thÆp t¿ và nh»ng phái Çoàn ÇiŠu
tra quÓc t‰ ÇÜ®c phép vi‰ng thæm các tråi tù. Còn ª B¡c ViŒt thì không bao gi©
!