ChÜÖng 12  (PhÀn Hai)

 

     Các giáo sÜ cûa anh bình luÆn vŠ tin tÙc. Ngay nhÜ nh»ng ngÜ©i tranh ÇÃu hæng say cÛng không có m¶t tÜ tܪng chi‰n th¡ng nào: ngÜ©i ta chÌ hy v†ng thôi . Anh Ti‰n có m¶t ngÜ©i bån. ñó là con trai cûa ông NguyÍn h»u Th†, Chû TÎch cûa Chánh Phû cách mång lâm th©i. ThÌnh thoäng anh nÀy ljn 69 ÇÜ©ng NguyÍn Du, ch‡ ª cûa ông Th†, m¶t biŒt th¿ cÛ cûa ngÜ©i Pháp. Có nhiŠu ngÜ©i dân MiŠn Nam cÜ ngø trong khu nÀy, gÀn hÒ Giäi Phóng. ngÜ©i bån trÈ nÀy không bao gi© có ÇÜ®c quan Çi‹m chánh trÎ rõ rŒt. HÖn th‰ n»a, anh ta chÌ muÓn vŠ låi Sài Gòn thæm låi bà mË cûa anh còn ª låi MiŠn Nam và tìm låi bån cÛ. Nh»ng  chi‰n th¡ng ÇÜ®c loan báo cho anh thÃy là Çã sÃp ljn ngày vŠ cûa anh rÒi .  

       Trong lúc anh Ti‰n Çang theo m¶t khóa h†c, ngÜ©i ta kêu anh ra khÕi l§p. M¶t Çåi úy Çang ch© anh:

- " Anh có m¶t nhiŒm vø Ç¥c biŒt.."

Anh ÇÜ®c lŒnh thu x‰p m¶t vài món hành lš và ngÜ©i ta ÇÜa anh vô B¶

Tham MÜu. TØ Çó anh låi lên xe jeep Çi vào m¶t "trung tâm Ç¥c biŒt". Ÿ Çó anh gÆp låi khoäng 50 bån trÈ, tÃt cä ÇŠu là ngÜ©i MiŠn Nam. Có vài ngÜ©i Çã cùng Çi v§i anh ra B¡c theo ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh hÒi næm1971.

- " Các anh së tham gia chi‰n dÎch HÒ chí Minh"

NgÜ©i ta cho anh xem bän ÇÒ Sài Gòn in ª thû Çô MiŠn Nam ViŒt Nam và ngÜ©i ta hÕi anh :

- Anh thÃy ÇÜ©ng phÓ hay Çåi l¶ có thay Ç°i gì không? Có thêm nhà cºa hay dinh th¿ m§i không ? Anh bån Ti‰n nÀy nhÆn là mình bi‰t rÃt rõ khu v¿c phi trÜ©ng.

Anh Çòi phäi cho anh g¥p cha anh.  Tåi bŒnh viŒn nÖi cha anh Çang làm viŒc, Ti‰n nói là anh có th‹ ch‰t và anh muÓn cha anh phäi báo cho mË anh bi‰t n‰u.....

- " Tôi ÇÜ®c ÇÜa Çi công tác trong khuôn kh° cûa chi‰n dÎch HÒ chí Minh."

NgÜ©i sï quan Çi theo anh, trách nhË:

- " Ngay v§i cha anh, anh cÛng không cÀn phäi nói anh së làm gì .."

Trong suÓt bÓn ngày liŠn, anh Ti‰n xem kÏ låi các ÇÜ©ng phÓ Sài Gòn trên các bän ÇÒ không mÃy tÓt và cho š ki‰n vŠ ÇÎa hình cûa thành phÓ. NgÜ©i ta trao cho anh m¶t b¶ quân phøc không c° l‡ l¡m. Không phäi cûa lính mà cÛng không phäi cûa sï quan. Anh Ti‰n nÀy không Üa thích gì các hoåt Ƕng quân s¿ , nhÜng anh cÛng hi‹u là anh së là m¶t trinh sát. Anh nôn nóng v§i š nghÌ là së ÇÜ®c g¥p låi MiŠn Nam .

Không còn phim änh gì n»a, không còn màn hát nào n»a - nhÜng trong th©i gian bao lâu Çây ? Thû Çô Hà N¶i Çang có trình diÍn 3 vª tuÒng . TÃt cä ÇŠu nh¢m vào MiŠn Nam ViŒt Nam : LÜ«i gÜÖm và Bi‹n cä, Dân chúng quanh thû Çô, và Ti‰ng hát cûa Tình Yêu. Và Çây là tóm lÜ®c cûa vª tuÒng thÙ ba : M¶t sï quan MÏ Ngøy Çang thù ghét chi‰n tranh, Çào ngÛ Ç‹ Çi lánh nån trong m¶t vùng xa xôi ngoài b© bi‹n. Anh muÓn trÓn chåy trong tình yêu, nhÜng cänh sát và ÇiŒp viên không Ç‹ cho anh yên. CuÓi cùng anh ch†n Çúng con dÜ©ng: Anh cùng nhân dân n°i dÆy và Çi ra trÆn, vØa Çi vØa hát : "Anh em Öi Hãy ÇÙng lên và ti‰n lên...".

Ÿ nܧc C¶ng Hòa Dân Chû ViŒt Nam tÃt cä ÇŠu hܧng vŠ cu¶c chi‰n ª Nam B¶, tØ quân Ƕi, ljn th® thuyŠn trong häng xܪng và nông dân các h®p tác xã , tØ nhà væn ljn ngÜ©i nghŒ sï. Trong cái xã h¶i "xã h¶i chû nghïa" chuyŒn không mÃy th¿c t‰ chút nào, Çó là ngÜ©i dân MiŠn B¡c phäi là nh»ng  ngÜ©i tiên phong.    

 

M¶t chi‰c xe bušt ÇÜa anh Ti‰n cùng v§i 17 ngÜ©i khác chåy qua cÀu Paul Doumer Ç‹ ra phi trÜ©ng Gia Lâm. Tåi Çây toán ngÜ©i Ç¥c biŒt nÀy có các sï quan vây quanh ÇÜ®c nhà thÖ TÓ H»u, thi sï chánh thÙc cûa ch‰ Ƕ và Ñy viên trung ÜÖng cûa Çäng ti‰p Çón và chào mØng. CÛng nhÜ các tu§ng lãnh tài ba, các nhà væn nhà thÖ trác tuyŒt ÇÜ®c ÇÜa vào guÒng máy , ª Çó ngÜ©i ta trª nên quan tr†ng vì ngÜ©i ta bi‰t t¿ h¶i nhÆp v§i Çäng. V§i m¶t gi†ng nói quan tr†ng,  cäm Ƕng và ÇÀy tình cäm ,TÓ H»u nói v§i nhóm trÈ :

- " NhiŒm vø cûa các bån rÃt quan tr†ng. Chúc các bån may m¡n ..!"

Các ngÜ©i chøp änh chøp lia lÎa. Ti‰n nghï thÀm " n‰u mình ch‰t, ngÜ©i ta së cho Çæng hình mình lên, hình cûa m¶t vÎ anh hùng !".

NgÜ©i ta Çã trao cho anh m¶t khÄu súng løc. Bây gi© anh låi ÇÜ®c trao thêm cho m¶t khÄu AK. 47 n»a.. Trong cä hai khÄu súng anh không bi‰t xº døng khÄu nào h‰t. Toán nh»ng ngÜ©i trÈ cûa anh Ti‰n v§i m¶t sÓ nhân vÆt cûa Chánh Phû l§n tu°i, trÀm l¥ng, cùng lên chi‰c phi cÖ C.119, m¶t chi‰c phi cÖ cÛ cûa MiŠn Nam ViŒt Nam . ñ‰n khi tr©i søp tÓi chi‰c phi cÖ m§i cÃt cánh. Không ai nói v§i ai m¶t câu nào, th©i gian trôi qua.. phi cÖ Çáp xuÓng m¶t phi trÜ©ng nào Çó. Các hành khách ÇŠu bܧc xuÓng. Ti‰n nghï r¢ng có lÈ Çây là Cao Nguyên vì anh thÃy ÇÃt ª Çây màu ÇÕ. NgÜ©i ta cÛng không nói gì v§i anh.

