chÜÖng mÜ©i bäy

chÜÖng mÜ©i bäy

LÜ®m Çá lÃp bi‹n

Ÿ Phû T°ng ThÓng Pháp, ngÜ©i ta nhÃn månh là tÃt cä nh»ng chyŒn quan tr†ng không th‹ th¿c hiŒn m¶t cách công khai ª nÖi thanh thiên båch nhÆt ÇÜ®c . ñó là lŠ lÓi ngoåi giao cûa ngÜ©i Pháp, kín Çáo nhÜng không có bí mÆt.

Tåi Sài Gòn thì không ÇÜ®c kín Çáo l¡m. Có quá nhiŠu trung gian, toàn là nh»ng ngÜ©i tÓt, nhÜng cÛng có nh»ng sÙ giä thÆt mà cÛng có nh»ng sÙ giä tÜªng tÜ®ng n»a, nh»ng ÇiŒp viên hai ba mang, m© ám.. hay ra vào các các trung tâm chánh trÎ và quân s¿ .

BÎ châm bi‰m hay không thì vÎ trí cûa ngÜ©i Pháp ª Çây ai cÛng bi‰t cä rÒi :Çåi sÙ Mérillon Çã có quy‰t tâm xº døng t§i cùng lá bài cûa "l¿c lÜ®ng thÙ ba" và cûa tÜ§ng DÜÖng væn Minh.

ñÓi v§i ngÜ©i Pháp thì MiŠn Nam ViŒt Nam coi nhÜ Çã thua trÆn rÒi, nhÜng ch‰ Ç¶ Sài Gòn cÛng chÜa Ç‰n Ç‡i phäi søp Ç° trong nh»ng tuÀn lÍ s¡p t§i.. CÀn phäi thº bäo Çäm cho s¿ tÒn tåi cûa m¶t MiŠn Nam ViŒt Nam thu hËp, m¶t loåi Nam Kÿ quÓc. (nguyên tác :Cochinchine) B¡c ViŒt hình nhÜ chÜa có gì gÃp gáp l¡m, h† së chÃp nhÆn m¶t Chánh Phû trung lÆp v§i lãnh Çåo là ông Minh DÜÖng.

ñó là nh»ng gì mà ông Pierre Brochand Çã giäi thích cho ông Polgar ngày 13 tháng 4 tåi hÒ bÖi cûa Câu Låc B¶ Th‹ Thao Sài Gòn. Ông Brochand là ÇŒ nhÎ CÓ VÃn cûa Tòa ñåi SÙ Pháp, chuyên viên vŠ các vÃn ÇŠ ñông DÜÖng, ngÜ©i có m¶t vÈ ÇËp ngâm Çen cûa ngÜ©i MiŠn Nam nÜ§c Pháp, th¿c s¿ ông ta là ngÜ©i phø tá chánh vŠ chánh trÎ cûa Çåi sÙ Mérillon. Ông ÇŒ nhÃt CÓ VÃn lo vŠ vÃn ÇŠ væn hóa và cÖ quan cûa ông ta ª cách tòa Çåi sÙ Ç‰n gÀn 2 cây sÓ. Th©i gian gÀn Çây hai ông Brochand và Polgar g¥p nhau rÃt thÜ©ng.

ñã tØ lâu rÒi, ông Brochand có trách khéo ông Mérillon là không chÎu khó Çi g¥p thÜ©ng các ngÜ©i cûa l¿c lÜ®ng thÙ ba. Ông Mérillon bi‰t vÆy nhÜng ông nghï r¢ng n‰u mình lui t§i v§i ông Minh DÜÖng thì ông ThiŒu së không ÇÜ®c vØa lòng.

Bây gi© thì ông Polgar ngä vŠ m¶t giäi pháp chánh trÎ, tØ s¿ ra Çi cûa ông ThiŒu Ç‹ cho có ÇÜ®c ngÜ©i k‰ vÎ cho ông ta. Tåi sao không phäi là ông Minh DÜÖng ? HÖn n»a, ông CÓ VÃn Brochand Çã chÙng minh rÃt th¿c t‰ là nÜ§c Pháp s¤n sàng Çón nhÆn 50 ngàn tœ nån chánh trÎ ngÜ©i ViŒt Nam . NhÜ th‰ là ông ta Çã áp døng ÇÜ©ng lÓi chánh trÎ cûa vÎ ñåi SÙ cûa ông rÒi.

Ông Mérillon ngÜ©i không l§n l¡m, hÖi cÆn thÎ, xuÃt thân tØ trÜ©ng ñåi H†c QuÓc Gia Hành Chánh , có h† xa v§i T°ng ThÓng Giscard d'Estaing, Çã ÇÜ®c ông Georges Pompidou b° nhiŒm qua Sài Gòn và khi trình ûy nhiŒm thÜ ông ÇÜ®c T°ng ThÓng ThiŒu Çón ti‰p b¢ng bän quÓc thiŠu Pháp, m¶t bän nhåc mà ngÜ©i ta m§i ÇÜ®c nghe lÀn ÇÀu tiên tØ 10 mæm nay ª MiŠn Nam ViŒt Nam . Theo ông Mérillon thì Çó là ngÜ©i ta cho ngÜ©i Pháp nhiŠu hÖn nh»ng gì mà h† Çang có. CÛng theo ông, thì có nhiŠu ngÜ©i ViŒt Nam nhìn ông ta nhÜ là m¶t phó vÜÖng trong tÜ cách Çåi diŒn cho nÜ§c Pháp. Ông Mérillon có nhiŠu møc tiêu phäi làm:

- Lo vÃn ÇŠ an ninh cho ngÜ©i Pháp ª ViŒt Nam (gÀn 10.000 công dân Pháp), và ông Çã ÇÜa ÇÜ®c vŠ Sài Gòn hÖn 300 ngÜ©i tØ Cao Nguyên b¢ng các chuy‰n bay riêng..

- Trong viÍn änh Sài Gòn bÎ B¡c ViŒt chi‰m thì phäi bäo vŒ c¶ng ÇÒng ngÜ©i Pháp, nhÃt là trong giai Çoån bàn giao, tranh tÓi tranh sáng.

Ông Mérillon nghï t§i næm 1945, lúc ngÜ©i NhÆt ra Çi thì ª Sài Gòn trong m¶t cÜ xá, ngÜ©i Pháp Çã bÎ tàn sát trong nh»ng ÇiŠu kiŒn thÆt Çau thÜÖng tàn båo , v§i trÈ con liŒng vào lºa, phø n» bÎ hãm hi‰p, Çàn ông bÎ tra tÃn hành hå... Ông Mérillon cÛng không nuÓn thÃy sÓ phÆn Sài Gòn giÓng nhÜ ñà N¤ng .

- Phäi làm sao cho nÜ§c Pháp càng có l®i bao nhiêu càng tÓt bÃy nhiêu.. Trong hai MiŠn Nam B¡c ViŒt Nam, ÇÜ©ng lÓi chánh trÎ cûa Pháp n‰u có, thì së là m¶t s¿ pha tr¶n gi»a nh»ng k› niŒm và nh»ng l©i chúc tøng không chính xác....

ñ§i v§i chánh quyŠn Pháp, nÜ§c ViŒt Nam không có gì Üu tiên h‰t. Sau phong trào chÓng MÏ th©i T°ng ThÓng De Gaulle thì chánh quyŠn cûa ông Pompidou dÎu dàng hÖn Çã mª ÇÜ©ng cho Chánh Phû hiŒn tåi cûa ông Giscard d'Estaing cæn cÙ trên giä thuy‰t dÍ dãi cûa Hà N¶i . Có rÃt nhiŠu ngÜ©i ViŒt Nam ª Sài Gòn , ít nhÃt là nh»ng ngÜ©i ª lÙa tu°i trên 40, Çã nh¡c Çi nh¡c låi là h† thÃy gÀn ngÜ©i Pháp hÖn là ngÜ©i MÏ. Các ngÜ©i MÏ thì thô l‡ và th£ng tánh, còn ngÜ©i Pháp thì n¥ng vŠ tình cäm hÖn. VŠ lÎch sº thì h† Çã có m¥t ª cä ñông DÜÖng. s¿ kiŒn ngoåi giao quan tr†ng là HiŒp ñÎnh 1973 Çã ÇÜ®c kš k‰t ª Ba Lê.

Khi ông Mérillon r©i Ba Lê Ç‹ qua Sài Gòn thì ông có xin chÌ thÎ cûa ông T°ng TrÜªng Michel Jobert thì ông nÀy nói :

- " NgÜ©i ñåi SÙ không cÀn có chÌ thÎ. Ông ta phäi t¿ tìm lÃy cho mình". Và ông còn nói ti‰p

- " Tòa Çåi sÙ bên Çó ra làm sao rÒi ? Hãy làm th‰ nào Ç‹ phäi có m¶t tòa Çåi sÙ cho ra hÒn !

Tòa Çåi sÙ Pháp ª Sài Gòn rÃt ÇËp. Trong dinh th¿ cûa mình, ông Mérillon Çã cho ngÜ©i ta ng¡m thÕa thích thang lÀu hình khu Óc lÃy ki‹u ª các chi‰c tàu chi‰n th©i các ñô ÇÓc Toàn quyŠn. Trên tÜ©ng quét vôi tr¡ng tinh, ông có nhiŠu sÜu tÀm quš giá màu xanh, n°i bÆt lên nhÜ các thác nÜ§c, nhÜ các vÛ khí cûa th©i ñŒ NhÎ C¶ng Hòa, hay cûa Phû Toàn QuyŠn... rÃt ÇËp.

Trong tòa Çåi sÙ cûa mình, ông Mérillon lúc nào cÛng muÓn tÕ ra mình là m¶t nhà chánh trÎ có tÀm c«. Ông ti‰p khách nhiŠu, chÎu khó nghe, và khuy‰n khích ngÜ©i nói.

