ChÜÖng XIII
QuÓc H¶i Hoa Kÿ bàn cãi vŠ ngân khoän
trong lúc ngÜ©i Dân MiŠn Nam lo chôn con mình
Ngày hôm qua 16 tháng 4, ngÕ l©i cùng HiŒp H¶i các Chû
Báo Hoa Kÿ v§i tÜ cách là vÎ khách danh d¿, T°ng ThÓng Gerald Ford tuyên bÓ là "s¿ søp Ç° cûa MiŠn Nam ViŒt Nam là không
sao tránh khÕi ÇÜ®c" Ông Çã
xác nhÆn :
"Theo
các ÇiŠu khoän cûa HiŒp ñÎnh ÇÜ®c kš k‰t tåi Paris ngày 27 tháng giêng 1973,
trong khuôn kh° m¶t s¿ thÕa thuÆn v§i MiŠn Nam ViŒt Nam , Hoa Kÿ Çã cam k‰t
cung cÃp chi‰n cø thay th‰ và ngân khoän viŒn tr® kinh t‰ cho h†. Tôi nghï r¢ng
Liên Xô và C¶ng Hòa Nhân DânTrung Hoa cÛng Çã có nh»ng cam k‰t tÜÖng t¿ nhÜ th‰
ÇÓi v§i MiŠn B¡c ViŒt Nam . Nh»ng cam k‰t nÀy hình nhÜ Çã ÇÜ®c th¿c hiŒn. ñiŠu
bÃt hånh là vŠ phÀn cam k‰t cûa chúng ta , Hoa Kÿ Çã không th¿c hiŒn ÇÜ®c
nh»ng l©i hÙa cûa mình. N‰u chúng ta th¿c hiŒn Çúng l©i hÙa thì MiŠn Nam ViŒt
Nam không g¥p cÖn khûng khoäng quá bi
thäm nhÜ hôm nay. Tôi nghï r¢ng trong trÜ©ng h®p Ç¥c biŒt Çó, chúng ta không
th‹ trách Liên Xô hay C¶ng Hòa Nhân Dân Trung QuÓc ÇÜ®c. N‰u chúng ta gi» Çúng
l©i cam k‰t v§i ÇÒng minh cûa chúng ta thì thäm trång nÀy tôi tܪng là có th‹
tránh khÕi ÇÜ®c ."
TØ hai ngày nay, ông
Kissinger và ông Schesinger, t°ng trܪng ngoåi giao và quÓc phòng Çã cùng v§i
tܧng Weyand, tham mÜu trܪng quân Ƕi Hoa Kÿ sau chuy‰n Çi thanh sát ViŒt Nam
trª vŠ, Çã phäi tranh ÇÃu "m¶t trÆn cuÓi cùng vŠ ngân khoän viŒn tr®"
v§i QuÓc H¶i . H† Çã nhÃn månh ljn s¿ cÀn thi‰t Ç‹ chÃp thuÆn 722 triŒu mÏ kim
mà T°ng ThÓng Çã xin, nhÜ là m¶t "ngân khoän tÓi thi‹u rÃt cÀn thi‰t cho
cu¶c phòng thû MiŠn Nam ViŒt Nam ". trong Çó 326 triŒu Ç‹ tái trang bÎ cho
4 sÜ Çoàn , Ç‹ tÆp h†p các ÇÖn vÎ låi
và tái trang bÎ cho h†, phÀn còn låi së cung cÃp cÖ phÆn thay th‰ và døng cø y
khoa và thuÓc men Ç‹ có th‹ "h° tr® ÇÜ®c cho 60 ngày tác chi‰n mãnh
liŒt"
Ông
Kissinger Çã nói t©i trách nhiŒm tinh thÀn tuyŒt ÇÓi là phäi nâng Ǫ m¶t ÇÒng
minh Çang trong cÖn nguy kÎch . VØa làm giäm nhË nh»ng khuy‰n cáo tØ trܧc cûa
ông, Kissinger vØa nhÃn månh là n‰u QuÓc H¶i tØ chÓi không bÕ phi‰u thuÆn cho
ngân khoän viŒn tr® Çòi hÕi thì "niŠm
tin và danh d¿ cûa Hoa Kÿ dù không bÎ søp Ç° thì cÛng së bÎ giäm Çi".
"N‰u hai bên muÓn ti‰n t§i m¶t s¿ thÜÖng thuy‰t v§i nhau thì ít nhÃt tình
hình quân s¿ phäi ÇÜ®c °n ÇÎnh, và n‰u không có ÇÜ®c s¿ °n ÇÎnh tiên quy‰t Çó ,
thì chÌ có m¶t khä næng thÜÖng lÜ®ng duy nhÃt mà thôi, Çó là s¿ thÜÖng lÜ®ng Ç‹
ÇÀu hàng !"