Anh låi ti‰p tøc lên ÇÜ©ng b¢ng ô tô, cÛng không hÕi gì cä. NgÜ©i ta cÛng không cho anh bi‰t tin tÙc gì thêm. Anh chÌ bi‰t là anh Çang Çi vŠ MiŠn Nam . Chuy‰n Çi nÀy vui hÖn là chuy‰n anh Çi ra MiŠn B¡c, m¶t chuy‰n Çi thÆt là dài trên con ÇÜ©ng mòn HÒ chí Minh. Lúc Çó anh Çang lên cÖn sÓt cûa bÎnh rét rØng mà m‡i ngày phäi Çi 10 ti‰ng ÇÒng hÒ. Trong suÓt 3 tháng nhÜ vÆy. ñi trong cánh rØng anh buÒn nh§ Sài Gòn . Anh nh§ låi m¶t vài hình änh cÛ , tÃm bi‹u ng» ª tråm 94 :"Ÿ Çây ranh gi§i cuÓi cùng cûa MTGP, trܧc m¥t là b¡t ÇÀu thu¶c MiŠn B¡c , ÇÜ©ng 559 cûa nܧc C¶ng Hòa Xã H¶i Chû Nghïa ViŒt Nam"....

Có th‹ anh së thÃy låi ÇÜ®c Sài Gòn . NgÜ©i ta vÅn im l¥ng, không nói gì v§i anh h‰t. GÀn nhÜ anh di dåo mát trên xe ô tô, b¢ng xe cam nhông, rÒi låi b¢ng ô tô n»a, thích thú thÆt. Ti‰n nghe ngÜ©i ta nói vŠ các tÌnh, các thành phÓ cûa MiŠn Nam bÎ B¡c ViŒt chi‰m.

CuÓi cùng anh ljn B¶ Tham MÜu ª L¶c Ninh, Có nhiŠu sï quan và b¶ Ƕi, nhiŠu c¶t æn ten trên các nóc nhà tranh và trên chi‰n xa. Anh ÇÜ®c cho vào m¶t lŠu väi Ç‹ ngû. NgÜ©i ta ÇÓi Çãi anh nhÜ m¶t cán b¶ không có cÃp bÆc. Anh không có quyŠn nói chuyŒn v§i m¶t anh b¶ Ƕi nào. Anh ch© Ç®i ª Çây nhiŠu ngày, Và anh có dÎp quan sát nh»ng  chiên xa T.54 ÇÜ®c nghi trang dܧi các lùm cây và vài chi‰n xa M.48 cûa MiŠn Nam vÅn còn tÓt.

M¶t bu‡i sáng nào Çó , anh thÃy Lê ÇÙc Th† cùng Çi v§i m¶t trong nh»ng  ngÜ©i anh cûa mình, tܧng ñinh ÇÙc Thiên.

Anh Ti‰n låi ÇÜ®c lên xe ô tô. Sau vài ti‰ng ÇÒng hÒ lúc thì chåy theo ÇÜ©ng mòn, lúc thì chåy trên ÇÜ©ng tráng nh¿a, anh ljn m¶t cæn cÙ cÛ cûa MiŠn Nam ViŒt Nam ª m¶t bìa rØng.

 

         Cách Hà N¶i 30 cây sÓ, trong xã Thiên ñÒng, ông Ba, th® m¶c, trò chuyŒn v§i dân. Ông Ba không giÓng anh  bån trÈ tên Ti‰n mà cÛng không giÓng nông dân ª Çây. Ông không tin nh»ng tin tÙc qua hŒ thÓng phóng thanh mà xã Çã tr¿c ti‰p truyŠn låi tØ Çài phát thanh Hà N¶i. Ông Ba không th‹ tܪng tÜ®ng ÇÜ®c là m¶t quân Ƕi hùng månh nhÜ quân l¿c cûa VNCH, có s¿ h‡ tr® cûa quân l¿c Hoa Kÿ mà låi có th‹ bÎ båi trÆn ÇÜ®c. Theo ông Ba thì các sï quan cûa MiŠn Nam là "nh»ng trí thÙc am tÜ©ng nghŠ cûa h†" Ông chÌ so sánh m¶t cách giàn dÎ gi»a ngÜ©i lính - nông dân cûa MiŠn B¡c v§i nh»ng  ngÜ©i sï quan trí thÙc cûa MiŠn Nam .  Ÿ MiŠn B¡c , các Çåi tá và tܧng lãnh ÇŠu luÓng tu°i. H† ª vào tråc tu°i trên 40 hay 50. ThÜ©ng thÜ©ng nh»ng  ngÜ©i nÀy thu¶c giai cÃp ti‹u tÜ sän hay trung lÜu, có khi là giáo sÜ nhÜ Võ nguyên Giáp, ÇÜ®c gªi Çi h†c các trÜ©ng quân s¿ ª Liên Xô hay Trung QuÓc, dï nhiên dù ÇÜ®c huÃn luyŒn quá cÙng ng¡t nhÜng h† cÛng có h†c thÙc hÖn các sï quan ª MiŠn Nam phÀn Çông là hå sï quan thu¶c quân Ƕi Pháp. Ÿ MiŠn Nam cÛng có nhiŠu Çåi tá trÈ khoäng 34 tu°i.  Dù có låm døng quyŠn hành hay tham nhÛng, nhÜng trong quân Ƕi cûa MiŠn Nam vÅn có dân chû hÖn quân Ƕi cûa MiŠn B¡c.

     Ông Ba là con ngÜ©i thích suy nghï. Ông không thích c¶ng sän . NhÜng ông phäi im l¥ng và quan sát Ç‹ mà sÓng, vì phäi sÓng còn. Dù vÆy nhÜng ông Ba vÅn bÎ bÓi rÓi. TØ tháng giêng, trong xã Çã có nhiŠu s¿ thay Ç°i. Cán b¶ Çi m¶ phø n» tu°i 18. NgÜ©i ta nói h† së là nhân công Çi sºa ÇÜ©ng, Çi täi vÛ khí Çån dÜ®c. Dân chúng ÇÜ®c lãnh thêm khÄu phÀn cho ngày T‰t. Sau Çó ít  lâu cán b¶ låi khuyên dân là phäi ti‰t kiŒm:

- " Các anh chÎ ÇŠu có con trai hay con gái Çi ra trÆn ÇÎa. N‰u các anh chÎ muÓn thÃy h† trª vŠ, thì mình phäi chÃp nhÆn hy sinh Ç‹ giäi phóng MiŠn Nam "            

Ông Ba thÃy là phÀn l§n các nông dân ÇŠu hãnh diŒn ÇÜ®c  Çóng góp vào chi‰n th¡ng. H† không bi‰t s¿ khác biŒt gi»a quÓc gia và c¶ng sän . H† chÌ bi‰t ghét ngÜ©i MÏ vì MÏ bÕ bom ÇÃt nܧc. H† cÛng ghét "ngøy" vì ngøy phøc vø cho ngÜ©i MÏ. Ngoài chuyŒn Çó ra cÛng vÅn có m¶t sÓ ngÜ©i còn than phiŠn. Có nhiŠu ngÜ©i già nói :

- " HÒi trào Pháp, ViŒt Minh Çã hÙa là n‰u không còn th¿c dân ª Çây n»a thì së không còn ngÜ©i dân nào nghèo"