V§i ông Hoàng ÇÙc Nhã, ông nói :

- " Ông cÀn phäi nói v§i ông Anh cûa ông là ông ta phäi bi‰t chÎu khó dàn x‰p, ÇÜa "l¿c lÜ®ng thÙ ba" vào quÏ Çåo, hay phäi ti‰p xúc v§i CPLTCHMN. (Chánh Phû Lâm Th©i C¶ng Hòa MiŠn Nam)

Ông Nhã Çã trä l©i:

- " Ông nghï r¢ng Hà N¶i së Ç‹ cho ông Ãy nói chuyŒn v§i CPCMLTMN hay sao ?

Ông Mérillon cÛng Çã to nhÕ v§i ông Nhã r¢ng :

- " VŠ phÀn ông, ông có th‹ có m¶t vai trò quan tr†ng trong Chánh Phû m§i Çó !

- " ChuyŒn Çó không làm cho tôi quan tâm chút nào. Tôi không hŠ có m¶t chút tin tÜªng nào vŠ cái g†i là Chánh Phû Liên HiŒp Çó bao gi©. "

Nh»ng ngÜ©i cûa ông ThiŒu thÃt là quá thi‹n cÆn !

Ông Mérillon là m¶t trong nh»ng ngÜ©i Çåi sÙ hi‰m hoi ÇÜ®c ông Martin m©i cÖm. Hai ngÜ©i ÇŠu bi‰t giá trÎ cûa nhau. Theo l©i khuyên cûa Polgar, ñåi sÙ Martin không mÃy tin tÜªng vào tin tÙc quân s¿ hay chánh trÎ cûa ngÜ©i Pháp. Dï nhiên ngÜ©i Pháp là chû ÇÒn ÇiŠn, là nhà thÀu, là các tu sï sÓng räi rác kh¡p nÖi ª các tÌnh, nhÜng không có gì qua ÇÜ®c hŒ thÓng h»u hiŒu cûa Trung ÐÖng Tình Báo MÏ (CIA). Trái låi, ông Martin s£n sàng nghe ông Mérillon trên lãnh v¿c ngoåi giao. TÓi thi‹u ngÜ©i ta cÛng có th‹ nh© ngÜ©i Pháp. Hai ngÜ©i ÇŠu ª cånh nhau trên Çåi l¶ ThÓng NhÃt. Hai ông Çåi sÙ Çã cho Çøc m¶t cánh cºa xuyên qua bÙc tÜ©ng chung cûa hai tòa Çåi sÙ. Trong trÜ©ng h®p hŒ thÓng ÇiŒn thoåi cûa Sài Gòn bÎ hÜ hay bÎ trøc tr¥c thì hai ngÜ©i së dùng m¶t ÇÜ©ng giây tr¿c ti‰p nÓi liŠn hai ÇiŒn thoåi màu ÇÕ ÇÜ®c Ç¥t ª ngay væn phòng cûa m‡i ngÜ©i . VŠ phía ngÜ©i Pháp, ÇiŒn thoåi nÀy ÇÜ®c Ç¥t ª trong m¶t hÀm trú Än n¢m ª sát cånh væn phòng cûa ông Mérillon. Do Çó mà có m¶t lÀn khi vÎ sÙ thÀn cûa Tòa Thánh Ç‰n thæm ông Mérillon, thÃy ông nÀy lÆt ÇÆt chåy ra khÕi væn phòng, vÎ sÙ thÀn nÀy lÃy làm ngao ngán tÜªng ông Çåi sÙ nÀy Çang bÎ tháo då.

Ông Martin Çang tìm m¶t lÓi thoát chánh trÎ và càng ngày ông càng nghe nhà ngoåi giao cûa Pháp. Vào gi»a tháng 4, hai ông Martin và Mérillon ÇŠu ÇÒng š là: ông ThiŒu thÆt s¿ là m¶t chÜ§ng ngåi.

Ông Martin cÛng mân mê m¶t sÓ giäi pháp khác. M¶t trong sÓ Çó có vÈ hÃp dÅn trong giai Çoån nÀy: < viŒn tr® quân s¿ b° túc + thÜÖng thuy‰t chánh trÎ > NhÜng không may, vào ngày 16 tháng 4 Kissinger báo tin không vui vŠ cu¶c chåy Çua cûa các Ti‹u Ban trong QuÓc H¶i và nh»ng s¿ bàn cãi cûa QuÓc H¶i :

- " Chúng ta phäi thÃy trÜ§c là chúng ta Çang ch© Ç®i môt cu¶c bÕ phi‰u chÓng"

Theo ông T°ng TrÜªng Ngoåi Giao thì các cu¶c tranh luÆn ª ThÜ®ng ViŒn và Hå ViŒn ÇŠu tÆp trung vào m¶t bài toán hoàn toàn giä tåo (nguyên tác: ti‰ng Anh totally phoney). Ông Kissinger nÀy bi‰t cách Ç¶ng viên ông Martin cûa mình, khen ông Martin và xác nhÆn là ông nÀy ª Sài Gòn hành sº tuyŒt diŒu nhÜ là m¶t ông tÜ§ng ngoài m¥t trÆn vÆy. Và ông l®i døng cÖ h¶i nÀy Ç‹ hÕi ông Martin xem b¢ng cách nào ông có th‹ ÇÜa vŠ nÜ§c nhanh chóng con sÓ 2000 công dân Hoa Kÿ?

Không bi‰t có phäi là h§ hênh hay vô š khi cÛng trong ngày 16 tháng 4 nÀy, T°ng ThÓng Ford tuyên bÓ là ông ta Çã cho lŒnh di tän h‰t tÃt cä nh»ng ngÜ©i MÏ nào " xét thÃy không cÀn thi‰t" ? Do vÆy ông Kissinger phäi xin l‡i ngay sau Çó v§i ông Martin :

- "Tôi bi‰t là ÇiŠu nÀy Çã làm cho công viŒc cûa ông càng thêm khó khæn hÖn."

ñåi sÙ Martin bu¶c lòng phäi chÃp nhÆn š ki‰n "chÌ di tän khi tình hình tÜÖng ÇÓi ÇÜ®c °n ÇÎnh và v§i s¿ h®p tác cûa QLVNCH". Theo m¶t vài t© trình m§i nhÃt thì các sï quan MiŠn Nam ViŒt Nam cho bi‰t là n‰u ngÜ©i MÏ bÕ h† Ç‹ rút Çi thì h† së ngæn không cho phi cÖ cÃt cánh. H† cÛng còn s¤n sàng b¡n vào các phi cÖ Çó n»a.

CÛng trong ngày 16 tháng 4 nÀy ông Martin Çã cùng Çô ÇÓc Hugh Benton Ç¥c phái viên cûa T°ng TÜ LŒnh Vùng Thái bình DÜÖng, nghiên cÙu m¶t k‰ hoåch di tän 200.000 ngÜ©i ViŒt Nam . ñô ÇÓc ÇŠ nghÎ cho h† Çi b¢ng ngä VÛng Tàu và tØ Çó h† së ÇÜ®c ÇÜa vŠ Thái Lan, Phi LuÆt Tân hay Tân gia Ba. Ông Martin vì hoài nghi nên Çã trình bày nh»ng s¿ nghi ng© cûa ông trong m¶t công ÇiŒn gªi th£ng cho tÜ§ng Brent Scowcroft ª Tòa Båch –c. Theo hŒ thÓng hành chánh, ông Martin phäi tr¿c thu¶c ông Kissinger, nhÜng ông cÛng thích chÙng tÕ cho m†i ngÜ©i ÇŠu bi‰t ông là ngÜ©i Çåi diŒn cho T°ng ThÓng Hoa Kÿ . Ông Martin là sï quan tình báo trong th©i ñŒ NhÎ Th‰ chi‰n, nên ông t¿ xem mình giÕi hÖn bÃt cÙ ông tÜ§ng hay ñô ñÓc nào khác. CÛng còn giÕi hÖn bÃt cÙ ai khi Çøng vào nh»ng bài toán di tän: vì ª Ba Lê, ông Çã tØng lÆp k‰ hoåch di tän ngÜ©i MÏ n‰u có xäy ra m¶t cu¶c tÃn công cûa Liên Xô vào Tây Âu . Ông Martin Çã tØng ÇÜa nhân viên cûa ông lên thû Çô Bruxelles cûa nÜ§c BÌ, Çi ngÜ®c chiŠu v§i dòng ngÜ©i tän cÜ xuÓng phía Nam .

Ch¡c ông Martin không bao gi© d¿ trù ÇÜa ngÜ©i MÏ cûa ông hay nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam Çi ngÜ®c ra Hà N¶i . NhÜng theo ông thì k‰ hoåch cûa ñô ÇÓc không ÇÙng v»ng và quá tÓn kém. K‰ hoåch nÀy cÀn phäi trä tiŠn thuê 16 chi‰c tàu v§i giá 250.000 mÏ kim m¶t ngày

ñiŠu b§t lo cho m¶t sÓ l§n c¶ng s¿ viên cûa ông Martin là ít ra ông cÛng Çã b¡t ÇÀu chú š t§i nh»ng bài toán vŠ cu¶c di tän.

CuÓi cùng trong khi ông Ç°i š vŠ m¶t cu¶c rút Çi v§i m¶t s¿ ch‰t l¥ng trong tâm hÒn, thì ông låi nhÆn ÇÜ®c m¶t công ÇiŒn cûa ông Kissinger ngày 17 tháng 4, m¶t công ÇiŒn quá bÓi rÓi, chÌ riêng m¶t mình ông Martin m§i ÇÜ®c Ç†c mà thôi. Ông Kissinger Çã thäo bÙc công ÇiŒn nÀy sau m¶t bu°i h†p gÒm toàn nhân viên cao cÃp quan tr†ng thu¶c các B¶ và cÖ quan khác:

- "Ông phäi bi‰t là gÀn nhÜ không có m¶t ngÜ©i nào h‡ tr® cho š ki‰n phäi di tän ngÜ©i ViŒt Nam, ho¥c dùng quân l¿c Hoa Kÿ Ç‹ bäo vŒ cu¶c di tän. Các quân nhân thu¶c B¶ QuÓc Phòng và ª Trung ÐÖng Tình Báo, có cäm nghï chính là phäi Çi nhanh và ngay bây gi© (nguyên tác :to go out fast and now) "

Ông Kissinger ÇÒng š v§i ông Martin là phäi tránh các phän Ùng giây chuyŠn vì s¿ hoäng l†an, nhÜng ông T°ng trÜªng Çòi hÕi là Ç‰n ngày 22 tháng 4 không ÇÜ®c còn quá 2000 ngÜ©i MÏ ª ViŒt Nam .