Sau khi
h†p kín, ti‹u ban ngoåi giao ThÜ®ng ViŒn Çã thÕa thuÆn trên nguyên t¡c
"chÃp thuÆn m¶t ngân khoän khÄn cÃp" là 200 triŒu mÏ kim dành Ç‹ di
tän trong vòng trÆt t¿ nh»ng công dân Hoa Kÿ ª Sài Gòn và "vài ngÜ©i ViŒt
Nam " có th‹ bÎ Çe d†a Ç¥c biŒt ljn tánh mång.
Trong lúc
các cu¶c bàn cãi Çó ti‰p tøc m¶t cách
t‰ nhÎ ª Hoa Thånh ñÓn , thì trÆn chi‰n vÅn ti‰p diÍn ª chung quanh Xuân L¶c,
và hiŒn Çang mª r¶ng ra trên 100 cây sÓ vŠ hܧng ñông và hܧng Nam cûa thû Çô
Sài Gòn . Các khu trøc phóng pháo cÖ thu¶c cæn cÙ Biên Hòa cÙ bay lên và Çáp
xuÓng theo nhÎp Ƕ tØng 2 chi‰c m¶t, cách nhau m‡i 3 phút m¶t. CÙ phäi có 3 phi
công Ùng tr¿c Ç‹ tuÀn t¿ thay phiên nhau trong 6 gi© cho m‡i chi‰c khu trøc.
Phía c¶ng
sän h† có m¶t l¿c lÜ®ng Çåi bác phòng không rÃt hùng hÆu cÖ Ç¶ng b¢ng xe kéo .
Các phi công phäi nhÆn lÃy nhiŠu s¿ nguy hi‹m không lÜ©ng ÇÜ®c Ç‹ y‹m tr® cho
các ÇÖn vÎ bån dܧi ÇÃt, nhÜ trong khu v¿c Bình Giã (cách Sài Gòn 120 cây sÓ vŠ
phía ñông Nam) binh sï Çang Çánh xáp lá cà v§i ÇÎch. ChÌ trong vòng 2 ngày pháo
binh B¡c ViŒt Çã rót 8000 quä Çåi bác xuÓng các vÎ trí cûa sÜ Çoàn 18 b¶ binh .
Liên låc truyŠn tin v§i B¶ chÌ huy cûa tܧng ñäo. ngÜ©i có trách nhiŒm m¥t trÆn
Xuân L¶c bÎ mÃt Çi và sau Çó ÇÜ®c thi‰t lÆp låi ÇÜ®c . Binh sï cûa ông bám lÃy
trÆn ÇÎa, chÓng c¿ h‰t sÙc mãnh liŒt gÀn nhÜ Çiên cuÒng, và không Ç‹ mÃt m¶t
tÃc ÇÃt nào m¥c cho lºa Çån nhÜ bão táp liên tøc ÇÜ®c trút xuÓng vÎ trí cûa
h†.
Sáng
nay, tôi r©i khÕi thû Çô và Çã qua cÀu Bình L®i v§i m¶t tóan 10 vÎ bác sÌ, do
m¶t ngÜ©i bån cûa tôi hܧng dÅn, bác sï TriÍn. Ông bác sï 60 tu°i nÀy là m¶t
ngÜ©i công giáo thuÀn thành, Çã có 11 ÇÙa con, có m¶t ÇÙc tin và m¶t tinh thÀn
tØ thiŒn không hŠ suy giäm, ngÜ©i ta thÜ©ng g†i ông là "bác sï cûa ngÜ©i
nghèo" vì ông tØ chÓi không nhÆn m¶t thù lao nào tØ nh»ng ngÜ©i nghèo kh°
mà ông thÜ©ng chæm sóc m‡i ngày .