NgÜ©i Pháp Çã r©i khÕi Çây trên 20 næm rÒi mà ngÜ©i dân có khá gì hÖn Çâu ? Trong lúc các cán b¶ cûa h®p tác xã thì sÓng thoäi mái quá. H† có nhà cao cºa r¶ng, có xe Çåp. N‰u ngÜ©i dân có quyŠn nói thì h† së nói là h† làm viŒc Ç‹ nuôi cán b¶. Cán b¶ thì lúc nào cÛng kiên nhÅn giäi thích là sau khi chi‰n tranh chÃm dÙt thì không có gì phäi hån ch‰ n»a. Không còn nghi ng© gì n»a là h† có lš. Nông dân không nghï nhÜ ông Ba, là chánh quyŠn th°i phÒng lên con sÓ thành phÓ mà quân Ƕi Çã chi‰m ÇÜ®c ª MiŠn Nam . HÖn n»a, nh»ng  ngÜ©i t§i thæm thân nhân ª làng Thiên ñÒng thuÆt låi là con cûa h† Çang ª Ban mê Thu¶t , trong tÌnh Kontum gÀn Plei Ku. Chánh quyŠn t° chÙc "k‰t nghïa" các thành phÓ cûa MiŠn B¡c v§i các thành phÓ cûa MiŠn Nam : TÌnh Hà Tây k‰t nghïa v§i ñà N£ng. Cán b¶ Çi tìm nh»ng  ngÜ©i MiŠn Nam Çã tÆp k‰t ra MiŠn B¡c sau HiŒp ñÎnh Genève næm 1954, nhÃt là nh»ng  ngÜ©i thu¶c ngành giáo døc . Chánh quyŠn giäi thích là Çang cÀn rÃt nhiŠu cán b¶ ª MiŠn Nam .

 

         C¶ng ÇÒng ngÜ©i Pháp ª Sài Gòn rÃt bình tïnh và Çang chuÄn bÎ ch© Çón  nh»ng  thay Ç°i l§n. Ông Patrick Hays, m¶t c¿u sï quan hiŒn dÎch không có chút nghi ng© nào vŠ m¶t k‰t thúc quân s¿ . MuÓn ra khÕi ngõ bí nÀy Chánh Phû cûa ông ThiŒu phäi tìm m¶t giäi pháp chánh trÎ . Tª Courrier d'Extrême Orient , m¶t t© báo ti‰ng Pháp phát hành ª Sài Gòn , nh© tr® cÃp cûa sÙ quán và các công ty ª ÇÎa phÜÖng cûa Pháp, Çã tÕ ra rÃt thÆn tr†ng trong vÃn ÇŠ nÀy. Bà Marie- George Sauvezon chû nhiŒm cûa t© báo nÀy vÅn ti‰p tøc Çi quan sát b¢ng chi‰c xe Citroen DS cûa bà, v§i tài x‰ mang gæng tay tr¡ng h£n hòi. PhÀn Çông ngÜ©i Pháp ª Sài Gòn ÇŠu có vÈ ÇÒng š v§i ông Hays.

     Có chØng vài ngàn ngÜ©i Pháp ª Sài Gòn . H† có tiŒm æn, khách sån , hãng bäo kê...và Çã sÓng ª Çây lâu rÒi. Nh»ng  ngÜ©i h®p tác cÛ Çã qua rÒi. Nh»ng  ngÜ©i còn ª låi Çây trong vòng 5, 3 næm nay là nh»ng  ngÜ©i làm công hay làm chû các công ty cûa Pháp nhÜ Michelin, sª Cao su ñÃt ñÕ, Hãng bia và Nܧc Çá ñông DÜÖng. NgÜ©i ta nói chính xác là nhà máy và kho hàng cûa Hãng bia và nܧc Çá ª ñà N£ng Çã bÎ d†n såch và phá tan. Các hãng thuÓc lá, các hãng xe Peugeot, Citroen, Renault, các ngân hàng Pháp Á, Pháp Hoa, các hãng tàu Chargeur Reunis và Messagerie maritimes cÛng có nhiŠu ngÜ©i Pháp. Các chû hãng b¡t bu¶c phäi xem låi t° chÙc cûa mình Ç‹ hܧng vŠ tÜÖng lai. N‰u c¶ng sän chi‰m ÇÜ®c MiŠn Nam thì sÓ phÆn cûa các công ty xí nghiŒp cûa ngÜ©i Pháp ª MiŠn Nam së ra sao ? ChÜÖng trình cûa CPLTCHMN d¿ ki‰n m¶t nŠn kinh t‰ h‡n h®p. VÆy bây gi© có nên cho phø n» và trÈ con vŠ Pháp trܧc hay không ?

      ñåi sÙ Pháp cho g†i ông Hays. Ông Jean Marie Mérillon có trách nhiŒm ÇÓi v§i Pháp kiŠu. Các nhà trÒng tÌa tØ các tÌnh chåy vŠ Sài Gòn , các nhà buôn và các linh møc cÛng vÆy. Phäi d¿ trù m¶t giäi pháp Ç‹ có th‹ ti‰p tøc gi»a s¿ thÃt trÆn cûa Quân L¿c VNCH và công tác vãn hÒi trÆt t¿ cûa c¶ng sän B¡c ViŒt . Cái gì cÛng có th‹ xäy ra h‰t, nhÜ ª ñà N¤ng vÆy. Hãy tܪng tÜ®ng có nh»ng  toán binh sï Çào ngÛ và cܧp bóc, lang thang phá phách kh¡p Sài Gòn và nh¡m vào các công ty xí nghiŒp cûa ngÜ©i Pháp. Hãy tܪng tÜ®ng thành phÓ ÇÀy máu lºa, chúng ta së tÆp trung ÇÒng bào ngÜ©i Pháp ª Çâu Çây ? Ÿ bŒnh viŒn Grall ? hay ª trÜ©ng Saint Exupéry ? Chúng ta së mª nh»ng  trung tâm nào Ç‹ Çón ti‰p ngÜ©i Pháp cûa chúng ta ? Và còn phäi gi» an ninh cho h† n»a ? M¶t vài hi‰n binh ljn tØ Pháp Ç‹ tæng cÜ©ng an ninh cho Tòa ñåi sÙ thì có là bao . HÖn n»a h† Çâu có th‹ tr¿c luôn trong 24 ti‰ng ÇÜ®c. Chúng ta phäi lo d¿ tr» m¶t sÓ ÇÒ h¶p và gåo, nܧc uÓng v.v..  