Sau khi Çi m¶t vòng ª ngoåi quÓc trª vŠ, ông Çåi sÙ lÜu Ç¶ng Bùi DiÍm xin g¥p T°ng ThÓng ThiŒu. M¶t Çåi tá Çã trä l©i:

- "T°ng ThÓng Çang lo buÒn vì tÌnh nhà cûa ông bÎ chi‰m mÃt. Thû tÜ§ng së ti‰p ông."

Ông Bùi DiÍm không hŠ muÓn g¥p ông Thû tÜ§ng lå nÀy, m¶t ngÜ©i hÖi nhu nhÜ®c vŠ chánh trÎ . Ngoài ra ª ViŒt Nam chÌ có T°ng ThÓng m§i là ngÜ©i quan tr†ng. ñiŒn thoåi ª nhà ông Bùi DiÍm reo. ñích thân ông Thû tÜ§ng CÄn ª ÇÀu giây:

- " T°ng ThÓng muÓn là tôi phäi ti‰p ông."

Ông Bùi DiÍm ngÀn ngØ. Ngay lúc Çó thì tÜ§ng ñôn t§i.. Ông T°ng TrÜªng QuÓc Phòng cÓ nhÃn månh: Dù sao thì ông CÄn cÛng là Thû TÜ§ng. Ông Bùi DiÍm hÖi khó chÎu.

- "Tôi không muÓn mÃt thì gi©.

Ông ñôn ra vŠ, xong trª låi và cuÓi cùng ÇÜa Bùi DiÍm Ç‰n nhà ông CÄn. Ÿ Çó h† låi gÆp ÇŒ nhÎ Phó Thû TÜ§ng, ông NguyÍn væn Häo. NhÆn ÇÎnh m¶t vòng vŠ tin tÙc bi thäm. HÖn n»a nh»ng ngÜ©i nÀy không ai có quyŠn quy‰t ÇÎnh.

Bùi DiÍm nói;

- " S¿ thÆt cho ta thÃy là không còn gì Ç‹ làm ÇÜ®c n»a.

Cä Thû tÜ©ng và vÎ phó Thû tÜ§ng ÇŠu bàng hoàng. Cä hai ông ÇŠu bi‰t là ông Bùi DiÍm bi‰t rÃt rõ ngÜ©i MÏ và b¶ máy cûa th‹ ch‰ ª Hoa Kÿ. Ông ñôn thì tÕ ra ít ngåc nhiên hÖn. Ông Häo nói lên ngay:

- "NhÜ vÆy là phäi t° chÙc phòng thû ª ñÒng b¢ng sông Cºu Long.!"

Ông ñôn trình bày các khó khæn trong vÃn ÇŠ ông Häo vØa nói: "NgÜ©i MÏ ª Sài Gòn së nghï gì vŠ viŒc Çó ?"

Ông Bùi DiÍm Çi låi tòa Çåi sÙ Hoa Kÿ . Hai ông Martin và Bùi DiÍm ÇŠu bi‰t giá trÎ cûa nhau, nhÜng gi© nÀy thì gi»a hai ngÜ©i không có s¿ thành thÆt. Ông Martin nói ;

- " Ông së Ç‰n g¥p T°ng ThÓngThiŒu ? Ông së nói v§i ông ThiŒu tÃt cä s¿ thÆt ?

- Vâng, s¿ thÆt Çó là ÇÓi v§i ngÜ©i MÏ chi‰n tranh Çã chÃm dÙt tØ lâu rÒi."

Ông Martin không bình luÆn gì vŠ câu nói nÀy. Ông ti‰c gì m¶t vài khuy‰n khích mÖ hÒ. ÇÓi v§i ông Bùi DiÍm ? Ông không nói v§i ông Bùi DiÍm r¢ng chính ông ta, Çåi sÙ Hoa Kÿ, Çåi diŒn cho cá nhân T°ng ThÓng Hoa Kÿ, Çang nghï t§i s¿ ra Çi cûa T°ng ThÓng nÜ§c ViŒt Nam C¶ng Hòa ! Ông Martin s¤n sàng th° l¶ là m¶t nhà ngoåi giao thì phäi bi‰t Çóng kÎch.

Tin tÙc nghiêm tr†ng nhÃt trong ngày Çã Ç‰n: Quân Khmer ñÕ Çã ki‹m soát Phnom Penh , cách Sài Gòn 190 cây sÓ.

TÜ§ng Minh DÜÖng bi‰t ÇÜ®c tin nÀy trong khi ông Çang dùng b»a nhË v§i vài ngÜ©i bån ª quán nhÆu cûa tÜ§ng Mai h»u Xuân, gÀn m¶t ÇÒn ÇiŠn cao su ª Thº ñÙc, không xa Sài Gòn bao nhiêu. Ông Minh không có gì tÕ ra ngåc nhiŒn hay lo âu. M¶t trong nh»ng ngÜ©i bån cûa ông, ông Tôn thÃt ThiŒn bu¶t miŒng nói:

- " Bây gi© thì c¶ng sän së dÒn toàn l¿c Çánh vào Sài Gòn ."

Ông Minh phän ÇÓi ngay:

- "Phäi mÃt 6 tháng n»a h† m§i t§i Sài Gòn ÇÜ®c Các anh không bi‰t gì cä. Các anh không phäi là quân nhân.

Theo ông Minh, c¶ng sän phäi dØng quân låi thôi, ông nói v§i m¶t gi†ng sành Ç©i, vì h† không có Çû cán b¶ cÀn thi‰t Ç‹ ki‹m soát và chÌ huy cä thành phÓ. TÜ§ng Minh Çang tìm s¿ h‡ tr® Ç‹ cho hai Çåi sÙ Pháp và Hoa Kÿ bi‰t Çúng lúc . S¿ liên låc v§i tòa Çåi sÙ MÏ ÇÜ®c th¿c hiŒn qua tÜ§ng Charles Timmes, m¶t tÜ§ng hÒi hÜu và Çang phøc vø cho Trung ÐÖng Tình Báo (CIA), và v§i tòa Çåi sÙ Pháp thì qua ông Brochand. Ông Çåi sÙ Mérillon có lŒnh cho ông Brochand nÓi låi liên låc v§i tÜ§ng Minh. M¶t c¶ng s¿ viên thân cÆn v§i tÜ§ng Minh là ông VÛ væn MÅu muÓn gªi 6 hay 7 sÙ giä thu¶c "l¿c lÜ®ng Hòa Giäi " cûa ông Ç‰n vùng tåm chi‰m cûa c¶ng sän . Ÿ Çó các Çåi bi‹u nÀy có th‹ ti‰p xúc v§i ngÜ©i cûa CPCMLTMN,

TÜ§ng Minh nh¡c låi là c¶ng sän không có š ÇÎnh ti‰n chi‰m thû Çô, mà h† chÌ muÓn cô lÆp Sài Gòn thôi. N‰u v§i m¶t sÓ ÇÖn vÎ ÇÀy Çû ngÜ©i ta gi» vòng Çai Sài Gòn nhÃt là vŠ hÜ§ng ñông Ç‰n Xuân L¶c, và n‰u ngÜ©i ta Çi t§i chuyŒn thÜÖng thuy‰t nhanh chóng, thì ngÜ©i ta có th‹ tránh ÇÜ®c viŒc thành lÆp m¶t "Chánh Phû Liên HiŒp không th‹ chÃp nhÆn ÇÜ®c " Phäi Çi Ç‰n m¶t thÕa hiŒp nào Çó Ç‹ gi» ÇÜ®c m¶t lãnh th° nhÕ cûa MiŠn Nam ViŒt Nam .Sau Çó m§i xét t§i m¶t "Chánh Phû Liên HiŒp" .

- NhÜng tåi sao c¶ng sän låi chÃp nhÆn d¿ án nÀy ?

- Bªi vì h† không có Çû phÜÖng tiŒn Ç‹ quän lš cä m¶t MiŠn Nam ViŒt Nam " tÜ§ng Minh nh¡c låi m¶t lÀn n»a nhÜ vÆy.

Các gi§i chÙc cûa CPCMLTMN ª Hà N¶i t° chÙc m¶t chuy‰n vi‰ng thæm ñà N¤ng mà h† cho là Çã ÇÜ®c h† "giäi phóng" ngày 17 tháng 4. H† m©i ông Alexandre Casella, m¶t tham vÃn trong Cao Ñy Tœ Nån Liên HiŒp QuÓc, cùng Çi v§i phái Çoàn các nhà báo ngoåi quÓc. H† nói v§i ông nÀy :

- " Ông có th‹ cùng Çi vì ông cÛng là m¶t nhà báo. Ông không Çi v§i tÜ cách là m¶t Çåi diŒn cûa Cao Ñy Tœ Nån.

Phái Çoàn gÒm có các nhà báo cûa t© Le Monde (Pháp), cûa thông tÃn xã AFP, cûa t© Pravda (Liên Xô), cûa thông tÃn "Tân Trung Hoa", các toán truyŠn hình cûa Thøy ñi‹n và Pháp. Chi‰c Yak 40 chª phái Çoàn Çáp xuÓng phi trÜ©ng l§n ª ñà N¤ng . Có m¶t bu°i ti‰p tân có thÙc æn ngay tåi phi trÜ©ng, nÖi có treo m¶t tÃm hình l§n cûa HÒ chí Minh.