Qua cÀu
rÒi chúng tôi Çi theo xa l¶ ñåi Hàn, và Çi khoäng 10 cây sÓ thì ljn m¶t bìa
làng Tam Bình, m¶t ÇÒn ÇiŠn cao su chØng 30 mÅu có bóng râm, nÖi Çó có trên 20
ngàn dân lánh nån Çang ª Çó: m¶t Çám ngÜ©i nghèo, kh°, Óm gÀy, áo quÀn tÖi tä,
Çi chân ÇÃt, toàn là Çàn bà, trÈ con và ngÜ©i già. HÀu h‰t ÇŠu không có gì cä,
có khi n¢m ngay dܧi ÇÃt, có ngÜ©i thì che tåm lŠu b¢ng m¶t vài mänh ván thùng,
hay giÃy bÒi. H† ljn Çây tØ 10 tÌnh khác nhau, có nhiŠu ngÜ©i tØ Quãng TrÎ và
Hu‰, phäi Çi b¶ trên 600 cây sÓ m§i ljn ÇÜ®c b© bi‹n rÒi chen chúc nhau trên
nh»ng chi‰c thuyŠn ÇÜa h† t§i b‰n tàu ª Sài Gòn rÒi tØ Çó nh© nh»ng anh em công
giáo ÇÜa h† ljn ÇÒn ÇiŠn cao su nÀy, nÖi Çây ít nhÃt h† cÛng tránh ÇÜ®c hÕa
tiÍn và Çån pháo binh cûa B¡c ViŒt ÇÜ®c
trong vài ngày.
Các bác sï
sÃp x‰p ch‡ làm viŒc ª ngay bìa ÇÒn ÇiŠn, trÓng träi, Ç‹ sæn sóc cho các bŒnh
nhân. HÖn 800 ngÜ©i bŒnh (rét rØng, sÜng ph°i, .. . . ) ngÒi bËp dܧi ÇÃt yên
l¥ng ch© ljn phiên mình ÇÜ®c khám. TrÈ con thì mình ÇÀy ghÈ, m¡t thì sÜng húp
lên vì nh¥m, vì toét, hay run lên cÀm cÆp vì rét rØng. Có nhiŠu bà bÎ thÜÖng và
không ÇÜ®c thay bæng trong 3 ngày nay, nên v‰t thÜÖng hôi thúi không chÎu ÇÜ®c
nhÜng không nghe ngÜ©i nào than vãn m¶t câu.
M¶t vÎ
linh møc m¥c áo chùng, vÆm v«, ÇÀu húi ng¡n t§i Çây b¢ng mô tô. VØa xuÓng xe là
cä Çám Çông vây quanh ông, chào ông và lÍ ông n»a. ñó là cha Joachim Châu, ª
ngay h† Çåo gÀn nhà th© ñÙc MË Fatima. Ông Çi dài trên ÇÜ©ng d†c theo các hàng
cao su , và tôi Çi theo ông . Ông nói v§i tôi :
" Tình hình có vÈ khä quan hÖn Çôi chút rÒi. Binh sï thu¶c sÜ Çoàn 5 b¶ binh Çã cho tôi 200 tÃm lŠu cá nhân, và cho tôi
mÜ®n 3 xe bÒn chÙa nܧc.. Tôi lÃy ÇÜ®c cûa anh em thi‰t giáp 100 kí lô xà phòng
và 200 cái thau nh¿a cûa MÏ. PhÀn các bác sï thì mang theo 500 kí thuÓc men,
nhÜng ch¡c không Çû Çâu, Ÿ Çây Çã có nhiŠu trÜ©ng h«p bŒnh thiên th©i và chúng
tôi h‰t thuÓc chûng ngØa rÒi. TØ khi Nha Trang bÎ thÃt thû, viŒn Pasteur ª
thành phÓ Çó không cung cÃp ÇÜ®c gì cho mình h‰t, và viŒn Pasteur ª Sài Gòn thì
không th‹ cung Ùng n°i nhu cÀu Çòi hÕi. M‡i Çêm, Çã có tØ 10 ljn 12 ÇÙa trÈ
ch‰t. Riêng tôi thì Çang ch© Çoàn xe chª gåo ljn: ba chi‰c ghe chài loåi 10
tÃn, có th‹ Çû Ç‹ nuôi nh»ng ngÜ©i khÓn kh° nÀy trong 2 ngày."
Ngay sát
bên mÃy lŠu ÇÀu, khoäng 20 ông già cªi trÀn trùng trøc lòi xÜÖng ra, Çang dùng
cuÓc c¥m cøi Çào ÇÃt. Trܧc mÃy hÓ vØa Çào Çó có hai hàng dài thây trÈ nít ÇÜ®c
quÃn chi‰u hay b†c ny lông trong suÓt , Çó là 13 ÇÙa vØa ch‰t Çêm qua.