     Ông Hays là c¿u trung úy cûa Trung Çoàn Nhäy Dù cûa Pháp, ông ta có chÎu  bÃt thÀn Çäm trách an ninh cho các trung tâm ti‰p Çón Pháp kiŠu hay không Çây? M¶t ông ñåi sÙ không th‹ cho phép mình mܧn m¶t cänh sát tÜ Ç‹ lo viŒc nÀy ÇÜ®c ; còn ông Hays thì am hi‹u tình hình và ränh tay hÖn . Anh ta tính v§i ông Mérillon là chÌ cÀn m¶t nhóm nhÕ nào Çó cÛng có th‹ gi» không cho xäy ra ª Sài Gòn nh»ng màn thäm kÎch nhÜ ª ñà N£ng. Anh ta tÆp h®p ÇÜ®c khoäng 15 ngÜ©i tin cÆy nhÜ m¶t sÓ nhà trÒng tÌa và giáo sÜ cûa trung tâm giáo khoa Pháp , nh»ng  ngÜ©i Çã tØng qua m¶t th©i gian phøc vø trong quân Ƕi , và nhÃt là ngÜ©i phø tá cûa anh ta Michel Hamiaux, m¶t ngÜ©i to con, bình tïnh mà chÌ 27 tháng ª chi‰n trÜ©ng Algérie cÛng Çã có ÇÜ®c B¡c ÇÄu b¶i tinh. Bây gi© là nhu cÀu cÀn phäi có m¶t sÓ xe Ç‹ bäo Çäm cho vÃn ÇŠ lÜu thông ÇÜ®c dÍ dàng. Hays lÃy 4 chi‰c xe jeep cûa sª cao su, Çem sÖn tr¡ng h‰t và cho g¡n c© HÒng thÆp t¿. Vì dù trong bÃt cÙ tình huÓng nào, các xe có c© HÒng ThÆp T¿ cÛng lÜu thông dÍ dàng hÖn nh»ng chi‰c xe khác. VŠ vÛ khí thì anh giäi thích viŒc nÀy cho m¶t ngÜ©i bån cûa anh là tܧng Lê quang LÜ«ng, sÜ Çoàn trܪng sÜ Çoàn Nhäy Dù, mà các ÇÖn vÎ vØa rút vŠ Çóng ª Sài Gòn . Tܧng LÜ«ng thuÆn trao cho Hays tÃt cä nh»ng vÛ khí Çån dÜ®c mà Hays Çang cÀn. V§i m¶t nhóm nhÕ ngÜ©i lo vŠ an ninh nhÜ vÆy, Hays không bao gi© có š ÇÎnh chÓng låi b¶ Ƕi B¡c ViŒt . ChÌ ÇÖn thuÀn là "trong trÜ©ng h®p  l®i døng tình trång l¶n x¶n trong thành phÓ mà b†n ngÜ©i vô t° chÙc không ai ki‹m soát ÇÜ®c tÃn công vào các trung tâm ti‰p cÜ cûa ngÜ©i Pháp", n‰u ÇÜ®c báo qua vô tuy‰n ÇiŒn , thì Hays së cùng Çi v§i ngÜ©i cûa anh ta b¢ng xe jeep tr¡ng, và së ljn giäi quy‰t ngay tåi ch‡ m¶t cách êm thÃm, càng kín Çáo càng tÓt. Và nhÜ th‰ là ông Hays t° chÙc luân phiên sÓ ngÜ©i trong nhóm cûa anh Çã l¿a ch†n. Và h† ª trong tÜ th‰ ch© Ç®i..... TÃt cä nh»ng  ngÜ©i Pháp ª ViŒt Nam , nh»ng  ngÜ©i ngoåi quÓc ª Sài Gòn cÛng nhÜ ª các nÖi khác ÇŠu  ch© Ç®i...

       NgÜ©i ViŒt Nam cÛng vÆy, h† còn nôn nóng hÖn. Trong sân hay ngoài vÜ©n cûa nh»ng ngôi biŒt th¿ cho ngÜ©i MÏ thuê, hành lš ÇÜ®c chÃt thành ÇÓng, ng°n ngang Çây Çó va ly và cÆp xách tay cûa ngÜ©i MÏ cÛng nhÜ va ly b¢ng giÃy bÒi, bao hành lš b¢ng ni lông ràng bu¶c ch¥t chë kÏ lÜ«ng cûa nhân viên ngÜ©i ViŒt Nam .

Các cÖ quan cûa sÙ quán Hoa Kÿ lên danh sách nh»ng ngÜ©i tœ nån, khä næng  tùy theo tiêu chuÄn khó khæn thì c¡t bÕ b§t. Thông thÜ©ng, vŠ vÃn ÇŠ d¿ liŒu và ch†n l¿a thì ngÜ©i MÏ hay l¡m. SÙ quán không có soån m¶t danh sách chính, m¶t k‰ hoåch di tän chính. Làm sao Ãn ÇÎnh ÇÜ®c tiêu chuÄn vŠ Üu tiên ?

ñÀu tiên ch¡c ch¡n là phäi cho nh»ng  ngÜ©i ViŒt Nam nào có nguy cÖ bÎ gi‰t hay phäi bÎ b¡t Çi vào các tråi tÆp trung tÄy não n‰u c¶ng sän t§i. HÀu h‰t tÃt cä nh»ng  ngÜ©i Çã làm viŒc cho các cÖ quan cûa Hoa Kÿ và gia Çình cûa h†. M¶t træm ngàn, hay hai, ba træm ngàn ngÜ©i cÀn phäi di tän. Ÿ Sài Gòn và Hoa Thånh ñÓn ngÜ©i ta ÇÜa ra con sÓ là 1 triŒu ngÜ©i .

Sau Çó m§i ljn nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam  nào muÓn làm viŒc låi ª Hoa Kÿ nhÜ kÏ sÜ, bác sï, k‰ toán... nh»ng ngÜ©i nói ÇÜ®c ti‰ng Anh kha khá,

CuÓi cùng các lãnh s¿ quán m§i nói t§i nh»ng  ngÜ©i ViŒt Nam nào muÓn r©i khÕi ViŒt Nam .

      

 Ÿ ViŒt Nam hình nhÜ ÇÓi v§i viŒc gì ngÜ©i ta cÛng nghï là vÅn  còn thì gi©. NhÜng bây gi© thì LÎch S» Çang Çi t§i nhanh quá, h‰t sÙc nhanh !. Nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam nào mong muÓn ÇÜ®c di tän Çang bÎ bÓi rÓi. H† qušnh lên nhÜng låi nghï r¢ng tÃt cä không th‹ søp Ç° ÇÜ®c dÍ dàng. SuÓt trong 30 næm chi‰n tranh, ÇÃt nܧc cÛng Çã có träi qua nhiŠu trÆn chi‰n và sau Çó thì sóng vÅn l¥ng gió vÅn êm. LÀn nÀy ch¡c rÒi Çâu cÛng låi vào ÇÃy thôi, ÇÃt nܧc vÅn tÒn tåi.....

         NgÜ©i MÏ cÛng vÆy, h† t¿ hÕi rÒi ngÆp ngØng. ñÓi v§i h† ch¡c ch¡n là h† phäi Çi rÒi, n‰u cÀn. ñÓi v©i m¶t sÓ l§n công chÙc cûa sÙ quán hay nh»ng  quân nhân có nhiŠu th©i làm viŒc ª ViŒt Nam thì th©i gian ª ViŒt Nam là th©i gian quan tr†ng nhÃt cho nghŠ nghiŒp cûa h†. H† cÛng không th‹ tܪng tÜ®ng có m¶t s¿ søp Ç° nhanh chóng nhÜ vÆy.

H† Çã nhÜ ÇÜ®c g¡n bó v§ ÇÃt nܧc nÀy, m¶t g¡n bó sâu ÇÆm v§i ViŒt Nam qua mùi vÎ cûa món æn hay không khí cûa m¶t vài con ÇÜ©ng, m¶t vài cänh ÇËp ª nông thôn, hay các cánh rØng thÖ m¶ng ª Cao nguyên. ñÃt nu§c nÀy có m¶t cái gì nó vܧng víu thÆt. ñÓi v§i nh»ng ngÜ©i MÏ dù là m¥c thÜ©ng phøc hay quân phøc, Çã có tu°i hay còn trÈ, trÀm ngâm hay vui tính, v§i m¶t anh Frank Snepp có lÜÖng tâm mà không kiên nhÅn, hay v§i m¶t anh Homer Smith n°i bÆt hay chán Ç©i, v§i nh»ng  ngÜ©i MÏ Çã có bån bè ngÜ©i ViŒt Nam hay Çôi khi có v® hay nhân tình ngÜ©i ViŒt ... thì ÇÃt nܧc ViŒt Nam nÀy tuy xa lå nhÜng rÃt quen thu¶c và thû Çô Sài Gòn nÀy dù hÃp dÅn hay Çáng ghét cÛng ÇŠu trª thành ranh gi§i cûa tu°i trÈ hay chân tr©i cûa lÙa tu°i vŠ chiŠu.. Nh»ng quân nhân MÏ bΠǶng viên , qua Çây phøc vø m¶t næm sau Çó thì h† có th‹ quên nܧc ViŒt Nam. NhÜng nh»ng ngÜ©i sï quan hiŒn dÎch thì không, nh»ng  nhân viên ngoåi giao cÛng không. Khi h† ÇÜ®c trª vŠ Hoa Kÿ thì Hu‰, ñà N£ng hay Sài Gòn , nh»ng  nÖi nÀy lúc nào cÛng ÇÜ®c g®i lên trong trí cûa h†.