Thành phÓ có vÈ yên tïnh. Có rÃt ít b¶ Ç¶i MiŠn B¡c trên ÇÜ©ng phÓ. NgÜ©i cûa CPCMLTMN ÇiŠu chÌnh s¿ lÜu thông. Các hàng quán cûa ngÜ©i Tàu treo c© cûa C¶ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa, ÇiŠu nÀy gây thích thú cho ngÜ©i phóng viên cûa thông tÃn xã "Tân Trung Hoa" m¶t cách kÿ lå. ñây là m¶t cu¶c thæm vi‰ng có hÜ§ng dÅn.. Nói chung là tÓt. H† có Ç‰n vi‰ng m¶t nhà nuôi trÈ mÒ côi do các dì phÜ§c Çäm trách. M¶t bà nói:

-"Không thÃy có chåm súng ª ñà N¤ng . Chúng tôi ÇÜ®c b¶ Ç¶i B¡c ViŒt giäi phóng. Chúng tôi chÌ lo cho các em mÒ côi thôi."

Lúc trª vŠ Hà N¶i, Ông Casella gªi vŠ Liên HiŒp QuÓc m¶t bän phúc trình ÇÜ®c ông T°ng ThÖ Kš công khai hóa. Phúc trình nÀy xác nhÆn là "tình hình th¿c phÄm hình nhÜ bình thÜ©ng, dân chúng Çã lÀn lÜ®t trª vŠ nhà, các khu cÜ dân nghèo ÇÜ®c phát hiŒn trÓng v¡ng... NgÜ©i ta cÀn m¶t vài công tác cÙu thÜÖng khÄn cÃp nhÜng chÌ trung hån, dï nhiên nên có m¶t s¿ giúp Ç« nào Çó Ç‹ cho dân chúng trª vŠ làng måc cûa h† ".

Báo chí Hà N¶i tung tin : "M¶t công chÙc cûa Liên HiŒp QuÓc Çã Çi Ç‰n ñà N¤ng . Tình hình Çã trª nên bình thÜ©ng."

ThÆt là m¶t s¿ lÆt ngÜ®c lÓi nói quá trÖ trën nhÜng quá ÇËp:

ñÓi v§i ngÜ©i dân MiŠn B¡c lúc bÃy gi© là ông Casella Çã Çi Ç‰n ñà N¤ng trong cÜÖng vÎ Çåi diŒn cho Cao Ñy Tœ Nån cûa Liên HiŒp QuÓc !

Ông Casella không ghi nhÆn ÇÜ®c m¶t không khí th¡ng trÆn nào trong thû Çô B¡c ViŒt có liên quan Ç‰n nh»ng s¿ ti‰n tri‹n vŠ quân s¿ ª trong MiŠn Nam .

Trong ngày ÇÀu cûa cu¶c Çi tham quan cûa ông Casella ª ñà N¤ng, ª m¶t nÖi nào Çó thu¶c vùng ngoåi ô Sài Gòn, ông Frank Snepp g¥p ngÜ©i nhân viên cûa mình Çã gài vào bên trong, ÇÜ®c coi là m¶t ngÜ©i ÇiŒp viên giÕi cûa ông ta. NgÜ©i nhân viên nÀy kh£ng ÇÎnh: B¡c ViŒt Çã có quy‰t tâm phäi ti‰n Ç‰n chi‰n th¡ng cuÓi cùng, không bao gi© có giäi pháp ngoåi giao - chánh trÎ nào h‰t.

Cä hai ông Martin và Polgar ÇŠu không chú š t§i tÀm quan tr†ng cûa t© trình nÀy cûa Frank Snepp. T© trình nÀy cuÓi cùng cÛng Ç‰n ÇÜ®c trên bàn giÃy cûa ông T°ng TrÜªng Ngoåi Giao ª Hoa Thånh ñÓn trong lúc ông Kissinger Çang b¡t ÇÀu làm áp l¿c Liên Xô trª låi. ñây là m¶t chi‰n lÜ®c làm cho ông Martin vui thích. Ông Çã gªi m¶t công ÇiŒn cho Kissinger :

- " Tôi thÃy h† cÀn phäi trä m¶t giá nào Çó cho s¿ hòa hoãn cûa chúng ta . Có th‹ nào chúng ta tìm cách nào Çó Ç‹ cho cä Liên Xô và Trung QuÓc hi‹u r¢ng ÇiŠu rÃt có l®i cho h† trong mÓi quan hŒ v§i chúng ta trong tÜÖng lai là phäi månh më can thiŒp v§i Hà N¶i Ç‹ h† phäi lui låi trÜ§c Sài Gòn và b¡t ÇÀu Çi låi con ÇÜ©ng thÜÖng thäo."

Ngày 18 tháng 4,

Vào lúc 12 gi© trÜa ª Hoa Thånh ñÓn , ông Kissinger g¥p Çåi sÙ Liên Xô Anatol Dobrynine, ngÜ©i bi‰t quá nhiŠu vŠ Hoa Kÿ và quá quen thu¶c v§i sân khÃu chánh trÎ cûa Hoa Thånh ñÓn .Kissinger trao cho ông nÀy m¶t bÙc thÖ cûa T°ng ThÓng Ford gªi cho ông Brejnev:

- " S¿ lo âu chánh y‰u cûa chúng tôi là vÃn ÇŠ di tän ngÜ©i MÏ và m¶t sÓ ngÜ©i ViŒt Nam quan tr†ng phäi ÇÜ®c ti‰n hành trong trÆt t¿." T°ng ThÓng Hoa Kÿ muÓn thÃy cu¶c "di tän nÀy phäi ÇÜ®c ki‹m soát", Ç‹ tránh s¿ ÇÓi ÇÀu gi»a binh sï cûa B¡c ViŒt và b¶ phÆn bäo vŒ cûa Hoa Kÿ . Ông yêu cÀu phäi ÇÜ®c trä l©i nhanh chóng. N‰u B¡c ViŒt ngÜng ti‰ng súng thì Hoa Kÿ së ngÜng viŒn tr® chi‰n cø cho Sài Gòn và s¤n sàng ti‰p tøc låi các cu¶c Çàm phán chánh trÎ ".

ñÓi v§i ông Dobrynine, ông T°ng TrÜªng Ngoåi Giao Hoa Kÿ nói rõ là quân B¡c ViŒt không ÇÜ®c Çøng t§i phi trÜ©ng Sài Gòn. N‰u không thì Hà N¶i së có nhiŠu hÆu quä rÃt là tai håi. . Kissinger cho thÃy là Hoa Thånh ñÓn giäi quy‰t tr¿c ti‰p v§i Måc tÜ Khoa , ch§ không phäi v§i Hà N¶i và cÛng không phäi v§i B¡c Kinh . Tóm låi, ông T°ng TrÜªng Ngoåi Giao Hoa Kÿ Çe d†a ngay Hà N¶i và ngÀm Ç¥t vÃn ÇŠ hòa hoãn b¢ng cách chÌ nói th¢ng v§i Liên Xô . Âu cÛng là m¶t s¿ vÆn Ç¶ng cÀn thi‰t nhÜng ch£ng có k‰t quä gì, n‰u không muÓn nói là phù phi‰m. Kinh nghiŒm cho thÃy là ông Kissinger vÅn bi‰t là muÓn bàn cãi v§i c¶ng sän ª Måc tÜ Khoa hay Hà N¶i cÛng vÆy, thì phäi b¡t ÇÀu trong m¶t tÜ th‰ månh. Hình nhÜ ông ta Ç¥t giä thuy‰t hay giä b¶ tin là ông Brejnev có th‹ ra lŒnh cho các sÜ Çoàn cûa B¡c ViŒt .

Ông không bi‰t và ngay nhÜ ông Dobrynine cÛng vÆy, là trÜ§c Çó 4 ngày, tÙc là vào ngày 14 tháng 4, tØ B¶ TÜ LŒnh L¶c Ninh, vÎ T°ng TÜ LŒnh B¡c ViŒt Çã chuÄn bÎ cho cu¶c tÃn kích cuÓi cùng vào Sài Gòn .

Ÿ ch‡ nÀy, các trung tâm chánh trÎ thÜ©ng ÇÜ®c tin tÙc không chính xác trên bình diŒn chánh trÎ , nên không loåi bÕ Ü§c tính thû Çô Sài Gòn së phäi bÎ bao vây và cô lÆp.

ñåi sÙ Pháp, ông Mérillon có chi‰n lÜ®c chánh trÎ cûa ông : phäi làm áp l¿c cä tÜ§ng Minh và ông Martin.

Nhà ngoåi giao Pháp g¥p tÜ§ng Minh lÀn ÇÀu tiên ngày 17 tháng 4, Çã xin l‡i là Çã không th‹ Ç‰n thæm ông trÜ§c Çó ÇÜ®c . Ông bäo Çäm r¢ng Ông Minh së ÇÜ®c hÆu thuÅn cûa nÜ§c Pháp. Ÿ ViŒt Nam nÜ§c Pháp có b°n phÆn, có quyŠn và có quyŠn l®i. HÖi li‰ng tho¡ng ông Mérillon phác thäo cu¶c dàn d¿ng cho m¶t cu¶c hành quân l§n vŠ chánh trÎ , mà tÜ§ng Minh là trung tâm Çi‹m. Dï nhiên ngÜ©i ta cÛng phäi tránh cho Sài Gòn không bÎ Ç° máu dÜ§i làn lºa Çån. N‰u c¶ng sän chi‰m ÇÜ®c thû Çô thì ÇiŠu ch¡c ch¡n là m¶t lÓi sÓng nào Çó së bi‰n mÃt. Hai ngÜ©i ÇŠu dùng ti‰ng Pháp Ç‹ trò chuyŒn. Cä hai ÇŠu rÃt cäm Ç¶ng, nhÃt là tÜ§ng Minh, n¡m ch¥t tay ông Mérillon và si‰t ch¥t m¶t hÒi lâu, hai m¡t ÇÅm lŒ:

- " Vâng, phäi nhÜ vÆy m§i Çúng. Ông thÆt là m¶t ngÜ©i có lòng, thÜa ông Çåi sÙ. Tôi së thº, tôi së coi låi.."