NgÒi
trܧc thây cûa con mình, mÃy bà mË Ç© ÇÅn và im l¥ng không còn sÙc Çâu mà khóc
ÇÜ®c n»a. Tôi ÇÙng l¥ng ngÜ©i tåi ch‡, không sao có ÇÜ®c m¶t cº Ƕng nào. Nói
gì bây gi© Çây ? và làm gì bây gi© Çây
? Phäi có m¶t sÙc bÆt nào Çó cûa cä th‰ gi§i Ç‹ bÓc tÃt cä nh»ng ngÜ©i nÀy ra
khÕi cänh nghèo Çói, s® sŒt và ch‰t chóc ! M¶t ông già m¥t mày nhæn nheo ti‰n
ljn gÀn tôi và nÙc nª nói v§i tôi:
" Ông là m¶t nhà báo Pháp phäi không ? Ông
hãy vi‰t trên báo cûa ông là hãy giúp chúng tôi cÙu nh»ng ÇÙa trÈ nÀy, chúng nó
vô t¶i mà. Phäi cho chùng nó m¶t cÖ h¶i
Ç‹ sÓng sót.. Còn chúng tôi hä, chúng tôi có th‹ ch‰t, chúng tôi Çã chÎu quá
nhiŠu thº thách rÒi, quá nhiŠu ÇiŠu khûng khi‰p rÒi, quá nhiŠu tang tóc rÒi,
nhÜng chúng nó, chúng nó chÌ m§i b¡t ÇÀu thÃy ánh sáng, chúng nó còn quá
y‰u ÇuÓi. . . .Chúng
tôi không còn s»a cho chúng nó n»a.
H¢ng ngày chúng tôi chÌ có th‹ cho chúng nó m‡i m¶t chén cÖm . RÒi Çây trong
vài ngày n»a, khi nh»ng cÖn bão ÇÀu tiên cûa mùa mÜa Æp xuÓng thì chúng së n¢m
dܧi bùn.Mu‡i mòng së hoành hành và con sÓ tº vong së tæng lên gÃp 4 lÀn ! Tôi van ông, ông Öi, ông hãy làm m¶t cái gì Çi !"
Tôi lÃp
bÃp m¶t vài l©i hÙa. C° h†ng tôi co th¡t låi, và tôi không có can Çäm nhìn
th£ng vào c¥p m¡t trang nghiêm ch»ng chåc nhÜng ÇÀy vÈ thÃt v†ng cûa ông già
nÀy.
N‰u chi‰n trÆn ljn gÀn ch‡ nÀy, n‰u Çån pháo hay rÓc
k‰t låi b¡t ÇÀu rÖi xuÓng Çây, xuÓng cái tråi tåm coi là còn có cÖ may cuÓi
cùng nÀy, thì nh»ng ngÜ©i khÓn kh° kia së Çi Çâu ? trong lúc h† gÀn nhÜ không
còn sÙc Ç‹ lê bܧc n»a ?
Linh møc
Joachim Châu Çã có d¿ng tåm m¶t bàn th© trên m¶t cái bàn khÆp khiÍng, Ç¥t b¶ ÇÒ
làm lÍ b¢ng båc lên tÃm träi vá víu, rÒi m¥c låi b¶ ÇÒ giáo sï cûa ông, xong
Çâu Çó ông b¡t ÇÀu làm lÍ trên m¶t vùng ÇÃt r¶ng ÇÀy cÕ khô c¢n. RÃt thong thä
và trong vòng trÆt t¿, hàng ngàn tín ÇÒ chåy loån quÿ xuÓng thành m¶t vòng
chung quanh bàn th© và l§n ti‰ng cùng cÀu nguyŒn. TÃt cä cùng n¡m ch¥t tay nhau
h† làm thành m¶t s®i giây thiêng tôn kính, g¡n ch¥t v§i nhau b¢ng s¿ nghèo khó
kh° sª mà h† Çang chia s§t v§i nhau. TØ nh»ng tín ÇÒ công giáo rách tä tÖi nÀy,
k‰t giây thân ái ch¥t chë v§i nhau trên mänh ÇÃt khô c¢n sÕi cát nÀy, tôi thÃy
toát ra m¶t cäm tܪng thÆt lå kÿ ÇÀy phÄm cách, ÇÀy ܧc v†ng làm cho ngÜ©i ta
phäi kính n‹. BÎ ngÜ©i Ç©i và cä Chánh Phû bÕ rÖi, låc loài lánh nån trong m¶t
mänh ÇÃt nhÕ bé ÇÀy lùm bøi bÎ lãng quên, không ai bi‰t t§i nÀy, xa ÇÜ©ng, xa
lô, v¡ng vÈ không ai lui t§i nÀy, trong m¶t giai Çoån chåy loån mà không ai còn
m¶t món gì trong tay, h† chÌ còn bi‰t
giao sÓ phÆn mình cho Chúa m¶t cách mù quáng. NhÜng Chúa có còn nghe h† hay
không Çây ?. . . . .
(Xin Çón džc chÜÖng XIV: "Phnom Penh thÃt thû"
" M¶t triŒu
chÙng Çáng buÒn cho Sài Gòn" ) .