     LÎch Sº qua rÃt nhanh. ñÎch quân không còn mang tên cÛ n»a. Trܧc Çây không ÇÀy 2 næm, ngÜ©i ta g†i h† là ViŒt C¶ng, là VC (džc là Vi Ci), (1) dù cho Çó là nh»ng ngÜ©i ljn tØ MiŠn B¡c. M¥c dÀu bi‰t h† là quá tàn ác, nhÜng v§i s¿ khát máu Çó cûa h†, báo chí ngoåi quÓc quá dè d¥t hay thÆn tr†ng gi» im l¥ng không dám nói t§i nhÜ  ÇÓi v§i m¶t vài "án mång" cûa binh sï  MiŠn Nam hay cûa ngÜ©i MÏ. Quân nhân và các nhà ngoåi giao tÙc Çiên lên. vì ngÜ©i ta không nÜÖng tay làm Òn lên khi vi‰t vŠ s¿  kiŒn làng MÏ Lai bÎ ÇÓt. Báo chí ngoåi quÓc moi móc h‰t, trØ nh»ng  gi Çã xäy ra ª các vùng cûa ViŒt C¶ng.

Các nhà báo Çi theo các cu¶c hành quân thÜ©ng g¥p quân nhân MÏ hay cûa MiŠn Nam tº trÆn và thÃy rõ ràng thân th‹ cûa nh»ng quân nhân nÀy Çã bÎ ViŒt C¶ng dày xé, c¡t, thi‰n,... tàn tŒ..nhÜng phóng viên chÌ bi‰t nhìn và chÌ bi‰t nêu lên nh»ng chuyŒn hãi hùng trong cu¶c chi‰n vŠ phía ngÜ©i MiŠn Nam hay cûa ngÜ©i MÏ mà thôi. ThÙc s§m hay ngû mu¶n, các phóng viên cÙ mô tä nh»ng cu¶c d¶i bom hay nh»ng chuy‰n khai quang tÆn Çâu Çâu. Có ai mà tÜ©ng thuÆt nh»ng chuyŒn c¶ng sän b¡t Çem Çi hành quy‰t các chû tÎch xã, hay trܪng Ãp Çã xäy ra ngay trܧc m¥t mình ? TØ næm 1957 ljn 1973, Çã có hÖn 36 ngàn vø ám sát và hÖn 58 ngàn vø b¡t ngÜ©i mang Çi hành quy‰t .

        Nh»ng chuyŒn Çó coi nhÜ trong dï vãng. Tåi Sài Gòn bây gi©, ngÜ©i ta không còn nói ViŒt C¶ng n»a, mà nói ljn 10 hay 15 sÜ Çoàn quân chánh quy cûa MiŠn B¡c  ª ngay tåi chi‰n trÜ©ng MiŠn Nam ViŒt Nam và không còn ai tính t§i MTGPMN và CPLTCHMN n»a... Hay Çó là 20 sÜ Çoàn chánh quy B¡c ViŒt ? ThÆt là m¶t s¿ thân mÆt quá ám mu¶i v§i ViŒt C¶ng. Có m¶t sÓ không ít ViŒt C¶ng Çã vŠ chiêu hÒi v§i Chánh Phû VNCH. Con sÓ lên ljn hai træm ngàn, có th‹ ngÜ©i ta cÛng phäi lo di tän h† n»a.                

       B¶ Ƕi B¡c ViŒt cÙ ti‰n t§i, ngay nhÜ khi h† b¡t tù binh cÛng không ai bi‰t , vì có ai n¡m b¡t h† ÇÜ®c Çâu, chuyŒn Çó coi nhÜ quá trØu tÜ®ng, và h† có quyŠn cûa kÈ chi‰n th¡ng. Trong nhiŠu næm nay, ngÜ©i MÏ ª Sài Gòn, Pleiku, Hu‰, ñà N£ng, CÀn ThÖ, MÏ Tho hay Tây Ninh, ª ngay tÌnh lœ hay quÆn lœ, ÇŠu có sÓng qua nh»ng  Ç®t tÃn công và phän công. Ngu©i ta mÃt Çi rÒi chi‰m låi rÒi låi mÃt Çi m¶t Ãp, m¶t ÇÒn ÇiŠn, m¶t ng†n ÇÒi, m¶t thung lÛng hay m¶t vùng rØng núi vô b° nào Çó... thì chÌ là Ç‹ ghi nhÆn nh»ng bi‰n cÓ thôi. ngÜ©i ta chÖi trò hú tim v§i m¶t kÈ ÇÎch quá qu¡t. Không ai thÆt s¿ th¡ng h†. Cu¶c chi‰n rÒi cÛng ÇÜ®c °n ÇÎnh trª låi hay chÌ còn nh»ng  dÃu v‰t, thÜ©ng rÃt khó hi‹u ÇÜ®c ÇÓi v§i ngÜ©i MÏ. Và cu¶c tÃn công hÒi T‰t MÆu Thân là nhÜ vÆy Çó: làm th‰ nào mà m¶t s¿ thäm båi vŠ m¥t quân s¿ cûa c¶ng sän låi có th‹ bi‰n thành m¶t chi‰n th¡ng phi thÜ©ng vŠ m¥t chánh trÎ trên bình diŒn quÓc t‰ ? Nh»ng  ngÜ©i MÏ chÙng ki‰n ÇiŠu nÀy vÅn còn th¡c m¡c mãi...

Th©i kÿ qua vÅn còn Çó, ÇÀy Çû:  Có cä tÌnh, thành phÓ mà ngÜ©i ta tܪng là không th‹ tái chi‰m låi ÇÜ®c Çã ÇÜ®c chi‰m låi. NhÜng ñà N¤ng , Hu‰ Çang n¢m trong tay B¡c ViŒt , ngÜ©i MÏ và cä ngÜ©i ViŒt Nam ª Sài Gòn ÇŠu bi‰t là lÀn nÀy hai thành phÓ nÀy không th‹ tái chi‰m låi ÇÜ®c . ChuyŒn không tuªng tÜ®ng ÇÜ®c nó Çã t§i, ngÜ©i ta Çã ljn m¶t Çi‹m tÆn cùng không th‹ trª lui låi ÇÜ®c n»a rÒi !     

     NgÜ©i ta không th‹ Ço lÜ©ng ÇÜ®c mÙc Ƕ s® hãi cûa ngÜ©i dân ViŒt Nam . NgÜ©i ta không th‹ thi‰t lÆp ÇÜ®c m¶t bän thÓng kê vŠ lòng mong muÓn ÇÜ®c Çi khÕi ÇÃt nܧc, muÓn chåy khÕi thì Çúng hÖn, cûa ngÜ©i dân ViŒt Nam . Th‰ nhÜng m¶t ÇiŠm chÌ viên Çánh giá ÇÜ®c s¿ lo s® Çó b¢ng hÓi xuÃt ch® Çen cûa ÇÒng MÏ kim ª Sài Gòn , m¶t s¿ Çánh giá không ai bác bÕ ÇÜ®c. Ngày 29 tháng 3, m¶t tÃm giÃy båc 100 mÏ kim ÇÜ®c Ç°i v§i giá là 5000 ÇÒng, bÓn ngày trܧc ngÜ©i ta còn kÿ kèo 4000 ÇÒng. N‡i lo s® cÛng ÇÜ®c ghi nhÆn ª giá vàng Çang tæng v†t lên. Ai cÛng Çoán ÇÜ®c š ÇÎnh cûa nh»ng chuyŒn mua bán nÀy: ngÜ©i nào tìm mua mÏ kim là ngÜ©i Çó có š chuÄn bÎ bÕ nܧc ra Çi. ngÜ©i nào tìm mua vàng là ngÜ©i Çó cÄn thÆn  tính toán chuyŒn bÎ kËt phäi ª låi.   