Ông Mérillon thi hành Çúng chÎ thÎ Çã nhÆn .Ông Çã nhÆn m¶t công ÇiŒn lå lùng n‰u không muÓn nói là quá Çáng tØ Phû T°ng ThÓng Pháp. ñåi Ç‹ :

- "Cho T°ng ThÓngThiŒu Çi, Ç¥t ông Minh vào Phû T°ng ThÓng.'

Ông Mérillon nghï là có th‹ Çåt ÇÜ®c m¶t s¿ "chuy‹n ti‰p ÇÙng Ç¡ng" . Không còn có m¶t giäi pháp nào khác hÖn, ngoài s¿ thÜÖng lÜ®ng.

Chánh Phû MiŠn Nam ViŒt Nam cho ph° bi‰n trên cä các báo ViŒt ng» và Anh ng» m¶t bän tin theo Çó : "ñÄy lui ÇÜ®c các cu¶c tÃn công qui mô cûa c¶ng sän B¡c ViŒt ª Xuân L¶c và Long An, Quân L¿c ViŒt Nam C¶ng Hòa Çã chÙng minh ÇÜ®c quy‰t tâm gìn gi» ÇÃt nÜ§c và khä næng cûa mình trong viŒc chi‰n th¡ng l¿c lÜ®ng xâm læng c¶ng sän."

TÃt nhiên không tin tÜªng l¡m vào "khä næng chi‰n th¡ng ÇÜ®c quân thù" nhÜ Çã loan tin, Chánh Phû MiŠn Nam Çang chuÄn bÎ gªi sÓ vàng d¿ tr» d¢n kho sang Hoa Kÿ . N‰u QuÓc H¶i MÏ không bÕ phi‰u thuÆn cho ngân khoän viŒn tr® b° túc cho ViŒt Nam thì T°ng ThÓngThiŒu nói là së dùng sÓ vàng nÀy Ç‹ mua vÛ khí và Çån dÜ®c.

Có quá nhiŠu tin ÇÒn vŠ hòa bình cÛng nhÜ vŠ chi‰n tranh nhÜ là :

- B¡c ViŒt së không bao gi© tÃn công vào Sài Gòn ,

- các ÇÖn vÎ nhÕ B¡c ViŒt , nh»ng Ç¥c công giä dång thÜ©ng dân Çang xâm nhÆp thû Çô,

- có Çäo chánh ª Sài Gòn

- có Çäo chánh ª Hà N¶i

........

HÀu h‰t nh»ng ngÜ©i MÏ còn låi ª ViŒt Nam ÇŠu chÓng C¶ng, nhÜng ngÜ©i ta cÛng thÃy có vài ngÜ©i có thiŒn cäm v§i CPCMLTMN và cä B¡c ViŒt , Ç¥c biŒt trong nh»ng t° chÙc nhân Çåo hay cÖ quan tØ thiŒn công giáo, thÜ©ng ngày ti‰p xúc v§i nh»ng ngÜ©i nghèo khó và các nån nhân chi‰n tranh. ñÓi v§i nh»ng ngÜ©i MÏ Çó, s¿ ti‰n quân cûa B¡c ViŒt không phäi là m¶t cu¶c xæm læng, cÛng không phäi là m¶t s¿ chi‰m Çóng.. mà là m¶t cu¶c giäi phóng, m¶t s¿ bäo Çäm là cuÓi cùng chi‰n trÆn së chÃm dÙt. ñÓi v§i h†, hòa bình là m¶t s¿ cÀn thi‰t.

Bà Claudia Krich là m¶t thành viên cûa m¶t t° chÙc nhân Çåo thu¶c giáo phái " Quây CÖ" (Quaker). Bà tiêu xài không ti‰c tiŠn cho dân chúng. Bà nói rành ti‰ng ViŒt Nam, và Çã có làm viŒc trong m¶t trung tâm chÌnh hình và giäi phÅu ª Quäng Ngãi, n¢m vŠ phía B¡c cûa Sài Gòn . Ÿ Çó ngÜ©i ta cung cÃp chân tay giä, nång g‡, và xe læn cho các ngÜ©i tàn tÆt. Nghï r¢ng Quäng Ngãi së bÎ d¶i bom nên bà Çã vŠ Sài Gòn tØ tháng 3.

ñây là nhÆt kš cûa Bà Claudia Krich:

Sài Gòn ngày thÙ næm, 17 tháng 4 1975

"Låi có nh»ng tin ÇÒn n»a: thÙ bäy së thÃy ÇÜ®c giäi phóng, hay ít nhÃt cÛng là m¶t cu¶c tÃn công vào Sài Gòn. Các mÄu tin tÙc nh¥t ÇÜ®c ngày hôm qua: "mÆt mã bí mÆt" mà tòa Çåi sÙ Hoa Kÿ xº døng së ÇÜ®c ph° bi‰n trên Çài phát thanh khi nào Hoa Kÿ có quy‰t ÇÎnh di tän. Có ngÜ©i së nói : "NhiŒt Ç¶ ª Sài Gòn là 105 Ç¶ và còn lên cao n»a." Sau Çó là bän nhåc "Tôi mÖ m¶t ngày lÍ Giáng Sinh tr¡ng" (I'm dreaming of a white Christmas)

TÃt cä nh»ng ngÜ©i MÏ ª Sài Gòn ÇŠu bi‰t mÆt mã nÀy."

Bà Krich vi‰t :

- "M‡i ngày, chúng tôi nghe Çài phát thanh Ç‹ Ç‰m xem bao nhiêu tÌnh Çã lÀn lÜ®t bi thÃt thû. Quäng Ngãi Çã ÇÜ®c giäi phóng ngày 24 tháng 3... NgÜ©i ta chÌ b¡n có m‡i m¶t phát súng. ñà N¤ng Çã ÇÜ®c giäi phóng ngày 29 tháng 3... Bây gi© thì còn rÃt ít lãnh th° trong tay cûa Chánh Phû ViŒt Nam C¶ng Hòa. V§i Sài Gòn thì cÛng t§i thôi. Ngày hôm nay, m¶t ngÜ©i bån MÏ Çã ghi nhÆn ÇÜ®c là Ngân Hàng cûa Hong Kong và ThÜ®ng Häi không còn nhÆn chi phi‰u b¢ng MÏ kim n»a.."

Thûy Quân Løc Chi‰n và l¿c lÜ®ng Häi Quân cûa ñô ñÓc Cang và các ÇÖn vÎ ñÎa PhÜÖng Quân Çã chÆn ÇÙng ÇÜ®c sÜ Çoàn 5 và sÜ Çoàn 7 B¡c ViŒt ª B‰n LÙc, trên sông Sài Gòn . T°n thÃt cûa B¡c ViŒt rÃt n¥ng, l¿c lÜ®ng Häi Quân cûa MiŠn Nam Çã tác xå b¢ng Çåi bác 20, 40 và 105 ly . Tuy nhiên tinh thÀn cûa B¶ Tham MÜu MiŠn Nam ViŒt Nam càng ngày càng xuÓng thÃp. Trong m¶t bÙc thÜ gªi cho ñåi sÙ cûa mình, tÜ§ng Homer Smith thÃy là ngay cä tÜ§ng Tham mÜu trÜªng Cao væn Viên cÛng không nghiêng vŠ viŒc T°ng ThÓngThiŒu phäi ra Çi - m¶t ÇiŠu Çã ÇÜ®c xác nhÆn qua cäm tÜªng cûa ông Wolfgang Lehmann -

Tinh thÀn cûa ông ThiŒu xuÓng quá thÃp. TrÜ§c h‰t là ông rút vào tÜ phòng cûa ông, sau Çó vào hÀm trú Än b¢ng bê tông ª tÀng dÜ§i cùng cûa Dinh ñ¶c LÆp. Ông Çã ÇÜ®c bi‰t là Thûy Quân Løc Chi‰n và BiŒt ñ¶ng Quân trÜ§c khi rút lui Çã san b¢ng mÒ mä cûa t° tiên ông ª m¶t làng n¢m ª gÀn b© bi‹n Phan Rang. Tinh thÀn n¥ng triÍu vì ÇiŠm báo trÜ§c thÆt là kinh khûng ... ông ThiŒu tØ khÜ§c cä nh»ng cú ÇiŒn thoåi cûa tòa Çåi sÙ Hoa Kÿ.

Ý thÙc ÇÜ®c n‡i lo âu cûa ngÜ©i dân Sài Gòn , ông Martin ra lŒnh cho thu¶c cÃp là phäi trÃn an dân chúng. Ông chÌ thÌ cho Alan Carter, chû nhiŒm sª thông tin phäi Ç‰n nói chuyŒn ª Çài truyŠn hình. Phäi khó khæn l¡m ông Martin m§i giäi quy‰t ÇÜ®c viŒc nÀy; ông không mÃy thích cái anh chàng râu xÒm nÀy, m¶t ngÜ©i không cùng quan Çi‹m thông tin v§i ông Çåi sÙ cûa mình. CÛng có th‹ ông Martin cäm thÃy có m¶t thích thú nào Çó khi ông giao cho Carter nhiŒm vø khó khæn nÀy. Ông Carter cäm thÃy không ÇÜ®c thoäi mái l¡m trÜ§c Óng kính truyŠn hình, khi ÇÜ®c m¶t ngÜ©i ViŒt Nam phÕng vÃn ông ta :

HÕi : "Có m¶t tin ÇÒn nói r¢ng n‰u ngân khoän viŒn tr® b° túc không ÇÜ®c chÃp thuÆn thì ngÜ©i MÏ së ÇÜ®c di tän h‰t tØ ngày 19 tháng 4 ?