 

ThÙ hai lÍ Phøc Sinh ª ñà Låt, nh»ng giáo sÜ cuÓi cùng cûa ViŒn ñåi H†c còn ª låi cÛng Çang sºa soån Ç‹ r©i khÕi thành phÓ. ñêm hôm qua, trÆn chi‰n Çã xäy  ra ª cách Çây khoäng 60 cây sÓ, gÀn ÇÒn ÇiŠn trÒng trà . NgÜ©i ta thuÆt låi là có m¶t linh møc ngÜ©i Pháp Çã bÎ gãy chân vì m¶t mänh Çån pháo binh. M¶t bác sï B¡c ViŒt Çã m° cho ông ta mà không có gây mê, vì B¡c ViŒt không có Çû phÜÖng tiŒn nhÜ ª MiŠn Nam .

     MuÓn Çi ljn Sài Gòn thì phäi Çi qua ngã Phan Rang vì ÇÜ©ng ñà Låt Sài Gòn Çã bÎ c¡t ÇÙt rÒi. Linh møc Jean Mais dùng chi‰c xe Citroen 2 ng¿a cûa ông Ç‹ chª các giáo sÜ và m¶t ÇÙa trÈ mÒ côi 18 tu°i, ngÜ©i ViŒt Nam mà ông Çang bäo tr®. Linh møc chåy vŠ hܧng Çèo Ngoån Møc. Qua khÕi nhà máy ÇiŒn l¿c ông b¡t g¥p Çoàn ngÜ©i di tän, trên nh»ng chi‰c xe Peugeot 203 cÛ kÏ v§i hàng chøc ngÜ©i trên xe, nh»ng chi‰c mô tô Honda chª cä gia Çình v§i nÒi niêu xon chäo và mŠn chi‰u cûa h†. Bên vŒ ÇÜ©ng có vài binh sï Çang gå bán m¶t tÃm da c†p vØa m§i ch‰t vì Çåp phäi mìn. TÃm da c†p thì quš thÆt vì khó mà gÆp ÇÜ®c nhÜng không ai muÓn dØng xe låi h‰t. Sau khi cho các giáo sÜ xuÓng Phan Rang, linh møc Çi d†c theo b© bi‹n, ngÜ®c ÇÜ©ng v§i làn sóng ngÜ©i tœ nån, Ç‹ ljn Nha Trang xem tin tÙc vŠ nh»ng linh møc khác.

        Tåi Nha Trang, các linh møc Çang do d¿. Có m¶t sÓ chiŠu nay së Çi Sài Gòn còn nh»ng  ngÜ©i khác thì nghï r¢ng h† không nên bÕ con chiên trong giáo khu cûa h†. Linh møc Bianchetti c¡m tråi ngay trong thành phÓ v§i m¶t sÓ ÇÒng bào ThÜ®ng ljn tØ m¶t làng trong vùng Ban mê Thu¶t .

       Trên ÇÜ©ng thÃy có vài ngàn ngÜ©i chåy loån. N‰u chi‰n trÆn không b¡t bu¶c h† phäi chåy thì m¶t sÓ nông dân së ª låi. ñã tØ mÃy Ç©i rÒi, h† vÅn ª Çây, gÀn mÒ mä cûa t° tiên h†. ñÓi v§i h¢ng triŒu ngÜ©i còn  trÈ, h† không tܪng tÜ®ng ÇÜ®c là h† phäi r©i bÕ làng måc cûa h†, r©i bÕ lÛy tre xanh cûa h†... nhÜng h† phäi bÕ chåy mà thôi... vì c¶ng sän ljn.

      VŠ Çêm, khi trª låi Phan Rang, linh møc Mais và ngÜ©i con nuôi cûa ông ta ghé låi giáo ÇÜ©ng Krong Pha. Có nh»ng luÒng gió th°i trong thung lÛng tÓi Çen. Vào khoäng nºa Çêm linh møc ngû không ÇÜ®c nên ra khÕi giáo ÇÜ©ng Ç‹ hóng mát. Thình lình ông thÃy hàng træm ánh Çèn xe tØ trên Çèo Ngoån Møc.  M¶t Çoàn xe Çang Çi t§i : binh sï trú phòng cûa ñà Låt, các sinh viên sï quan, sï quan ,  l¿c lÜ®ng Bäo An và gia Çình cûa h†. M¶t chi‰c xe Jeep ngØng låi. ñåi tá ChÌ huy trܪng trÜ©ng Chi‰n Tranh Chánh trΠ bܧc xuÓng, b¡t tay linh møc và nói:

- " Chúng tôi ÇÜ®c lŒnh phäi r©i bÕ ñà Låt."

M¶t sï quan khác ti‰p l©i :

- " Chúng tôi cÓ g¡ng vŠ Çi‹m tÆp trung ª Phan Rang."

CÛng giÓng nhÜ luÆn ÇiŒu cûa Çài phát thanh và báo chí, ai cÛng nói t§i chuyŒn "Çi‹m tÆp trung", hay chyŒn "thu hËp tuy‰n phòng thû ', toàn là sáo ng» không sao che dÃu n°i m¶t thäm båi hình nhÜ không th‹ Çäo ngÜ®c ÇÜ®c .    

          Linh møc Çi vào ngû. Sáng hôm sau, m¶t ûy ban an ninh c¶ng sän Çã ÇÜ®c thành lÆp trong làng . Có cä ngÜ©i c¿u chÌ huy l¿c lÜ®ng phòng vŒ ª Çó.  Các công nhân cûa nhà máy ÇiŒn l¿c Çã mang bæng tay ÇÕ trên cánh tay. Linh møc låi lên ÇÜ©ng. Ngay ª Çèo Ngoån Møc, nhân viên cûa m¶t ûy ban khác xét giÃy t© cûa linh møc. M¶t cu¶c d¢ng dai...Nh© m¶t phø tá cûa ViŒn Khoa h†c Çi t§i, ông nÀy bi‰t linh møc nên linh møc m§i ÇÜ®c phép ti‰p tøc lên ÇÜ©ng.

        Ÿ ñà Låt, các hàng quán Çã Çóng cºa h‰t, chung quanh b© hÒ v¡ng tanh. Trong ch®, trái cây, rau cäi, thÎt cá .. Çang b¡t ÇÀu thÓi... Ç¥c biŒt bÃp cäi Çã n¥ng mùi. ThÜ viŒn cûa H¶i Thánh Çã có cܧp vào d†n såch các kŒ sách, ÇÆp nát tû lånh, phá toang tû s¡t dï nhiên không còn gì tØ trܧc rÒi... Linh møc thu nh¥t vài cuÓn sách rÖi r§t. Trong thành phÓ, linh møc g¥p ngÜ©i phø tá dåy Pháp ng» cûa ông. V§i m¶t sÓ bån trÈ ông Ng» Çang rºa ch®. Ông ta nói :

- " Chúng tôi Çang Ç®i h†. TÃt cä ÇŠu tÓt, nhÜng thành phÓ phäi såch së ...

      Ÿ viŒn Çåi h†c linh møc g¥p ông trܪng khoa væn chÜÖng, ông NguyÍn kh¡c DÜ«ng, giáo sÜ tri‰t h†c. Anh cûa ông nÀy là NguyÍn kh¡c ViŒn, là Giám ÇÓc chÜÖng trình phát thanh ngoåi ng» ª Hà N¶i, là m¶t nhân vÆt mà tÃt cä ngÜ©i Pháp ghé qua thû Çô B¡c ViŒt ÇŠu g¥p ông ta. Trong hai anh em m¶t ngÜ©i thì theo Mác Xít và ch†n MiŠn B¡c , m¶t ngÜ©i theo Ki Tô giáo ª MiŠn Nam .