ñáp : " Tin ÇÒn nÀy không có gì làm nŠn täng. N‰u ông Ç‰n thæm biŒt th¿ cûa v® chÒng ông Çåi sÙ Martin, ông có th‹ nhÆn xét là không có món gì Çã ÇÜ®c di tän, Nhà tôi cÛng vÆy.

HÕi : "CÛng theo m¶t tin ÇÒn khác, thì Lãnh s¿ cûa Hoa Kÿ cÃp phát giÃy phép di tän cho m¶t sÓ ngÜ©i ViŒt Nam .NgÜ©i ta Çang sÃp hàng dài trÜ§c cÖ quan dÎch vø cûa tòa Lãnh S¿....

Ông Carter phän ÇÓi :

- " Låi m¶t tin ÇÒn n»a ! Tòa Lãnh s¿ chÌ giäi quy‰t công viŒc bình thÜ©ng mà thôi. NgÜ©i ta ÇiŠn vào hÒ sÖ cÜ§i xin, làm khai sanh, và phát chi‰u khán.."

Nghe ông Carter nói, ngÜ©i ta có th‹ tin r¢ng t› suÃt sanh sän trong c¶ng ÇÒng ngÜ©i MÏ ª ViŒt Nam Çang tæng månh .

Ông Carter bi‰t rõ là có nhiŠu khán thính giä Çã thÃy ngÜ©i ta x‰p hàng ch© Ç®i ª tòa lãnh s¿. Ông nói ti‰p :

- " S¿ thÆt là có vài ngÜ©i MÏ Çã ra Çi. Trong hoàn cänh nÀy, h† có Çi s§m hÖn d¿ tính thì cÛng là chuyŒn bình thÜ©ng thôi. Tóm låi nh»ng ngÜ©i MÏ Çó chÌ có vŠ s§m hÖn trÜ§c ngày d¿ trù trong dÎp nghÌ hè cûa h† mà thôi."

LÓi giäi thích cûa ngÜ©i trÜªng cÖ quan thông tin nÀy không thuy‰t phøc ÇÜ®c ai h‰t. Ngay nhÜ khán thính giä ª các tÌnh cÛng cäm thÃy hình nhÜ m¶t cu¶c di tän Çang b¡t ÇÀu. Ông Carter Çã làm h‰t sÙc mình. ñ‹ cho thÃy là ông ñåi sÙ cûa ông ta Çã h‰t lòng trong công tác phän tuyên truyŠn.. Ông Martin gªi vŠ cho ông Kissinger bän væn cu¶c phÕng vÃn truyŠn hình nÀy và còn nhÃn månh thêm:

"N‰u QuÓc H¶i có bÕ phi‰u chÓng viŒn tr®, tôi Ü§c mong r¢ng ông và T°ng ThÓng së công bÓ h‰t sÙc bình tïnh r¢ng các ông Çã làm h‰t sÙc mình Ç‹ Çåt ÇÜ®c th¡ng l®i cho ngân sách næm 1976 "

Ông Martin nghï r¢ng ông Çã Çi hÖi xa:

- "Ông có th‹ cho r¢ng chuyŒn Çó không th¿c t‰ l¡m, nhÜng ª Çây chuyŒn Çó låi có nhiŠu k‰t quä. NgÜ©i ta së nói v§i chính phû ª Sài Gòn là næm 1975 thì không có m¶t mÏ kim nào, nhÜng các ông së thÃy vào næm 1976, nó së có trª låi!

Ông Martin s® së có nh»ng phän Ùng không tÓt tØ phía dân chúng và binh sï ª MiŠn Nam :

- " Hoa Thånh ñÓn không nên hoäng hÓt. M¶t cái lŒnh di tän bÃt thÀn và táo båo có th‹ gây ra (ª Çây) nhiŠu s¿ loån Ç¶ng."

Theo ông Martin thì quân l¿c VNCH có th‹ ngæn chÆn sÙc ti‰n quân cûa B¡c ViŒt Ç‰n Sài Gòn trong m¶t th©i gian nào Çó. Ông không tin là Hà N¶i "muÓn tÃn công tr¿c diŒn vào Sài Gòn" ñåi sÙ lo ngåi vŠ nh»ng suy luÆn mà ngÜ©i ta có th‹ tung ra trên th‰ gi§i vŠ nh»ng quy‰t ÇÎnh cûa Hoa Thånh ñÓn . Danh tØ "phän b¶i" ÇÜ®c nh¡c Çi nh¡c låi nhiŠu lÀn trong búc công ÇiŒn nÀy.

- " Không th‹ Ç‹ cho ngÜ©i ta tÜªng r¢ng Hoa Kÿ Çã phän b¶i låi ngÜ©i ViŒt Nam ."

NhÃt là ông muÓn thuy‰t phøc ông Kissinger ÇØng gªi Thûy Quân Løc Chi‰n Ç‰n ViŒt Nam trÜ§c khi ông Çích thân yêu cÀu trong cÜÖng vÎ cûa m¶t ñåi SÙ.

- "Tô së không ngÀn ngåi yêu cÀu ngay, n‰u trÆt t¿ công c¶ng bÎ suy søp."

Sau Çó, lÀn ÇÀu tiên, ông Martin vi‰t trong công ÇiŒn :

- "Tôi nghï r¢ng giäi pháp thÜÖng thuy‰t không th‹ b¡t ÇÀu ÇÜ®c n‰u ông ThiŒu vÅn còn ª chánh quyŠn. TrØ phi ngÜ©i ta Ãn ÇÎnh cho ông nh»ng chÌ thÎ khác, n‰u không thì ông Martin së Ç‰n bàn cãi v§i ông ThiŒu. Ông Martin không muÓn có môt cu¶c Ç¶c thoåi lúc ÇÓi diŒn v§i T°ng ThÓng ThiŒu: ông së nói v§i ông ta nhÜ m¶t ngÜ©i bån. VÎ trí cûa ông ThiŒu trong lÎch sº së ÇÜ®c bäo Çäm. N‰u ông không t¿ š tØ nhiŒm thì các tÜ§ng lãnh cûa ông së cÜ«ng bÙc ông vào con ÇÜ©ng Çó. VŠ m¥t pháp lš thì phäi gi» cho Çúng theo Hi‰n Pháp cûa ViŒt Nam C¶ng Hòa. Phäi có can Çäm Ç‹ th¿c hiŒn viŒc nÀy. Ông ThiŒu së Ç¥t quyŠn l®i cûa ÇÃt nÜ§c lên trên h‰t. Ông Martin së khuyên ông ThiŒu v§i tÜ cách cá nhân, không theo m¶t chÌ thÎ nào cûa T°ng ThÓng Ford hay cûa ông T°ng TrÜªng cûa mình.

ñây là m¶t hành Ç¶ng ngoåi giao khéo léo và ngoån møc ÇÜ®c mô tä trong Çoån 9 cûa bÙc ÇiŒn tín mà ông Martin gªi cho T°ng TrÜªng Ngoåi Giao cûa mình, v§i yêu cÀu "n‰u không có lÎnh nào khác" thì xin cho phép ông thúc ÇÄy T°ng ThÓng ThiŒu s§m ra Çi, nhÜng phÀn trách nhiŒm không hŠ dính Ç‰n ông Kissinger hay T°ng ThÓng Ford.

Không bi‰t Çây là Çåo ÇÙc giä hay là m¶t s¿ hy sinh ?

BÙc ÇiŒn tín sÓ 710 nÀy ÇÜ®c ông Martin thäo ra trong m¶t trång thái cæng th£ng thÆt ra không phäi vi‰t ra nhÜ m¶t bài nghÎ luÆn. Ông trª låi vÃn ÇŠ di tän ngÜ©i MÏ:

- "N‰u quân l¿c Hoa Kÿ Ç‰n Çây Ò åt trong hoàn cänh hiŒn tåi, thì khi rút Çi không chØng h† phäi chi‰n ÇÃu v§i l¿c lÜ®ng quân s¿ cûa MiŠn Nam ViŒt Nam ." NgÜ®c låi, n‰u Hoa Thånh ñÓn cÙ gi» s¿ bình tïnh, thì Martin tôi có th‹ cho di tän ngÜ©i cûa mình "m¶t cách không gây thêm m¶t l‡i lÀm nào, tôi xin nh¡c låi m¶t cách không gây thêm m¶t l‡i lÀm nào tai håi khác trong sÓ hàng ngàn l‡i lÀm mà ngÜ©i MÏ Çã vÃp phäi ª ViŒt Nam . Thân kính. "

BÙc ÇiŒn tín nÀy vÅn gi» Ç¶ "MÆt- Kín" . Tåi Sài Gòn thì chÌ có thÖ kš và nhân viên mÆt mã cûa ông Martin Ç†c ÇÜ®c mà thôi. Ông Kissinger trä l©i nhÜ sau :

- "Tôi Çã có bàn thäo v§i T°ng ThÓng Ford vŠ bÙc ÇiŒn tín sÓ 710 cûa ông. Không có gì phän ÇÓi vŠ nh»ng gì ông Çã ti‰n hành nhÜ ông Çã cho bi‰t trong Çoån 9. "

ThÆt Çúng là m¶t bài kinh cÀu nguyŒn ng¡n g†n và kín Çáo cho ông ThiŒu !

Trong m¶t bÙc ÇiŒn tín ÇÜ®c ph° bi‰n r¶ng rãi tØ Hoa Thånh ñÓn ÇÜ®c gªi cho Honolulu và Sài Gòn, ông Kissinger nói :

- "Hôm nay chúng tôi có m¶t bu°i h†p rÃt là giän dÎ v§i các thành viên thu¶c nhiŠu cÖ quan khác Ç‹ xem xét chÜÖng trình và k‰ hoåch cûa chúng ta trong vÃn ÇŠ di tän ngÜ©i MÏ và ngÜ©i ViŒt Nam . DÜ luÆn chung và cûa QuÓc H¶i ÇŠu muÓn chúng ta phäi Ç¥t Üu tiên cao cho vÃn ÇŠ an toàn cûa ngÜ©i MÏ. .. "Tin r¢ng có th‹ xº døng VÛng Tàu cho m¶t cu¶c di tän qui mô" có th¿c t‰ hay không ? Các ông có tin tÜªng là chúng ta có th‹ tin dùng m¶t vài ÇÖn vÎ cûa MiŠn Nam ViŒt Nam Ç‹ gi» an ninh cho nh»ng vùng di tän hay không ?"