Ông giáo sÜ tri‰t nói v§i linh møc:

- " MiŠn Nam ViŒt Nam quá tham nhÛng, gi© thì h† phäi sÓng v§i s¿ trØng phåt !"

Theo ông giáo sÜ nÀy, c¶ng sän së mang theo ng†n lºa  tÄy u‰. M¥c dÀu ông bi‰t là c¶ng sän B¡c ViŒt tàn ác, h† Çã hành quy‰t cha ông vào næm 1956 , nhÜng ông không muÓn Çi v§i nh»ng ngÜ©i mà ông cho là hèn nhát.

Linh møc cÛng không Çi. Là ngÜ©i cûa H¶i Thánh, linh møc hy v†ng së làm viŒc låi n‰u ngÜ©i ta cho viŒn Çåi h†c mª cºa låi. Ông nghï là ñà Låt coi nhÜ Çã xong rÒi !

        Tuy nhiên chuyŒn MiŠn Nam ViŒt Nam ngæn chÆn ngÜ©i MiŠn B¡c không th‹ không xäy ra ÇÜ®c .

 

      Trong lúc Çó tåi Sài Gòn, nhà væn Duyên Anh hÕi Çi hÕi låi là mình có nên Çi hay không ? ngÜ©i MÏ loan báo là së có m¶t cu¶c "t¡m máu" n‰u c¶ng sän MiŠn B¡c chi‰m ÇÜ®c MiŠn Nam. ñích thân T°ng ThÓng Ford hình nhÜ Çã Çòi hÕi ngÜ©i ta phäi d¿ trù di tän các nhà báo và các nhà væn. Không có vÃn ÇŠ loan tin hay vi‰t lách gì n»a, låi càng không có vÃn ÇŠ ti‰p tøc vi‰t ti‹u thuy‰t bây gi© n»a. Ra ngoåi quÓc nhà væn có th‹ vi‰t ÇÜ®c chæng ? và có Ƕc giä hay không ? Ông ta nghï là m¶t nghŒ nhân cÀn có quÀn chúng. Và quÀn chúng cûa quÓc gia ông. Ông Duyên Anh Çã vi‰t quá nhiŠu bài chÓng c¶ng. N‰u c¶ng sän t§i ông ta có th‹ bÎ hành quy‰t. Ông Çang nghï vŠ lòng can Çäm cûa m¶t anh Paternak hay m¶t anh Soljenitsyne. Hai ông nÀy s® không trª vŠ nhà ÇÜ®c nên Çã tØ chÓi không Çi Thøy ñi‹n Ç‹ nhÆn giäi thܪng Nobel cûa h†. Nhà væn Duyên Anh Çã  có ghi tên vào danh sách di tän cûa Sª Thông Tin Hoa Kÿ ª ÇÜ©ng Lê quš ñôn. Dï nhiên ông cÛng có ghi tên cûa ngÜ©i v® và 3 ÇÙa con cûa ông.

       S¿ viŒc m¶t sÓ tÌnh và thành phÓ Çã rÖi vào tay cûa B¡c ViŒt Çã không làm cho kÏ sÜ Væn nao núng. M¥c kŒ lãnh th° có bÎ mÃt Çi cÛng không sao. ñiŠu quan tr†ng là con sÓ tº vong cûa cä hai bên !. KÏ sÜ Væn luôn luôn nghï r¢ng ngÜ©i ta không th‹ không ti‰n t§i ÇÜ®c m¶t giäi pháp chánh trÎ. Ông nói rõ quan Çi‹m cûa ông ª ngay B¶ Công Chánh, m†i ngÜ©i ÇŠu tán thành. Có phäi vì h† n‹ nang chÙc tܧc cûa ông hay không ? Ÿ các sª khác, có m¶t sÓ công chÙc Çã không còn im l¥ng ÇÜ®c n»a, H† l§n ti‰ng phàn nàn r¢ng ngÜ©i ta không nên và th‹ nói chuyŒn v©i c¶ng sän ÇÜ®c Çâu.

     V§i s¿ tr® giúp cûa 9 vÎ ThÜ®ng T†a và lÓi 20 Tæng Ni cûa chùa Quan th‰ Âm,  Hòa ThÜ®ng Thích ThiŒn Hoa  Çang coi sóc m¶t sÓ khoäng 60 ngÜ©i dân tœ nån, thu¶c các gia Çình PhÆt tº phÀn l§n ª m¶t tÌnh gÀn Ban mê Thu¶t . Nh»ng  ngÜ©i nÀy chi‰m h‰t các phòng công c¶ng trong chùa. Các bà thì bÆn bÎu luôn v§i công viŒc ª nhà b‰p, trÈ con thì Çang khóc la rên rÌ. Các máy thâu thanh lúc nào cÛng Òn ào làm cho chùa không còn ÇÜ®c  yên tïnh . Các tæng ni thì g¥p khó khæn v§i các phòng vŒ sinh cá nhân Çang bÎ t¡t nghën. Nh© quÏ cúng dÜ©ng cûa tín ÇÒ, các ThÀy m§i nuôi ÇÜ®c sÓ dân tœ nån nÀy. Lúc nào h† cÛng than thª không bi‰t ru¶ng vÜ©n nhà cºa và thân nhân thÃt låc cûa h† Çã ra sao rÒi. ñây là nh»ng  ngÜ©i dân chÃt phác , h† không cÀn bi‰t t§i diÍn bi‰n cûa tình hình chánh trΠ mà chÌ nghï t§i viŒc trª vŠ làng måc cûa h† mà thôi.  

M¶t ông sÜ trÈ Çang theo dõi th©i s¿. Hai ngÜ©i anh cûa ông là sï quan trong QLVNCH, h† có th‹ së bÎ trä thù khi b¶ Ƕi B¡c ViŒt chi‰m ÇÜ®c phÀn ÇÃt nÀy chæng ? B†n c¶ng sän là nh»ng  ngÜ©i vô thÀn, nghe nói là h† së bu¶c nh»ng sÜ säi phäi thi hành nghïa vø quân s¿ . Ÿ MiŠn B¡c ngÜ©i ta nói c¶ng sän b¡t nh»ng  ngÜ©i m§i vào tu phäi Çi nhÆp ngÛ nên phÀn Çông sÜ säi ª ngoài Çó ÇŠu là nh»ng  ngÜ©i l§n tu°i. ChuyŒn Çó không ngæn cän ÇÜ®c nh»ng  ngÜ©i  lãnh Çåo c¶ng sän nhÜ Thû Tܧng Phåm væn ñÒng Çã tØng tuyên bÓ v§i nh»ng  khách ngoåi quÓc r¢ng  : " Chúng tôi là PhÆt Tº theo nghïa cûa chúng tôi ". Trong vùng chi‰m Çóng  cûa CPLTMN cÛng vÆy, các sÜ sãi ÇŠu là nh»ng  ngÜ©i già.

Các ThÀy vØa lo giúp Ç« nh»ng  ngÜ©i dân tœ nån, vØa lo nghï ljn sÓ phÆn cûa chính mình, kín Çáo trong l§p áo tràng và trong nh»ng  l©i cÀu nguyŒn . RÃt bình tïnh h† nhìn di‹n ti‰n cûa tình hình. "S¿ Nam ti‰n cûa ngÜ©i MiŠn B¡c có lë là m¶t nghiŒp báo mà chúng ta phäi trä cho hành Ƕng cûa ta thuª trܧc chæng ?" nhà sÜ trÈ nghÌ thÀm nhÜ vÆy.