Ngày 18 tháng 4, ông Kissinger låi cho m¶t sÓ chÌ thÎ khác:

- "M¥c dÀu có nh»ng s¿ toan tính cûa các ông và cä næng khi‰u cûa riêng tôi, theo lÓi nhÆn ÇÎnh cûa Hoa Thånh ñÓn vŠ tình hình quân s¿ chung quanh Sài Gòn và nh»ng š ÇÎnh cûa Hà N¶i , tôi bu¶c lòng phäi Çòi hÕi các ông giäm thi‹u s¿ hiŒn diŒn cûa ngÜ©i MÏ Ç‰n con sÓ 1.100 ngÜ©i, tính Ç‰n chiŠu ngày thÙ næm 24 tháng 4. ñó là con sÓ nhân viên mà theo chúng tôi có th‹ ÇÜ®c di tän trong m¶t cu¶c hành quân tr¿c thæng vÆn"

- "Tôi bi‰t là quy‰t ÇÎnh Çó së làm ông b¿c mình, cä v§i tôi cÛng vÆy.Tôi bäo Çäm v§i ông r¢ng... tôi không Çòi hÕi ông phäi giäm con sÓ ngÜ©i Çó xuÓng n»a cho Ç‰n m¶t ngày nào Çó mà ông nhÆn ÇÜ®c lŒnh Çóng cºa tòa Çåi sÙ. Xin Chúa gìn gi» chúng ta ! Thân m‰n"

V§i ít nhiŠu s¿ ÇÒng š cûa ông Martin, ít thì Çúng hÖn, các quân nhân Çã xem xét cÃu trúc cûa sân bay Tân sÖn NhÙt . VÃn ÇŠ ÇÜ®c Ç¥t ra là së có m¶t l¿c lÜ®ng an ninh khoän 350 ngÜ©i ÇÜ®c gªi t§i Ç‹ bäo vŒ các cÖ quan thu¶c Phòng Tùy Viên Quân s¿ Hoa Kÿ . M¶t toán tiŠn sát Çã gªi m¶t công ÇiŒn cho vÎ T°ng TÜ LŒnh ª Honolulu và cho TÜ lŒnh l¿c lÜ®ng xe l¶i nÜ§c cûa Häi Quân ª Okinawa . BÙc công ÇiŒn nói rõ là "phäi cÀn có ít nhÃt 1 ti‹u Çoàn b¶ binh cho nhiŒm vø ÇÜ®c d¿ trù."

Ông Martin Çã có m¶t phän Ùng mÌa mai ÇÓi v§i bÙc ÇiŒn tín sau cùng cûa ông Kissinger mà nguyên væn nhÜ sau :

- "Chúng tôi sung sÜ§ng mà nhÆn thÃy là bu°i h†p rÃt giän dÎ. TÓi thi‹u cÛng phäi nhÜ vÆy. CÀn phäi tránh chiŠu hÜ§ng giä dø cho trrÜ©ng h®p "xÃu nhÃt" së xäy ra . Chúng ta cÛng thÃy nó së xäy ra, nhÜng chúng ta phäi s¤n sàng có k‰ hoåch ÇÓi phó."

Tinh thÀn bi quan và lo s® cûa nhóm hành chánh ª Hoa Thånh ñÓn Çã làm cho ông Martin cáu lên.

Ngày 18 tháng 4

Ÿ Hà N¶i, Thû tÜ§ng Phåm væn ñÒng ti‰p m¶t nhân vÆt ngÜ©i Pháp, ông bác sï Roussel. Ông nÀy së trình bày cho tòa Çåi sÙ Pháp ª Hà N¶i nh»ng l©i tuyên bÓ cûa Phåm væn ñÒng.

Ông Thû tÜ§ng B¡c ViŒt Çã tuyên bÓ :

- "Có rÃt ít cÖ may Ç‹ có ÇÜ®c m¶t lÓi thoát chánh trÎ .

Có nhiŠu mâu thuÅn kh¡p nÖi v§i ngÜ©i MÏ. Không thÃy có m¶t ngÜ©i nào nghiêm chÌnh nói là phäi di tän m¶t triŒu ngÜ©i ViŒt Nam . Ông Kissinger chÌ Ü§c tính chung quanh con sÓ hai træm ngàn. M¶t t° chÙc ÇÜ®c thành lÆp ª Hoa Thånh ñÓn v§i thành phÀn là Çåi diŒn cûa các cÖ quan trong Chánh Phû, và m†i phÓi h®p hoåt Ç¶ng ÇŠu do m¶t Çåi sÙ hÒi hÜu, ông Bill Brown, m¶t ngÜ©i bån thân cûa ông Martin .

NgÜ©i ta phäi d¿ trù di tän 50 ngàn ngÜ©i tÎ nån ViŒt Nam trong vòng 80 ngày s¡p t§i. ñ‹ ti‰p Çón h†, vÎ chÌ huy trÜªng cæn cÙ Pendleton ª ti‹u bang California phäi s¤n sàng cho ÇiŠu hành tØ ngày 29 tháng 4. M†i s¿ chuÄn bÎ phäi ÇÜ®c ti‰n hành v§i s¿ phÓi h®p cûa tÃt cä các t° chÙc tØ thiŒn và các cÖ quan cûa Chánh Phû . Ông Martin nói ngay là ông ta không th‹ cho tØng Ãy ngÜ©i ra Çi tØ Sài Gòn ÇÜ®c . Ông nghï t§i con sÓ 200 ngàn mà T°ng ThÓng Ford Çã ÇÜa ra. ñÓi v§i nhân viên làm viŒc cho các các cÖ quan Hoa Kÿ, ông së chÌ ÇÎnh thÆt s¿ cho h† vài Çi‹m bÓc d†c theo b© bi‹n: " nhiŠu ngÜ©i có th‹ së không Ç‰n Çó ÇÜ®c "

ñÖn thÌnh nguyŒn tØ các công ty xí nghiŒp tràn ngÆp B¶ Ngoåi Giao và m¶t sÓ B¶ khác trong Chánh Phû Hoa Kÿ Ç‹ yêu cÀu di tän các nhân viên ngÜ©i ViŒt cûa h†. Các ÇÖn nÀy låi ÇÜ®c chuy‹n ngÜ®c låi Sài Gòn làm cho ông Martin b¿c tÙc. Theo ông, n‰u Çà nÀy cÙ ti‰p tøc thì nó së gây "h‡n loån". Ông Martin yêu cÀu Kissinger nên dùng uy tín cûa mình ÇÓi v§i các bån ÇÒng nghiŒp ª các B¶ khác Ç‹ cho nh»ng chuyŒn nÀy êm Çi, hay ít ra cÛng không làm quá Òn ào "trong vòng 10 ngày s¡p t§i, th©i gian mà s¿ bình tïnh hoàn toàn phäi là ÇiŠu chính y‰u."

Ông Martin muÓn ki‹m soát ch¥t chë sân khÃu chánh trÎ cûa Sài Gòn .NgÜ©i ta låi nói Ç‰n tÜ§ng Kÿ và s¿ ti‰p xúc không ngØng cûa ông ta v§i các tÜ§ng lãnh khác nhÜ tÜ§ng TÜ LŒnh Không quân TrÀn væn Minh, tÜ§ng Lê quang LÜ«ng, TÜ lŒnh sÜ Çoàn Dù, ñô ÇÓc Bùi th‰ Lân cûa Häi Quân, và nh»ng sï quan khác nhÜ chÌ huy trÜªng các ÇÖn vÎ thi‰t giáp cûa BiŒt Khu Thû ñô và Vùng 3 Chi‰n ThuÆt. NgÜ©i ta cÛng bi‰t rõ h† Çã bàn båc v§i nhau vŠ vÃn ÇŠ gì : "T°ng ThÓngThiŒu phäi ra Çi."

TÜ§ng Kÿ Çã có k‰ hoåch: ChÌ cÀn chi‰m ÇÜ®c Dinh ñ¶c LÆp, nha bÜu ÇiŒn, B¶ T°ng Tham MÜu, Çài phát thanh và TruyŠn hình. TÃt cä các tÜ§ng lãnh ÇŠu ÇÒng š r¢ng n‰u không làm gì h‰t thì MiŠn Nam së thua. NhÜng m†i ngÜ©i ÇŠu thÓi thoát:

- "Tôi hä, tôi không làm gì ÇÜ®c h‰t

- Ông có th‹ làm ÇÜ®c Çó, ông Kÿ

TÜ§ng Viên T°ntg Tham MÜu trÜªng nói v§i tÜ§ng Kÿ:

TÜ§ng TÜ LŒnh Không quân cÛng tâm s¿ :

- Hãy làm Çi, n‰u ông muÓn gi» tôi nhÜ m¶t tù binh, tôi së không có m¶t chút phän kháng nào. Ông bi‰t không , T°ng ThÓng ThiŒu Çã bi‰t h‰t rÒi. Sau khi chúng ta g¥p nhau lÀn chót, ngÜ©i MÏ Çã gªi Ç‰n tôi m¶t sÙ giä. H† nói v§i tôi là ÇØng có nhúc nhích. H† Çã bäo Çäm v§i tôi là n‰u có xäy ra chuyŒn gì, h† së cho ÇÜa tôi sang Hoa Kÿ và së lo l¡ng h‰t cho tôi.