        BÓ mË ông khuyên ông nên ra Çi. M¶t trong nh»ng  ngÜ©i anh r‹ cûa ông là m¶t trung tá Không quân Çã có xác nhÆn v§i ông là các sï quan cao cÃp có quyŠn mang theo gia Çình cûa mình. NhÜng ông sÜ trÈ nÀy tØ chÓi. Ông nghï là ông không th‹ tránh ÇÜ®c cái nghiŒp báo cûa ông, ông phäi chÃp nhÆn nh»ng  Çau kh° sÃp t§i. Và sau Çó là ông không còn lo l¡ng gì n»a. BÓ mË ông cÛng ª låi, không Çi. H† ch© ngÜ©i con trai cûa h† trª vŠ, anh nÀy là m¶t thi‰u úy phòng nhì thu¶c sÜ Çoàn b¶ binh Çang chi‰n ÇÃu phòng thû thành phÓ Xuân L¶c ª phía Tây cûa Sài Gòn .

    Các tàu chª xæng dÀu không Çi theo Sông Sài Gòn Ç‹ ljn Tân Cäng gÀn xa l¶ Biên Hòa ÇÜ®c n»a, làm cho xæng trª nên khan hi‰m . Ÿ các tråm xæng, ngÜ©i ta phäi x‰p hàng dài....

Có hàng ngàn tin ÇÒn kh¡p nÖi trong thû Çô nhÜ:

- Ch¡c ch¡n là ÇÎch quân së ti‰n hành m¶t s¿ phân chia ÇÃt nܧc ra n»a: Çã có 2 nܧc ViŒt Nam rÒi ch¡c së có m¶t ViŒt Nam thÙ ba n»a Çây ! C¶ng sän B¡c ViŒt së gi» nguyên vËn phân lãnh th° cûa h† tØ biên gi§i Trung QuÓc ljn vï tuy‰n 17. Nh»ng ngÜ©i kháng chi‰n Ö MiŠn Nam Çã tØng tÆp k‰t ra MiŠn B¡c së n¡m gi» phÀn ÇÃt n¢m gi»a vï tuy‰n 17 và vï tuy‰n 13, Çó là m¶t nܧc ViŒt Nam thÙ hai. Còn nܧc ViŒt Nam thÙ ba, tØ vï tuy‰n 13 ljn mûi Ca Mau  thì së có m¶t Chánh Phû v§i 2 thành phÀn, m¶t là quÓc gia và m¶t là c¶ng sän.

- NgÜ©i ta còn phao tin ch¡c ch¡n là ngÜ©i MÏ , nhÃt là nhân viên cûa CIA, Çã khyên các tܧng tá và công chÙc cao cÃp nên Çi. Hình nhÜ ngÜ©i MÏ Çã b¡t bu¶c hàng quân nhân có chÙc vø cao phäi lên tr¿c thæng. Chính nh»ng  quân nhân nÀy  muÓn ª låi lo phòng thû Kontum, Plei Ku, Hu‰, ñà N¤ng.

- Chánh Phû Hoa Kÿ có nhiŠu d¿ án khác. NgÜ©i ta có th‹ ª låi Sài Gòn, và ngÜ©i  ta bÎ ám änh vŠ š nghï nÀy. Các nhà trÒng tÌa ngÜ©i Pháp tiên liŒu là quyŠn l®i cûa h† së ÇÜ®c cÙu vãn. NgÜ©i ta mong muÓn, ngÜ©i ta së ÇÜ®c , phäi ª låi Sài Gòn.

 T°ng ThÓng ThiŒu giäi thích trên Çài truyŠn hình : "ngÜ©i MÏ không muÓn bán vÛ khí cho chúng ta n»a, chúng ta phäi ti‰t kiŒm tØng viên Çån." ñôi lúc ông tâm tình thÆt s¿ qua nh»ng  câu : Trên chi‰n trÜ©ng làm sao chúng ta có th‹ ôm b†n c¶ng sän Ç‹ mà c¡n h† ÇÜ®c ?"                         

 

NgÜ©i ta Çua nhau g®i lên tÃt cä nh»ng  giäi pháp khä thi, bÃt khä thi, và có th‹ xäy ra:... N‰u ông ThiŒu tØ chÙc... Ai së thay th‰ ông Çây ? ông Phó T°ng ThÓng? ông Thû Tܧng hay ông Bäo ñåi ? VÎ c¿u hoàng lj nÀy ª bên cånh ngÜ©i Pháp, có th‹ ngÜ©i Pháp së can thiŒp v§i c¶ng sän B¡c ViŒt ....

ñây là nh»ng  ghi nhÆn cûa ông Patrick Hays :

" 1.- Tình hình: Khó mà bi‰t chính xác ÇÜ®c viŒc gì së xäy ra, bªi vì lÀn nÀy m†i viŒc ÇŠu Çi quá nhanh, và nh»ng ngÜ©i có trách nhiŒm ÇÓi thoåi låi không thÃy xuÃt hiŒn. M¥t khác, trong bÀu không khi h‡n loån nÀy có quá nhiŠu tin ÇÒn kh¡p nÖi không thuÆn l®i cho viŒc nghiên cÙu tình hình m¶t cách bình tïnh ÇÜ®c . Dù sao tôi cÛng mong r¢ng chúng ta Çang n¢m ª m¶t nÃc thang ÇÜ®c giä dø là nh»ng  k‰ hoåch låc quan nhÃt cûa B¶ Tham MÜu B¡c ViŒt trong giai Çoån tÃn công cûa h† Çã Çåt ÇÜ®c rÒi hay Çã vÜ®t Çi quá xa rÒi, và quân nhu cûa h† b¡t bu¶c phäi chåy theo. NhÜ vÆy có th‹ chúng ta së có ÇÜ®c th©i gian Ç‹ tìm ÇÜ®c biŒn pháp an toàn cho nhân viên và tài sän cûa chúng ta . ....

2.- ViŒc gì së ljn bây gi© Çây ? TÜÖng quan l¿c lÜ®ng m§i Çã quá rõ rŒt Ç‹ không còn nghi ng© gì n»a vŠ m¶t k‰t thúc chung cu¶c quân s¿. Ngay nhÜ nh»ng  ngÜ©i nào có quy‰t tâm ª låi chi‰n ÇÃu cho Sài Gòn , ch¡c phäi cÀn m¶t De Lattre hay phäi có m¶t thánh n» Geneviève.....

Ông Hays nghï t§i m¶t s¿ ra Çi cûa T°ng ThÓng ThiŒu, nhÜng ông không tin vì bi‰t rõ bän chÃt cûa ông ThiŒu. M¶t  giä thuy‰t låc quan :

 - " B¡c ViŒt không tim cách chi‰m Sài Gòn trܧc cu¶c bÀu cº T°ng ThÓng vào tháng 9.. ông ThiŒu së không còn Çåi diŒn n»a. Sau Çó, chánh quyŠn "phäi thi hành HiŒp ñÎnh Paris" , v.v....

3.- Thái Ƕ phäi có : Tôi thÃy ngã vŠ š ki‰n là quân c¶ng sän B¡c ViŒt së vào Sài Gòn . (cÖ may có ÇÜ®c m¶t phép lå ngay ª MiŠn Nam tÓi Ça chÌ vào khoän 5 %) Câu hÕi ÇÜ®c Ç¥t ra  là làm sao bi‰t ÇÜ®c lúc nào và nhÃt là b¢ng cách nào ? Tôi mong r¢ng chúng ta còn có Çû th©i gian vì lš do ti‰p vÆn và cÛng có th‹ là vì lš do chánh trÎ cûa phía B¡c ViŒt .....

     "Ÿ nhà máy, ngÜ©i ta vÅn làm viŒc bình thÜ©ng. NhÜng tôi tiên liŒu (trên giÃy tr¡ng m¿c Çen lúc nÀy) các toán lo vŠ an ninh v§i nh»ng nhân viên có trách nhiŒm  trong trÜ©ng h®p mà công viŒc b¡t bu¶c phäi bÎ Çình chÌ....

    "Sài Gòn vÅn yên tïnh"....

 

---