NgÒi k‰ bên tÜ§ng Kÿ, vÎ TÜ LŒnh Häi Quân nói v§i ông :

TÜ§ng Kÿ b¿c l¡m. Ngay nh»ng ngÜ©i thân cÆn v§i ông, nh»ng tÜ§ng lãnh ngÜ©i B¡c, h† cÛng nghe theo luÆn ÇiŒu cûa ngÜ©i MÏ. Không bi‰t h† muÓn gì Çây ? Ch¡c h† muÓn tÜ§ng Kÿ nÀy phäi ÇÖn thân Ç¶c mã Çi vào Dinh ñ¶c LÆp v§i m¶t nhúm nhÕ binh sï rÒi b¡t T°ng ThÓngThiêu chÌ v§i khÄu súng løc cÀm tay sao ? TÜ§ng Kÿ nÀy làm sao làm công viŒc cûa m¶t ti‹u Çoàn cho ÇÜ®c ?

Ngày 18 tháng 4, ông Charles Timmes ÇiŒn thoåi cho tÜ§ng Kÿ tåi tÜ dinh cûa ông ª Tân sÖn NhÙt. Ông xin m¶t cái hËn Ç‹ cùng v§i m¶t nhân vÆt rÃt quan tr†ng cûa tòa Çåi sÙ Ç‰n g¥p tÜ§ng Kÿ. Ông Timmes Ç‰n Çúng hËn vào bu°i trÜa nay, trên m¶t chi‰c xe Volkswagen cÛ kÏ, và ngÜ©i cùng Ç‰n v§i ông låi chính là ông Çåi sÙ Martin.

Ông Martin Çã tÕ ra lo l¡ng vì nh»ng hoåt Ç¶ng læng xæng chung quanh tÜ§ng Kÿ. NgÜ©i ta trình v§i ông là n‰u ngÜ©i MÏ rút Çi, thì các phi công ViŒt Nam së thÆt s¿ s¤n sàng b¡n vào các phi cÖ di tän. Ông ta phäi Çi thæm dò tÜ§ng Kÿ và n‰u cÀn së làm cho ông bình tïnh låi.

NgÜ©i ViŒt Nam dù là ª MiŠn Nam hay MiŠn B¡c, khi b¡t ÇÀu trò chuyŒn, ít khi ngÜ©i ta Çi th£ng vào ÇŠ tài. Phài có m¶t vài câu trao Ç°i xã giao....Là m¶t ngÜ©i lÎch lãm, ông Martin hÕi thæm vŠ bà Mai, m¶t c¿u ti‰p viên hàng không, ngÜ©i v® rÃt ÇËp cûa tÜ§ng Kÿ.

Sau Çó hai MÏ và m¶t ViŒt cùng nhau lÜ®ng ÇÎnh vŠ tình hình quân s¿ trên bän ÇÒ.. Cho t§i gi© nÀy cä 3 ngÜ©i ÇŠu ÇÒng š n¶i dung cûa cu¶c g¥p g« nÀy. NhÜng sau Çó h† låi Çánh trÓng läng. Ông Timmes có mang theo m¶t máy thu âm, nhÜng máy hÜ không chåy. TÜ§ng Kÿ và ông Martin trao Ç°i v§i nhau b¢ng ti‰ng Anh, do Çó có th‹ có hi‹u lÀm vì ngôn ng». TÜ§ng Timmes dÜ©ng nhÜ thÃy r¢ng ông Martin không nói rõ ràng cho l¡m nh»ng gì ông cÀn phäi nói v§i tÜ§ng Kÿ trong bu°i g¥p g« nÀy. Ông Martin xác nhÆn là bu°i vi‰ng thæm không có nghi thÙc nÀy cûa ông chÌ nh¢m vào m¶t viŒc: cho tÜ§ng Kÿ hi‹u rõ r¢ng ông ta không nên phiêu lÜu v§i m¶t cu¶c Çäo chánh. Theo ông Kÿ thì ông Martin có hÕi ông :

- " N‰u ông lÆp Chánh Phû thì ông së làm gì ông ThiŒu ?

Trä l©i :

- " Chúng tôi không thanh toán ông ThiŒu Çâu. Dân chúng ViŒt Nam së có quy‰t ÇÎnh cûa h†.

Sau Çó cä 3 ngÜ©i trª låi nh»ng vÃn ÇŠ quân s¿ . Cúi xuÓng bän ÇÒ, ông Kÿ vë m¶t vòng Çai phòng thû mà các ÇÖn vÎ cûa MiŠn Nam ÇÜ®c gom låi Ç‹ có th‹ gi» ÇÜ®c thû Çô, d¿a vào Châu th° sông Cºu Long. Khä næng khác :CÓ g¡ng gi» v»ng m¥t trÆn tØ Tây Ninh sát biên gi§i Cam BÓt cho Ç‰n b© bi‹n n‰u có th‹, d¿a vào Phan Thi‰t.

Ông Martin có vÈ mŒt mÕi. Còn ông Kÿ thì cäm thÃy nh»ng l©i nói cûa mình quá mÖ hÒ và vô nghïa. Ông Çåi sÙ së xem mình làm ÇÜ®c gì, ông cÀn có th©i gian, tình hình có vÈ c¿c kÿ rÓi r¡m ....

Khi hai ngÜ©i chia tay nhau, ông Martin có cäm tÜªng là ông Kÿ së không có hành Ç¶ng nào. Còn ông Kÿ thì có cäm nghï r¢ng ngÜ©i ta chÌ muÓn ông gác qua m¶t bên d¿ tính n¡m lÃy chánh quyŠn cûa mình. Ông Martin dï nhiên không th‹ nói cho ông Kÿ bi‰t là Hoa Kÿ Çang có š ÇÎnh khuyên ông ThiŒu tØ nhiŒm. Và do vÆy mà m†i ngÜ©i có th‹ t¿ hån ch‰ mình trong mÜu ÇÒ Çäo chánh.

ñ‹ làm nän lòng nh»ng ngÜ©i có mÜu ÇÒ phiêu lÜu nÀy, cÛng trong ngày hôm nay, ông T°ng trÜªng QuÓc Phòng Çã cho lŒnh phåt giam ho¥c b¡t gi» trên m¶t chøc tÜ§ng lãnh và tÌnh trÜªng.

NhÆt kš cûa bà Claude Krich.

Ngày 18 tháng 4 , 1975 (thÙ sáu)

"Tôi tìm cách xin 2 ÇÙa con nuôi, hai ÇÙa bån trÈ Væn và TÜ. M¶t ÇÙa 4 tu°i và m¶t ÇÙa 6 tu°i. MË cûa hai cháu nÀy là chÎ Y‰n là m¶t ngÜ©i giúp viŒc cho tôi. ChÎ xin tôi mang giùm 2 ÇÙa trÈ qua Lào Ç‹ tØ Çó chúng có th‹ ÇÜ®c gªi vŠ Hà N¶i cho ông bà cûa chúng Ç‹ chúng có th‹ Çi h†c. ñã hai tuÀn rÒi, tôi có nói v§i m¶t viên chÙc ª tòa Çåi sÙ là tôi muÓn xin 2 ÇÙa trÈ nÀy làm con nuôi, nhÜng ngÜ©i ta nói là Çã quá mu¶n rÒi.

Hôm nay tôi trª låi tòa Çåi sÙ, và lÀn nÀy tôi quy‰t ÇÎnh së nói h‰t s¿ thÆt. "Tôi không muÓn Çem hai ÇÙa trÈ nÀy vŠ Hoa Kÿ , tôi chÌ muÓn cho chúng nó vŠ v§i ông bà chúng nó ª ngoài B¡c." Viên chÙc tòa Çåi sÙ trä l©i cho tôi là : "Nói nhÜ vÆy còn nghe ÇÜ®c Çó, Tôi rÃt chán ngÃy vŠ cái chuyŒn "xuÃt cäng b†n con nít " nÀy l¡m rÒi Ç‰n Ç¶ tôi phäi hét lên Çó !"

" NÛ sinh trung h†c trÈ khá ÇËp, 18 tu°i, có b¢ng tú tài Çôi, bi‰t chÖi Çàn dÜÖng cÀm, con nhà Çàng hoàng, muÓn tìm m¶t ông chÒng ngÜ©i ngoåi quÓc, quÓc tÎch Hoa Kÿ, Pháp, Anh, ñÙc hay nÜ§c nào khác cÛng ÇÜ®c. ñ‹ ÇÜa tôi Çi ra ngoåi quÓc m¶t cách h®p pháp, Ç‹ tôi có th‹ ti‰p tøc con ÇÜ©ng h†c vÃn, bÆc Çåi h†c, ª ngoài nÜ§c ViŒt Nam v§i h†c phí hoàn toàn cûa mình.

Xin ÇiŒn thoåi cho tôi ª sÓ : 45 470 "

" Tìm viŒc làm : ÇÀu b‰p chính ngÜ©i ViŒt Nam , chuyên môn các món æn MÏ và làm bánh. Tình nguyŒn Çi ª Çâu cÛng ÇÜ®c, miÍn là ra khÕi nÖi Çây"

Chánh quyŠn Hoa Kÿ ti‰p tøc cho di tän trÈ con. Có nhiŠu ÇÙa là trÈ mÒ côi, nhÜng có nh»ng ÇÙa khác thu¶c gia Çình công chÙc ViŒt Nam muÓn tìm nÖi lánh nån. Ngày 18 tháng 4 nÀy ª Genève có 121 quÓc gia Çang bàn cãi vŠ phÜÖng tiŒn cäi ti‰n các công Ü§c cûa HÒng ThÆp T¿. Có hai nÜ§c ViŒt Nam Çang chåm trán nhau, Hà N¶i thì tÓ cáo cÀu không vÆn Çang bÓc nh»ng trÈ con ra khÕi ÇÃt nÜ§c cûa chúng, cái mà h† g†i là " m¶t s¿ nhân Çåo hoàn toàn giä tåo", còn Çåi diŒn cûa Sài Gòn Çä kích låi, d¿a vào nh»ng cu¶c "hành quy‰t b¢ng võ khí thô sÖ" và nh»ng cu¶c "tàn sát tÆp th‹" ª các khu do CPLTCHMN tåm ki‹m soát.

Trª vŠ: trang Møc Løc

ChÜÖng 17 (ti‰p theo)